Kiest Europa dan toch voor het Zwitsers model?

Leve het Zwitsers model. Geen wereldwijd imperium. Fiscale concurrentie. Rijkdom, tolerantie, vrede.

Jammer genoeg is het Verdrag van Lissabon wel net goedgekeurd, dat een belangrijke machtstransfer naar EU niveau betekent, met net het gevaar om een serieus EU defensie- en buitenlandsbeleid te creëeren. Met één stem zal men spreken, om niets te zeggen want er is te weinig overeenstemming. En een tegengewicht tegen de VS zullen ze bieden: stoken om zelf hopelijk ooit ook een militair-industrieel complex uit te bouwen. Timothy GA weet dat zeer goed want hij zit in een groep die daar naar toe werkt.

Timothy is wel voorbarig met betrekking tot China en India. In China zullen eerst nog een paar zeepbellen barsten. En ook India is niet goed bezig. Al hebben beide landen nog een fantatisch potentieel en zal China in de eerste 100 jaar inderdaad geen democratie worden, tenzij het hopelijk ontbindt in kleinere entiteiten.

Zowel Cleppe als Janssens leven in een sprookjeswereld, niet de mensenwereld.

"Rijkdom, tolerantie, vrede", dat zijn mooie aspiraties. Die komen niet vanzelf uit de lucht gevallen. Die moeten worden verdedigd met bloed en middelen in de mensenwereld. West-Europa heeft de laatste 60 jaren volgens een soort (ruimer) "Zwitsers model" kunnen leven, enkel en alleen omdat er een 'Pax Americana' bestond, met in de vroege jaren ervan een half miljoen Amerikaanse soldaten in Duitsland, Engeland, en Italie. Die Pax Americana is bijna voorbij.

Ash heeft waarschijnlijk gelijk dat het opkomende Azie niet democratisch zal zijn. Uiteindelijk gaat dat grotendeels bepaald worden door India, i.e. of India democratisch gaat kunnen blijven, of niet. Wat de landen betreft die Janssens vermeldt, Hong Kong is vandaag een instrument van het Politbureau in Beijing, en zowel Taiwan als Zuid Korea worden gradueel meer en meer 'geintimideerd' door China. Hun voorlopige onafhankelijkheid en democratie gaat niet lang meer kunnen overeind blijven (nog een generatie misschien). De grote onbekende is Japan. Economisch stagnerend en militair nog steeds een dwerg, maar politiek/cultureel op de naief-linkse toer vandaag. Het is te vroeg om met zekerheid Japan te kunnen afschrijven maar de 'signs' zijn niet hoopgevend vandaag. Veel zal afhangen of de VS 'betrokken' zal blijven, of niet, in Pacific/Asian instellingen.

Ash, geen 'vriend' van mij, heeft gelijk dat Europa (al geruime tijd) de "arrogantie van de onmacht" vertoont. Het probleem is NIET dat Europa zich verder zou willen unifieren en machtiger worden. Het probleem is WEL dat het geen democratische structuren weet op te zetten (en geen grotere interne diversiteit kan tolereren). Het probleem is de beoogde eenheidsworst, de harmonisatieplannen enz...het gebrek aan respect voor de resultaten van referenda, voor het vrijemeningsuitingsrecht in Brussel (zowel als Belgische en Europese hoofdstad) en dergelijke meer. Kortom, het probleem is de naief-linkse culturele verloedering en het totaal nodeloze en kleinzielige anti-Amerikanisme (waar Ash zijn eigen steentje heeft toe bijgedragen).

@Marcfrans: het zou ons wellicht te ver leiden, maar in de geschiedenis van de Westerse mensenwereld waren kleine staten vaak de militaire en economische overwinnaars, van de Italiaanse stadstaten tot de ongelooflijke triomf van de Nederlanden en Holland op het Spaanse rijk. Integendeel was het de naïviteit van diegenen die politieke centralisatie toelieten die als fout moet worden gezien.

@ P.C.

Misschien is hier een misverstand in het spel.

