Recht op antwoord, ook op Internet?

Ik zie het probleem eigenlijk niet echt want zoals je zelf ook al aangeeft: op een weblog is er al een "recht van antwoord" mogelijk. Zolang derden niet aan de inhoud van je weblog zelf kunnen raken is er m.i. niets aan de hand.

De auteur heeft altijd de mogelijk de reacties te "censureren".

Zo heb ik zelf ook al ongepaste reacties verwijderd (die niet ter zake deden, en een link naar pornografische sites bevatte).

Maar buiten de praktische kant ben ik het er mee eens : recht van antwoord moet evengoed gelden op een weblog.

De tekst van het voorstel ligt nog niet vast, maar het huidige ontwerp is al wel te bekijken via de site van de EU hoor:

http://www.coe.int/t/e/huma...

@Dog of Flanders: Het staat er nochtans toch net andersom, dacht ik...: "Reaffirming that the minimum rules (...) do not go beyond granting a right of reply with respect of factual statements claimed to be inaccurate and that, as a consequence, the on-line dissemination of opinions and ideas falls outside the scope of this Recommendation"

Het gaat dus enkel over feiten, niet over meningen.

@Hugo: akkoord met jouw precizeringen, behalve voor wat betreft punt 1: volgens mij is het nu al zo bij de andere media, dat een recht op antwoord moet kunnen zonder rechterlijke uitspraak. Enkel wanneer de uitgever het recht op antwoord weigert omdat volgens hem niet aan alle voorwaarden (zie jouw punten 2 en 3) voldaan is, komt de zaak voor de rechtbank. Het zijn die zaken die dan vaak het nieuws halen. Zo werkt het volgens mij op dit ogenblik bij de traditionele media, maar misschien kan een meelezende jurist dit bevestigen of corrigeren.

"Een ander punt dat hierbij aansluit is dat de vrijheid van een online meningsuiting of website zou moeten complementeerd worden door de identificatie van een verantwoordelijke uitgever."

Zodat, als je geen argumenten hebt om het debat te voeren, op z'n minst op de man kan spelen?

En een andere vraag. Stel dat je een affiche van de PVDA of het Vlaams blok voor je venster hebt hangen, zou je het normaal vinden dat iedereen die daar niet mee akkoord gaat kan eisen om ZIJN affiche ernaast te hangen?

@Dog of Flanders:

1 - Verantwoordelijke uitgever. Op de man spelen - of erger - online stalking zit er altijd in. If you can't stand the heath, stay out of the kitchen. Aan de andere kant kan je voor persoonlijke of gevoelige sites terugvallen op identicatie via de ISP - die deze gegevens alleen kan vrijgeven aan de autoriteiten in geval van ernstige klacht.

2 - De affiche aan het raam is het verkondigen van een mening, zoals SW al zei, niet het verkondigen van een (lasterlijk) feit.

@ Dog : wat heeft de heide met de keuken te maken ?

Hoe kunnen ze dat ROA afdwingen als iemand onder een schuilnaam werkt met een server in het buitenland, waar bvb andere wetten gelden of helemaal geen?

Of wie gaan ze aanspreken in het geval van een groepsblog?

Ik vrees een beetje dat het internet een publieke vrijzone is waar wetten nauwelijks vat op krijgen. Enkele pogingen van groene en rode politici om de vrije meningsuiting op het internet aan banden te leggen zijn tot hiertoe allemaal mislukt; vooral om eerder genoemde problemen.

Hier in België wordt een party veroordeeld omdat die een groep mensen zou stigmatiseren terwijl iedereen vrij kan surfen naar websites als bvb Democrates.net.

Ik zou wel eens graag weten wie precies dat voorstel ingediend heeft of verdedigd, want De Raad is nogal anoniem.

Wat met kleinere nieuwssites waar journalisten pertinente leugens verspreiden of publiceren maar weigeren deze recht te zetten? Als je de hoofdredacteur of hoofdverantwoordelijke contacteert, blijkt deze dikwijls nog eens diezelfde journalist te zijn. Met allerlei drogredenen of andere truken proberen ze je af te wimpelen. Als je zelf één woord kritiek of commentaar durft leveren op hun publicaties of reacties op andere nieuwssites eisen ze zelf wel een recht van antwoord, of verwijdering, waarbij plots de redenen, die zij aanhaalden om jouw antwoord niet te publiceren, niet gelden voor hen. De wet van antwoord kennen ze niet of alleen in hun richting. Als het je niet aanstaat moet je maar naar de rechtbank stappen, zeggen ze.

