What part of Belgium are you from?

DSC01691
Reykjavik, IJsland. -- Als mensen mij in het buitenland vragen waar ik vandaan kom, is mijn antwoord steevast "I'm from Belgium". Dat antwoord is niet ingegeven door enige vaderlandsliefde of belgicisme. Met dat antwoord neem ik geen standpunt in aangaande de bevoegdheidsverdeling tussen federale, regionale en communautaire beleidsniveau's in ons land, maak ik geen keuze tussen unitarisme, federalisme, confederalisme of separatisme, noch geef ik daarmee te kennen dat ik in mijn gelaagde geografische en culturele identiteit de "Belgische" laag de belangrijkste zou vinden. Nee, ik antwoord "Belgium" omdat dit nu eenmaal het referentie-antwoord is. Als iemand je in het buitenland vraagt waar je vandaan komt, dan verwacht hij/zij de naam van een land. Ik antwoord "Belgium" vanuit louter utilitaire overwegingen. En als iemand zou reageren met "Belgium, where's that?" - wat mij tot nu toe nog nooit overkomen is - dan zou ik antwoorden "Ever heard of Brussels?". Ook al woon ik dan in vogelvlucht 65 kilometer van Brussel, naar Amerikaanse normen is dat nog altijd "close to". Forty miles from Brussels, that's less than from Los Angeles to Orange County, less than fom Manhattan to the Hamptons. Naar Amerikaanse normen ligt Brussel aan de zee.

Nu valt er mij de laatste tijd wel iets op. Steevast, systematisch, zonder uitzondering, nadat ik "Belgium" had geantwoord, volgde de vraag: "What part of Belgium are you from?". Het overkam mij dit jaar al in San Francisco, in Wenen en nu in Reykjavik. En, onnozelaar die ik ben - waarmee ik bedoel dat mijn frank soms maar laat valt - vertelde ik dan tot nu toe altijd iets over "the province of West-Flanders", "60 kilometers from the coast", of "between Ghent and Kortrijk". Maar blijkbaar was dat niet het antwoord op de vraag, want meestal volgt dan de opmerking "so you're from the Flemish part?". Waarop ik dan reageer met "yes, my native language is Dutch". Merk op dat ze nooit vragen "what's your language?", maar wel "what part of Belgium are you from?". Mijn antwoord was tot nu toe ingegeven door de overweging dat ik die buitenlanders niet moet lastig vallen met onze communautaire problemen. Maar blijkbaar zal ik mijn standpunt moeten herzien.


Vijftien jaar geleden, toen ik mijn eerste stappen als zelfstandige zette, gaf ik nogal wat opleidingen in Brussel en in Ukkel, waar veel expats aan deelnamen: werknemers van de NAVO, van andere internationale instellingen, of van multinationals. Tijdens de lunch, bij een carpaccio en een glaasje wijn, ging het dan wel eens over de taaltoestanden in België. Als ik dan langs mijn neus weg aan zo'n Amerikaan, Engelsman of Canadees die al een paar jaar in Brussel woonde, vertelde dat de Nederlandstaligen zo'n 60% van de Belgische bevolking uitmaken, gebeurde het vaak dat zijn mond (en die van zijn tafelgenoten) openviel van verbazing. "Daar heb ik hier in de omgeving toch nog maar weinig van gemerkt", was dan vaak de verbaasde reactie. Die toenmalige vaststelling dat expats in België vaak de ballen snappen van onze communautaire problemen, vormde de basis voor mijn houding "laat ik die buitenlanders maar niet te veel overstelpen met onnodige details over onze ingewikkelde communautaire problemen". Je bent tenslotte een gast in een vreemd land, en dan ga je je gastheren niet vervelen met je binnenlandse politieke problemen.

Maar de tijden veranderen, en het zal ongetwijfeld wel met de buitenlandse mediaverslaggeving over de politieke crisis in België te maken hebben. Nu zijn het de buitenlanders die de slimmeriken zijn, en ik die als een onnozelaar overkom door van kromme haas te gebaren en de olifant in de kamer te negeren of te verzwijgen. Vanaf nu zal ik dus antwoorden "from Belgium - the Dutch-speaking part".