Er valt veel te zeggen voor het "Zwitsers model" als leidraad voor INTERNE organisatie van 'Europa'. Subsidiariteitsprincipe...and all that. Maar, dat werkt eigenlijk maar in een 'veilige' buurt, en in een wereld waarin er grote geografische obstakels zijn en relatief-primitieve technologie. In een 'geciviliseerd' Europa, onder de Pax Americana, en in het geografische midden van de NATO, stelde de Zwitserse onmacht geen groot probleem voor de Zwitsers om hun grote belangen te kunnen vrijwaren. Het zwitsers model werkte voor Zwitserland in het Europa van de twintigste eeuw, maar het werkt niet voor Europa in de wereld van de 21ste eeuw.

Ash had het over "universele progressieve waarden" die niets "waard" zouden zijn zolang Europa onmachtig zou blijven. De echte motivaties van Ash blijven onduidelijk, maar ik vermoed dat hij terecht beseft dat men niet voor altijd op de USA gaat kunnen vertrouwen om een redelijk open handelssysteem te kunnen behouden in de wereld, en om te kunnen beletten dat (a) militaire grootmachten (gelijk Rusland en China) de wereld terug beginnen op te delen in 'invloedsferen' met intimidaties van kleinere landen, en/of dat (b) regionale 'bullies' hetzelfde proberen te doen op kleinere schaal (het 'oude' Iraq, Iran binnenkort, Venezuela, enz...).

Men kan uit de geschiedenis selectief eender wat halen, maar men moet het dan wel proberen in context te plaatsen. Dat "sukses" van de Italiaanse stadstaten en van de Nederlanden (in de 17de eeuw) werd in grote mate mogelijk gemaakt door de militaire 'zwakte' en interne crisissen van omringende grotere buren. Van zodra die buren terug 'interne cohesie' (doorgaans van een intolerante aard) konden herstellen, was het gedaan met dat "sukses". In het Nederlandse geval ging het sukses ook samen met een merkwaardige extensieve kolonisatie van verre 'zwakke' streken.

De noodzaak voor een 'versterking' van Europa naar buitenuit, berust op wat er gaande is rond de wereld, en dat zijn primair: (A) de opkomst van ondemocratische grootmachten, (B) de nefaste 'collusie' van moslemlanden en communistische dictators als groep binnen de VN, en (C) onzekerheid omtrent de 'standvastigheid' van de recente garantor van geopolitieke 'vrede' (de USA). Het is een kwestie van vooruitzien, en van zich niet in slaap te laten sussen door het recente verleden van de Pax Americana in Europa.

Ik maak me geen illusies dat het gros van 'Eurokraten' (inclusief Ash) dezelfde analyse zou maken van het recente verleden. Integendeel, ik vrees dat de meesten onder hen de recente geschiedenis (zeg maar de twee laatste eeuwen) niet goed genoeg 'kennen' of begrijpen. Dat helpt ondermeer het absurde immigratiebeleid van de laatste kwarteeuw verklaren. Maar, het neemt niets weg van de noodzaak dat Europa op geopolitiek vlak sterker moet worden om mede de 'slechte karakters' op wereldvlak te helpen bezweren. Zoniet is het waarschijnlijk dat het dominante beeld van de geschiedenis zich gaat blijven herhalen. En dat dominante beeld is er GEEN van 'vrije stadstaten' of van een collectie van 'Helvetias'.

Twee andere belangwikkende uitspraken van Timothy Garton Ash zoals geïnterviewd door Mark Schaevers in Humo #3609 (2009-11-03), p.149.

"De school is dé plek bij uitstek waar we jongeren met het oog op integratie kunnen bereiken."

"De waarheid zoals ik ze zie komt er onder andere op neer dat veel dingen die theoretisch niet mogelijk lijken in de praktijk toch werken. Theoretisch was de katholieke kerk tot aan het Tweede Vaticaans Concilie in haar leerstellingen fundamenteel in tegenspraak met de basisinstellingen van de democratie, maar in de praktijk wisten mensen compromissen te sluiten en was er geen probleem. Zo geloof ik ook dat de islam en onze democratieën niet gedoemd zijn om te botsen."