Die West-Vlamingen toch ...

Oud nieuws, maar prima als inleiding voor een heel artikel over die rare West-Vlamingen (mezelf incluis) en hun West-Vlaamse particulariteiten: Google heet in het West-Vlaams Hoehel, en via www.hoehel.be kan men pohina's in 't Westvloms opzoeken. Inmiddels meldt de West-Vlaamse editie van de gratis krant De Zondag dat een West-Vlaamse separatistische beweging uitpakt met een eigen website. ACORWV, het Axie-Commité vwoar een Onafhankluk Republik van Wèst-Vloandrn. Het eisenplatform van deze beweging omvat onder meer de afschaffing van de letter 'g' en zijn vervanging door de letter 'h', die volgens de actievoerders 'toch door niemand gebruikt wordt'.


De weekend-bijlage van De Financieel Economische Tijd doet intussen een boekje open over een club van BWV's (Bekende West-Vlamingen) die geïnfiltreerd zijn in de hoogste regionen van de macht. De "Top West-Vlamingen" komen vier keer per jaar samen in het Hilton-hotel in Brussel. Tot de 250 leden behoren onder meer Jean-Luc Dehaene, Stefaan Declerck, Pierre Chevalier, hoge ambtenaren en industriëlen. De voertaal is verplicht West-Vlaams.

West-Vlamingen hebben altijd een moeilijke relatie gehad met de Nederlandse taal. Naast het literaire taalparticularisme van Guido Gezelle, die een West-Vlaamse taal wou die los stond van het Nederlands, bestond er ook een politieke taalparticularistische beweging. Toen de Belgische regering in 1884 een wetsontwerp voorstelde voor de oprichting van een Academie van Noord en Zuid, die de taalkundige band tussen Nederland en Vlaanderen moest versterken, kwam hiertegen van West-Vlaamse kant sterk verzet. Vooral de katholieke geestelijkheid vreesde dat het spreken van de taal van de Hollanders katholieke zieltjes zou doen overlopen naar het protestantisme. Meer over dit West-Vlaamse taalparticularisme leest u in dit fragment uit het boek Vlaamsch België uit 1906.

Snapt u geen jota van dat rare West-Vlaamse dialect, maar wil u het wel leren? Dan bestaat er heel wat studiemateriaal. Johan Winkler schreef in 1874 al een beschrijving van de belangrijkste West-Vlaamse dialecten, bedoeld om de verschillende varianten (Ieper, Brugge, Kortrijk, Roeselare) uit elkaar te kunnen houden.

En onlangs publiceerde de linguïst Frans Debrabandere het West-Vlaams etymologisch woordenboek (460 pagina's), waarin je niet alleen de verklaring vindt van typisch West-Vlaamse woorden, maar waarin ook de herkomst van deze woorden verklaard wordt. Zo lezen we dat men in Kortrijk en Menen kattepiesse zegt tegen vleeskruiden, en dat dit woord niks te maken heeft met de urine van katten, maar alles met een verbastering van het Franse quatre-épices.

"De belangrijkste conclusie van mijn woordenboek is dat typisch West-Vlaams niet bestaat", aldus Debrabandere in een interview met Marc Carlier van Het Nieuwsblad. "Van alle West-Vlaamse dialectwoorden bestaan equivalenten in het Frans, Duits, Engels, Scandinavisch. Heel veel van die woorden hebben dan weer een Germaanse of Romaanse oorsprong".

Hieronder alvast, bij wijze van voorbeeld, de verklaring van de oorsprong van de sappige West-Vlaamse woorden wijstergaai en wijsterkapele volgens het West-Vlaams Etymologisch Woordenboek.