Nu zijn die buitenlanders wel verduiveld goed op de hoogte van het feit dat er communautaire problemen zijn in België, ze kunnen de situatie toch moeilijk plaatsen of duiden. Toen ik gisteren in een museum een iPod met commentaar kreeg aangeboden en de gids vroeg welke taal ik verkoos - hij wist dat ik een Nederlandstalige Belg was, Nederlands was geen keuzemogelijkheid, en ik koos het Engels - was hij toch verbaasd: "even when we have it in French, you still choose English?" Oui monsieur, ma langue véhiculaire internationale, c'est l'anglais. In Parijs, Genève of Québec spreek ik Frans, maar in niet-Franstalige landen leef ik in het Engels. Naar een Franse commentaarstem moeten luisteren in Reykjavik, ik zou het toch maar raar vinden. Een IJslandse buschauffeur vertelde mij dat hij een paar maanden in Brussel had gewoond toen zijn vader daar werkte. "Toen ik daar op straat mensen aansprak, begonnen ze spontaan Nederlands tegen mij te spreken. Ik denk dat het door mijn blond haar kwam". Zelfs bij de Brugse Metten in 1302 speelde de haarkleur geen rol, dacht ik bij mezelf. Hij vertelde er niet bij of hij die mensen had aangesproken in het Engels of in het Frans - ik neem aan dat hij geen IJslands had gesproken - maar ik zei dat ik vermoedde dat het door zijn accent kwam. IJslands en Nederlands zijn tenslotte verwante germaanse talen. Dat ik zelf enigszins verwonderd was dat iemand in Brussel spontaan in het Nederlands wordt aangesproken, heb ik hem maar niet verteld - alweer die schroom om buitenlanders maar niet lastig te vallen met communautaire details. Hij zal vermoedelijk wel met Vlaamse forenzen te maken hebben gehad.

Reacties

#64641

Werner

 

Heu.. alweer een taalopmerking: moet dat niet zijn 'van krommenaas gebaren'? Zo staat het ook in de Woordenlijst Nederlandse Taal:
http://woordenlijst.org/zoe...
De online editie van Van Dale kent 'krommenaas' echter niet..

#64645

Cogito

 

Dat komt door mij! Ik maak van elke gelegenheid waarbij een buitenlander vraagt waar ik vandaan kom gebruik om een boompje op te zetten over België, Vlaanderen en Wallonië, en de taalkwestie.
:-)
Laatst nog in Engeland, waar de pubbaas mij samenvattend vroeg: "so you hate the French as much as we do?"

#64646

Cogito

 

A.Rouet! Ik heb "hate" geschreven! noteer het in je centrumdossier!

#64649

Elhaz

 

Ik kreeg ooit een kaart in handen die een Amerikaanse op reis door Europa naar huis stuurde. Daar stond iets op van : "Greetings from Belgium, a little town in Brussels". Dus met de kennis van onze communautaire problemen zal het bij haar en het gros van de wereldbevolking pover gesteld zijn. Wat vrij normaal is denk ik. We mogen al blij zijn als ze weten dat er problemen zijn.
De finesses de Belgische toestanden zijn moeilijk aan buitenstaanders uit te leggen. Daarom is het ontzettend belangrijk dat de "perceptie" goed wordt verzorgd en dat we er moeten naar streven dat de "Vlaamse strijd" in het buitenland een positief imago krijgt.
Aan die strijd zijn zoveel verschillende facetten (sociaal, taalkundig, economisch) dat er tal van mogelijkheden zijn om gesprekspartners op een voor hen gevoelige manier aan te spreken.

Even off-topic als reactie op Werner:
Van waar die obsessie van Vlamingen met correct Nederlands? Op Nederlandse blogs en fora (nochtans ook niet foutenloos) lees ik nooit opmerkingen over grammatica of taalfouten. Het lijkt wel een vorm van gecomplexeerd masochisme.

#64651

LVB

 

@werner: volg de link die onder die uitdrukking stond en staat in mijn tekst.

#64654

traveller

 

@ luc

Vergeet de invloed van de Nederlands sprekende voetballers niet in IJsland.

#64665

EricJans

 

Imago?
Als ons imago zou zijn/is dat wij het zat zijn met de Francofonie in één staatsstructuur te moeten leven die ons tegen onze wil werd en wordt opgedrongen... waarover moeten we ons dan eigenlijk zorgen maken. Welk land of welk volk zou geen recht kunnen hebben op zelfbeschikking?
Het zijn Fransdolle redeneringen die een volk zo'n recht ontzeggen. Einde verhaal en einde perceptie, toch?

