Fries is geen taal, maar een dialect

Hij vergeet er wel bij te zeggen dat het Fries ouder is dan het Nederlands. Het Fries, het Gaelic en het Bretoens zijn de meest oorspronkelijke talen van Europa, als ik me de les Nederlands van weleer goed herinner.

Waarmee weeral eens bewezen is dat je als politieker gerust totaal zonder kennis van zaken over één of ander onderwerp kunt spreken en later het zelfs tot minister van onderwijs kunt schoppen...

@ Ivanhoe:

Bedoel je daarmee dat ik nu ook pleit voor het ineenslaan van vrouwen? Haahahahaaa!
Linkse jongen die je bent: even een vuile associatie leggen naar de geschiedenis en de argumentatie is weer rond, hé?!
Alleen: met jouw argumentatie zou je het Nederlands in Nederland natuurlijk ook kunnen ontkennen. Het is niet omdat het 1000 jaar geleden bestond dat het nu ook nog noodzakelijk moet bestaan. Hilarisch is dat!
Overigens: ik heb nog nooit een vrouw geslaan maar blijf toch bij m'n standpunt, als je't goed vindt. En als je't niet goed vindt ook, natuurlijk.

Ik volgde Ronald Plasterk als columnist in Buitenhof, en durf nu al aanvaringen te voorspellen tussen deze atheïst en de twee christelijke regeringspartijen.

Hear hear Olav!

De kritiek van deze excellentie is natuurlijk volkomen irrelevant: het feit dat er fonetisch gespeld wordt is geen essentieel kenmerk van het Fries, en heeft niks te maken met de erkenning als taal. De eigenheid van het Fries komt veeleer voort uit zijn eigen woordenschat en zijn grammaticale "andersheid" (jaja, staat in Van Dale).
Maar de officiële erkenning als aparte taal is hoe dan ook eerder een politieke dan een linguistische kwestie!

Mag ik in dat verband eens platweg kopiëren en plakken uit Wikipedia? http://nl.wikipedia.org/wik...

"Sommige verschillen tussen West-Vlaams en Standaardnederlands zijn groter dan die tussen Afrikaans en het Nederlands, maar Afrikaans wordt wel en West-Vlaams niet als een aparte taal beschouwd. De voornaamste reden voor het erkennen van het Afrikaans ligt, behalve in de geografische afstand, enerzijds in de grammaticale verschillen: daarin komt het West-Vlaams weer veel meer met het Standaardnederlands overeen. Anderzijds zijn politieke redenen ook zeer belangrijk (het Afrikaner-nationalisme van de de jaren twintig). Het Fries, dat anders dan het West-Vlaams bijna uitsluitend Noordzeegermaanse kenmerken vertoont, wordt erkend als een aparte taal.

In Nederland werden pogingen ondernomen om het Zeeuws (zustertaal van het West-Vlaams) te laten erkennen als regionale taal in het kader van het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden, naast het Limburgs en Nedersaksisch. Op negatief advies van de Nederlandse Taalunie ging dat niet door.

In België geniet het West-Vlaams geen enkele officiële erkenning. België heeft het desbetreffende Handvest niet geratificeerd om 's lands huidige complexe taalsituatie niet nog ingewikkelder te maken.

De enige erkenning kreeg het van Frankrijk, waar het op de lijst staat van langues régionales de France. In plaats van het Handvest te ondertekenen stelde het land deze lijst op. Op die talen zijn dan bepaalde passages uit het Handvest van toepassing. In de praktijk stelt deze semi-officiële erkenning echter niet veel voor, ook al omdat het aantal sprekers van het West-Vlaams er met de dag slinkt."

@Eric Jans
"Waar haal jij het sacrosante recht vandaan om een andermans cultuur zijn bestaansrecht te betwisten en te ontzeggen?"

Het recht op vrije meningsuiting?

