Frans-Belgische oliebelangen in Irak?

'Olie' staat momenteel aan de leiding in onze peiling naar de voornaamste reden voor de nakende oorlog in Irak (zie de poll in de linkerkolom van deze website). Olie kan voor sommigen echter ook een reden zijn om tegen diezelfde oorlog te zijn, zo beweren boze tongen. En dan vernoemen ze steevast het "Frans-Belgische oliebedrijf TotalFinaElf". We zochten één en ander voor u op. Het etiket "Frans-Belgisch oliebedrijf" klopt niet helemaal, als je naar de geografische spreiding van het aandeelhouderschap kijkt (zie verder). Het klopt wel historisch, omdat de groep ontstaan is uit de Franse bedrijven Total en Elf Aquitaine en het Belgische Petrofina. TotalFinaElf heeft met Irak een exploitatiecontract afgesloten voor Iraakse olievelden, ter waarde van ongeveer 400.000 vaten per dag.


De grootste aandeelhouder van TotalFinaElf is de Belg Albert Frère (wonende in Gerpinnes nabij Charleroi), die via Electrafina voor ongeveer 3,3% aandeelhouder is.

Het aandeelhouderschap van TotalFinaElf is sterk gespreid, zo leert ons een blik op Yahoo:

- Publiek (via de beurs): 77,4%
- Eigen aandelen in het bezit van de vennootschap: 6,8%
- Gekende aandeelhouders niet gebonden aan een groep: 5%
- Groep Brussel Lambert: 3,3% (Albert Frère)
- Personeel van de groep: 2,8%
- Areva: 1,8%
- Nationale Portefeuille Maatschappij: 1,2%
- Société Générale: 1,0%
- BNP Paribas: 0,4%
- AGF: 0,3%

Het recentste jaarverslag van het bedrijf geeft de geografische spreiding van het aandeelhouderschap weer:

- Frankrijk: 35%
- Rest van Europa: 40%
- Noord-Amerika: 20%
- Rest van de wereld: 5%

Er zijn ongeveer 540.000 verschillende aandeelhouders.

De Belgische leden van de raad van bestuur van TotalFinaElf zijn baron Albert Frère, de onlangs overleden baron John Goossens, en Thierry de Rudder, die een dubbele Frans-Belgische nationaliteit heeft.

De inlijving van Petrofina bij TotalElf bracht Albert Frère het prestigieuze Franse ereteken "Légion d'Honneur" op.

Frère loodste niet alleen Petrofina binnen in een Franse multinational, hij liet ook Tractebel opgaan in Suez Lyonnaise des Eaux. Het Belgisch-Luxemburgse CLT (moeder van RTL) haakte hij dan weer vast aan het Duitse Bertelsmann, BBL aan het Nederandse ING en Royale Belge aan het Franse AXA.

TotalFinaElf, een bedrijfsgroep met een marktkapitalisatie van ongeveer 82 miljard euro, sloot in 1997 met Irak een exploitatiecontract af voor de olievelden Nahr Umar en Majnoon. Die kunnen in de toekomst samen tot ongeveer 1 miljoen vaten per dag opleveren, maar op korte termijn wordt gerekend op plusminus 400.000 vaten per dag. Meer details zijn te vinden op de website van Cooperative Research.

Of deze oliecontracten de enige, of de voornaamste verklaring vormen voor de terughoudendheid van Frankrijk voor een militaire actie tegen Irak, is nog maar de vraag. Een blik op het CIA World Factbook leert ons wie in het jaar 2000 de belangrijkste exportpartners van Irak waren:

- VS: 46.2%
- Italië: 12.2%
- Frankrijk: 9.6%
- Spanje: 8.6%

TotalFinaElf heeft in het Midden-Oosten ook nog oliebelangen in Iran, Qatar en Saoedi-Arabië.

Controversieel is de deelname van het bedrijf in het aanleggen van pijpleidingen in Birma (Myanmar), een land dat bestuurd wordt door een militaire junta en dat de mensenrechten schendt. Een aantal Ecolo-parlementsleden hebben in 2000 elk één aandeel van het bedrijf gekocht met de bedoeling om op de aandeelhoudersvergadering hiertegen te protesteren.