Het is niet de buitenlandse perceptie die een probleem vormt; het is de binnenlandse... en de buitenlandse dient alleen als chantagemiddel.
Niemand kan me verbieden van mijn kerktoren te houden... daar ben ik een wereldburger in, niet anders dan de anderen.

#64666

Willy

 

Me ? I am from Belgium, a small country between France and Holland... You know Paris and Amsterdam ? Well, we have Brussels and Bruges... en als ze het dan nog niet snappen, begin ik over Manneke Pis en kunnen we verder de humoristische tour op. Iets als : Paris, Texas; Nazareth, a part of Flanders Fields; Hoboken, a part of Antwerp.
Ter illustratie geef ik dan een paar websites waar ze de schoonheid van Vlaanderen kunnen bewonderen.
Kwestie van imago-verzorging moet ik dan wel uitleggen dat we onze eigen manier van journalistiek bedrijven hebben, een soort van vuilbakkenjournalistiek. Altijd op zoek naar lelijke dingen die we dan breed uitsmeren.
Merkwaardig genoeg herkennen ze in hun eigen land ook soortgelijke mentaliteit, zij het dan meestal in kleine uitzonderlijke gevallen, en afkomstig van door buitenlanders gefinancierde bronnen.
Ik heb er geen moeite mee om Belgium te promoten, de schoonheid van de Ardennen te onderlijnen, maar het grootste deel van de conversatie te richten op "Vlaanderen mijn Land".
Bij zoverre dat de gesprekspartners nieuwsgierig worden en meer uitleg vragen over onze kust, onze kastelen, kerken...
(Krijg ik nu van Bourgeois een bloemetje ? Om voort te doen...)

#64667

Werner

 

@luc: dat had en heb ik gedaan ;-) Maar het is niet omdat het op een 'taalblog' staat dat het noodzakelijk juist is? De Woordenlijst daarentegen, is officieel. Nu, ik weet het niet - ik had het tot nu toe enkel met 'krommenaas' gehoord, en nog nooit in twee woorden.
Ik heb ze eens alledrie door Google gejaagd:
van krommenaas gebaren - 134 resultaten (112 uit België)
van krommen haas gebaren - 63 resultaten (48 uit België)
van kromme haas gebaren - 50 resultaten (40 uit België)
Volgens Van Dale is 'krommenaas' Belgisch-Nederlands voor kromme haas, en 'van kromme haas gebaren' is ook al Belgisch-Nederlands.

#64669

wimadrid

 

Bedankt voor het goede werk, Cogito!

Zelf zeg ik in Spanje altijd: "Soy de Flandes" en dat valt best mee. Goede verstaanders, en niet enkel Katalanen, Basken en Galiciërs, begrijpen dan zelfs dat ik het niet hoog op heb met 't Belgikske.

@luc: Ge gaat me toch niet wijsmaken dat ge ook in Frankrijk en Nederland "I'm from Belgium" zegt? ;-)

#64674

EricJans

 

@ Werner:

<<'van kromme haas gebaren' is ook al Belgisch-Nederlands.>>
Eigenlijk vreemd, die uitdrukking 'Belgisch-Nederlands'. Strikt linguistisch staat daar 'Nederlands-Nederlands'. Zou er dan ander Nederlands zijn dan dat van de Neder-landen, Suriname en de Antillen niet te na gesproken?
Zélfs in alle Franse (Parijse!) literatuur tot 1770 betekent 'la langue Belgique' (Belgique=adj.) gewoon: de Nederlandse taal.
Wat is dan 'Belgisch Nederlands'?

Het geeft een inzicht in hoe (een klein deel van) de Nederlandstalige bevolking zich oorspronkelijk in 1830 heeft laten 'inpakken' door de Francofonie. In 1839 had Louis De Potter eindelijk door in welke val hij getrapt was.

@ Wimadrid:

Ik zeg tegen alle Nedrlandse en Franse staatsburgers dat ik 'Vlamingen' en 'Walen' als Zuid-Nederlanders beschouw. Vervolgens leg ik hen uit dat ik ervan overtuigd ben dat België binnen de paar jaar (2 of 3, waarschijnlijk 2009) zal splitsen.
De Reubliek Vlaanderen zal snel een confederatie vormen (maar ook niet méér!) met Nederland en nog 10 jaar laten zullen zelfs Wallonië en Luxemburg daar met veel plezier bij aansluiten onder druk van de gunstige economische omstandigheden.