Ik vind overigens dat je Ivanhoe's opmerking over vrouwen slaan volledig verkeerd interpreteert. Ivanhoe slaat de bal dan weer helemaal mis als hij denkt dat gelovigen een superieure ethiek hebben.

@ Eric Jans:

"Spreek je ondubbelzinnig uit vóór Vlaamse onafhankelijkheid en ik zal graag mijn verontschuldigingen aanbieden."

Waarom laat je het aanbieden van verontschuldigingen voor je onvriendelijk taalgebruik (een vormelijk iets) afhangen van mijn mening over Vlaamse onafhankelijkheid (een inhoudelijk iets)? Ik zie met de beste wil van de wereld geen onlosmakelijk verband...ga jij me uit een of andere lijst van "Leden Van Het Vlaamse Volk" schrappen als ik me hier niet ondubbelzinnig voor Vlaamse onafhankelijkheid uitspreek?

Over dat Adderengebroed...Jezus zei ook "bemin je naaste zoals jezelf" en vandaag herhaald in de (RK)-kerk "hebt uw vijanden lief." Op het vlak van liefde voor "Belgicisten" heb je nog wat werk denk ik...
Niet dat ik zonder zonde ben uiteraard (verre van). Maar ik probeer wel hoffelijk te blijven tijdens het uitwisselen van meningen. Heeft niets dan voordelen, probeer het uit zou ik zeggen.

Je mag me die passage over multicultuur en cultuurimperialisme eens uitleggen trouwens...mijns inziens zijn beide tegenovergesteld. Cultuurimperialisme leidt tot minder (=mono ipv multi)-cultuur. of niet soms?

Ik denk trouwens dat de grootste "killer" van het Fries, niet het ontkennen van het bestaansrecht is door wie dan ook. Het Fries zal verdwijnen, net zoals onze dialecten, door de vrije markt van taalgebruik. Het vastklampen aan wetten die dat statuut willen behouden is enkel als een aspirine voor een veroordeelde in de gevangenis van Che Guevara destijds. Misschien een heel klein beetje sympathiek, maar echt geen uitstel van executie.

Twee feiten worden hier aangehaald :
1/ verschillen tussen Nederlands en Fries zijn even groot/klein als tussen de Nederlandse dialecten
2/ Fries zou veel ouder zijn dan het Nederlands

Logische gevolgtrekking :
De Friezen spreken geen Nederlands dialect, néé, wij spreken allemaal een Fries dialect, wij zijn allemaal Friezen !

Lange leve Fryslân !

@ Eric Jans:

"omdat jij het 'uitschelden'(een vormelijk iets) laat afhangen van de mate waarin je bereid bent een Vlaams fronts te vormen (een inhoudelijk iets)."

Leuke oneliner hoor...en vooral een knappe redenering. De afperser (=jij) verwijt de afgeperste dat ie voor afpersing is omdat hij weigert in te gaan op de eisen van de afperser. Logica?

"Bovendien vond ik je niet echt beleefder dan mezelf. Een uitdrukking als bvb 'mensen als jij' (puntje 2) of woordgebruik als 'heb je maar weinig manieren/respect...' is toch niet van aard om het respect te bevorderen, wel? "

Dit was inderdaad niet beleefd van mij. Als je mijn eerste reactiepost op jou goed leest zal je echter begrijpen dat ik het niet deed omdat het in mijn aard ligt, ik deed het enkel omdat het de 2e keer was dat je zo agressief op de man speelde ipv de bal. Vuur met vuur bestrijden dus...ik sta niet boven persoonlijke aanvallen, de eerste keer enkele weken terug wel nog, deze keer niet. Ik moet niet blijven beledigingen slikken hé. Ik hoop dat je uit deze discussie de conclusie trekt dat niemand wint bij aanvallen ad hominem. Dan is mijn opzet geslaagd.

"Ik geloof niet dat de vrije markt culturen kapot zou maken. Dat lijkt me een pessimististische linkse visie.
Vlamingen gaan niet minder Vlaams spreken of zijn omdat ze Coca Cola zuipen. Dat geldt ook voor Friezen."

Coca Cola heeft dus geen invloed op het Vlaams zijn hé? Wie heeft ervoor gezorgd dat die kl*te kerstman die de laatste decennia blijkbaar een Vlaamse traditie is geworden hier een rood pak draagt denk je?
Noem die visie links of neokoloniaal rechts, dat is mij eender. Het Fries heeft gewoon te weinig massamedia om zijn taalcultuur door te geven/in stand te houden. Friese "kids" kijken ook naar "idols," kwelen mee met Marco Borsato, lezen de Fanny, en gaan op kot naar andere steden. Daar gaat een regionale TV-zendertje en (dito?) krantje niet veel aan verhelpen. Friesland is gewoon te klein, telt te weinig inwoners om stand te houden tegen een hele dichte buur die veel meer macht heeft. De vrije hand zal het Fries genadeloos de nek omwringen, en enkel een Noord-Koreaans beleid (we sluiten ons radicaal af van de rest van de wereld en de standaardnederlandse taal) kan het Fries redden op middellange termijn.

Over het Fries valt het volgende te zeggen.

Het Oud-Fries zoals dat in de 13e, 14e en 15e eeuwse rechtsteksten geschreven staat, is wel degelijk een andere taal. De oudste teksten geven een taalstadium weer dat in die tijd waarschijnlijk al archaisch was. Oud-Fries werd waarschijnlijk eerder in de 10e en 11e daadwerkelijk zo gesproken.

Dit Fries wijkt dermate sterk van het Oud-Nederlands af, dat de twee onderling onverstaanbaar moeten zijn geweest.

Vervolgens begon er een vervalproces in te treden. In de 17e en 18e eeuw, zag het Middel-Fries er weliswaar nog aardig uit, maar het Nederlands begon al sterk op te rukken. De bovenlaag in Friesland stapte op het Nederlands als kultuurtaal over en in de grotere steden werd het Fries in die tijd reeds door het Nederlands verdrongen. Men moet één ding goed weten. Fries wordt in Friesland alleen op het platteland gesproken. De "Friese" dialecten zoals in de steden gesproken, worden Stadsfries genoemd en dit zijn Nederlandse dialecten met een paar Friesisismen erin.

Dit was voor het Fries het begin van het einde.

Na de opheffing van de Republiek verliest Friesland zijn status als onafhankelijke deelstaat. Nederlands is nu de enige optie. Het Fries vervalt in rap tempo tot louter gesproken dialekten, waarin je alleen over de boerderij en de beesten in het weiland kunt converseren.

Al het andere wordt uit het Nederlands ontleend en ook grammaticaal passen de dialekten zich aan het Nederlands aan.

Omstreeks 1900 start er een Friese beweging die het Fries, als het ware, in ere wil herstellen. Wat doet die stroming nu precies?

Die stroming kiest uit alle friese dialekten BEWUST die eigenschappen die het meest van het Nederlands afwijken.

Het principe is dus dat als 10 dialekten bijv. paard (gewoon om maar eens wat te noemen) zeggen en 2 dialekten hynder, dat is het Friese woord voor paar DUS hynder.

Zo worden ook de meest afwijkende grammaticale element bewust uitgekozen en in de standaardtaal overgenomen.

En hopla, men had een standaardtaal die heel aardig van het Nederlands afweek.

Alleen jammer dat ie toch nog steeds sterk op een soort maf Nederlands leek wegens de schier eindeloze hoeveelheid leenwoorden uit het Nederlands (wie over de filosofische verschillen tussen "das Sein, das Dasein und das Dabeisein" wil discussieren, kan dat beter meteen in het Nederlands doen).