Deze 'Conderatie der Lage Landen' (CLL) zal geografisch als het Vereenigd Koninkrijk der Nederlanden zijn, maar dan confederaal.
Ze lachen dan eens. Ik ook.
Maar als ik er dan op wijs dat de Benelux ons alleen maar voordelen heeft gebracht (lag aan de basis van de EEG!), dan zie je ze denken en zachtjes knikken.
Vervolgens zeg ik: Brabander, Groninger of Limburger: ieder z'n eigenheid maar toch samen ijzersterk.

Doe maar eens de proef op de som: het werkt!
Zélfs tegenover Walen! Zij vinden het een verademing te ontdekken dat er 'Flamingants' zijn die hen toch als landgenoten beschouwen. Maar dat Belgique... moet eerst wég!.

Tijd brengt raad.

#64689

traveller

 

Ik zeg gewoon de waarheid tegen de Fransen: aub neem ze over, ze kosten maar 12 miljard euro, dan pas zie je de gezichten! Oh maar dat wisten we niet, maar dat was maar één jaar? Neen meneer dat is sinds 1830 steeds in dezelfde verhouding.
Ze kijken dan helemaal anders, en meestal komt er dan: c'est vrai que les flamands sont differents, ils sont plus gentils et plus courtois.
Dit ter attentie van Jean. Ik lieg hier geen jota.

#64719

Luk.

 

" my native language is Dutch". ik zou eerder spreken van native tongue. De fransoozen hebben het ook over "langue maternelle"

#64730

Patient X

 

Overal in de wereld staan standbeelden van Vlaamse missionarissen, naar verhouding werken meer Vlamingen dan Fransen voor AZG. Racisten?

#64735

Mich

 

Wat ik niet afkan zijn de mensen die meteen antwoorden "Flanders" op de typische jeugdherberg-vraag "Where are you from?". Zelfs in Ushuaïa, "het gat van de wereld", stond een bericht op een muur geschreven die eindigde met "Flanders, Europe". Daar krijg ik het dus van :-)

#64738

Mike

 

Dat van die forenzen is goed bekeken. Overdag lopen in Brussel toch makkelijk 400000 nederlandstaligen rond. 's Avonds is dat uiteraard een andere zaak ;-)

#64763

Cogito

 

@Luk. :
Mother language, mother tongue, native language, native tongue, allemaal synoniemen.
Nuance is volgens mij dat "tongue" meer op taal+accent slaat dan "language" dat enkel de taal aanduidt. Welsh is dan meer een mother tongue (of Vlaams) terwijl Engels of Nederlands dan een native language is.

#64773

Leo Norekens

 

@Mich: En mensen die 'Wales' antwoorden op de vraag "Where are you from?", krijg je het daar ook van?

#64805

EricJans

 

@ Mich:

<<Daar krijg ik het dus van >>
Krijg het dan maar... wat het ook mag zijn... zo slecht kan het niet zijn. Krijg het! I'm from Flanders, Europe. Nu nog de woordjes 'Republic of' ervoor... dan krijg je het helemaal, hé Mich? Wel... 't is je gegund!

#64822

bernard

 

Behoorlijk interessant.

Wat zei, bijv J. Brel wanneer men hem vroeg waar hij vandaan kwam?

" Van Luxemburg".

#64884

Bert VdA

 

Ik werk in Brussel, heb jaren in het Antwerpse en Leuven gewoond en nu in de kempen. Wel, "I'm from Brussels, Belgium and the capital of Europe." Wil ik meer informatie geven, dan is het "nearby Antwerp, a town in the northern part of Belgium, not that far of Brussels".
Beginnen ze over onze problemen, dan krijgen ze de keuze: of een kort antwoord dat't allemaal niet zo belangrijk is, ofwel moeten ze maar naar de hele uitleg luisteren...

ps: Eén Europese staat of enkel nog stadstaten... zolang het maar efficiënt georganiseerd is. Een onafhankelijk Vlaanderen reken ik daar momenteel niet echt toe. Ik voel me eerst individu, dan individu op de wereld, vervolgens VN, Europa, België, Vlaanderen, gemeente, mijn huis. Voor de vitters: provincies zie ik liever afgeschaft, arrondissementen zijn nog net goed om kantons te groeperen bij verkiezingen en de BeNeLux is louter een overlegorgaan (soms toch).

#70122

reizen

 

belgie? is dat niet een provincie van NL dan?