Goed, die woorden haal je niet weg, maar met de spelling kun je een heel aardig effect creeeren. De hoeveelheid leenwoorden uit het Nederlands werd natuurlijk anders gespeld. Het is triest, maar het voorbeeld "etalage" > "etalaazje" is wel typerend voor het Fries.

Wat hebben we nu anno 2007?

Aan de ene kant hebben we talloze dialekten die alleen op het platteland gesproken worden met op zijn best 150.00 sprekers die zowel het Fries als het Nederlands beheersen (geen wonder, dat het Fries langzaam in Nederlands verandert). Deze dialekten worden niet geschreven. Slechts een klein percentage Friesen kan Fries schrijven, omdat je daar de kunstmatige standaardtaal voor geleerd moet hebben. Men schrijft gewoon in het Nederlands.

Deze gesproken dialekten lijken vaak sterk op het Nederlands.

Aan de andere kant hebben we een kunstmatige standaardtaal, Algemeen Beschaafd Fries, die louter door cursisten beheerst wordt en wel door de pakweg 30.000 to 40.000 Friesen die ooit een cursus gevolgd hebben. Deze standaardtaal wordt doorgaans slecht tot zeer slecht gesproken, aangezien de kwaliteit van spreker tot spreker verschilt (deze taal is niet vanaf geboorte aangeleerd, maar wordt op volwassen leeftijd in een klaslokaaltje aangeleerd). De één heeft opgelet op de cursus, de ander had helaas minder zin. Bovendien betaat een deel uit verveelde ongemotiveerde import-gemeenteambtenaren, die doorgaans geen enkele motivatie vertonen en die "onzin" plichtmatig bezoeken, omdat je zo nu en dan toch moet kunnen doen alsof je een beetje met "de inboorlingen" in hun "eigen debiele taaltje kunt meelullen".

De zuiverste variant ervan vind je alleen onder de vaak onsympathiek fanatieke aanhangers van de Friese zaak. Zeg maar de groep die persé tweetalige plaatsnaambordjes wil (alsof de per definitie tweetalige Fries anders niet weet waar hij zich bevindt....) en Fryslan-stickers op hun auto´s plakt (want als Fries heb je wel een streepje boven op een Limburger of, nog erger, zo´n vieze Hollander).

Deze groep heeft doorgaans groot belang bij de propagering van het Fries en is vooral op de Fryske Akademy te vinden. Deze mensen leven van de staatssubsidies en zijn dus sowieso fanatiek aanhanger. Deze groep organiseert ook de AFUK-cursussen Algemeen Beschaafd Fries.

De vraag is nu: wat moeten we hier mee?

Het Fries is op sterven na dood. Het is nu al een soort half Nederlands. Er zijn Limburgse en Vlaamse dialekten die veel moeilijker te verstaan zijn dan een Fries Dialekt. Over 75 jaar zal het wegens een schrijnend gebrek aan nuttigheid (kennis van het Fries levert je binnen Nederland domweg geen zak op) uitgestorven zijn.

Er zullen geen gesproken dialekten meer zijn (die passen zich steeds meer aan het Nederlands aan). Kortom er is dan geen echt gesproken Fries meer, maar er zal dan alleen nog een klein groepje zeurende die-hards op de Fryske Akademy zijn, die hun kunstmatige taal aandragen.

Mijn antwoord is: Gewoon ophouden met die zinloze subsidies en opdoeken dat Fries. Alles is reeds uitvoerig gedocumenteerd en beschreven dus mag het nu rustig uitsterven.

Die subsidies kan de staat wat mij betreft gewoon aan Michiel Driessen geven (echt een heel fijn doel om een eens flink wat aan te besteden) en die zeurende Friesen zou de staat gewoon naar huis moeten sturen onder het motto "Ga jij nou eens wat nuttigs leren, zoals de rest van Nederland ook doet".

Leuk voorbeeld; het 'nederlandse' woord etalage. Útstalling of útstalkast in het Fries.