Dikwijls blijken ze elkaar nog eens te kennen, beschermen ze elkaar en hebben ze de almacht over de publicaties en de eventuele reacties op hun site. Waarbij ze regelmatig tegen hun eigen principes ingaan. Eén nieuwssite ging zelfs zo ver dat ze hun eigen regels aanpasten om toch maar de leugens van een collega toe te kunnen laten. Het gaat hierbij om niet beroeps-journalisten die onder het mom van journalistiek menen alles te mogen in één richting zonder enige vorm van controle. Hiervoor schermen ze met hun journalistieke rechten. Plichten of andere deontologische journalistieke principes worden vergeten. Wat hun zogenaamde bronnen vertellen, wordt niet gecheckt of dezelfde onbetrouwbare bron wordt drie keer gecontacteerd voor hetzelfde. Dat noemen ze dubbel of driedubbel checken. Als de bron maar iets vertelt wat in hun richting past. Objectiviteit is ver zoek.

Op andere nieuwssites vinden ze eveneens dat ze mogen verkondigen wat ze willen onder het mom van vrije meningsuiting. Als daar iemand iets verkeerds tegen hen durft zeggen, riskeren dezen op de nieuwssite van de journalist nog eens aangepakt te worden Het is hoog tijd dat er paal en perk gesteld wordt aan dit soort journalisten en hun nieuwssites. Ofwel moeten ze hun lezers duidelijk maken dat ze, naast mogelijk ernstige onderwerpen, ook ordinaire roddels publiceren en deze in een duidelijke roddelrubriek plaatsen. Zodat er een duidelijk onderscheid kan gemaakt worden tussen roddels, persiflages en mogelijke ernstige onderwerpen. Dezer dagen is op één van die sites commentaar te lezen omdat een groot agentschap een fout persbericht de wereld ingestuurd had. Dat de betrokken site zelf foutieve persberichten de wereld instuurt, vergeten ze natuurlijk. Ze zien de splinter in het oog van een ander, of menen deze te zien, maar zien de balk in hun eigen oog niet.

Als er één ding is waar deze pseudojournalisten goed in zijn, is het in het beknotten van de (vrije) mening(suiting) van de ander. En recht van antwoord geldt enkel voor hen. Ze hebben commentaar en kritiek op alles wat een ander doet. Zelf doen ze meer en erger.

@kathleen

De hoofdredacteur van één van die nieuwssites vond het op de site van de standaard ongelooflijk dat zoiets gebeurd ... maar vergat er bij te zeggen dat hij zelf zulke dingen deed ...

Mocht het over stadsomroep en Erik Verbeeck gaan, spreken ze elkaar in ieder geval weer tegen. Op de site van stadsomroep brugge plaatste de redactie zelf - in verband met het kort geding van Erik Verbeeck tegen de RVJ - op 19 februari "Overigens is journalist Erik Verbeeck door de rechter ten gronde al vrijgesproken". Enkele dagen erna was in het tijdschrift MM van Erik Verbeeck te lezen "Momenteel loopt de zaak ten gronde voor de RVJ". Stadsomroep lijkt hier enkele zaken door elkaar te halen. Benieuwd of stadsomroep deze en andere kwakkels in haar reacties zal rechtzetten.

mevrouw Rita Wuyts
tegen
de heer Erik Verbeeck, journalist

Met een brief van 26 augustus 2008, met bijlagen, dient mevrouw Rita Wuyts klacht in tegen journalist Erik Verbeeck.
Op 4 september 2008 heeft de ombudsman van de Raad voor de Journalistiek aan Wuyts gevraagd om de bijkomende stukken, waarnaar in haar klacht verwezen wordt, te bezorgen en heeft hij deze vervolgens samen met een kopie van de klachtbrief op 18 september 2008 verstuurd naar Verbeeck.
Op 14 oktober 2008 hebben Verbeeck en Morse Press VOF een brief gericht naar de Raad voor de Journalistiek met de uiteenzetting van hun standpunt. Met een brief van 7 januari 2009, met bijlagen, heeft advocaat Kris Maes namens Wuyts een repliek bezorgd.
Een kopie van deze brief met bijlagen is door de ombudsman aan Verbeeck doorgemaild op 8 januari 2009.
Met een brief van 2 maart 2009 zijn beide partijen opgeroepen voor een hoorzitting, die vastgesteld was op 9 april 2009.
Met een brief van 7 april 2009 heeft advocaat Eline Tritsmans namens Verbeeck een uitstel gevraagd van de hoorzitting. Daarop is een nieuwe datum bepaald op 2 juni 2009.
Bij brief van 27 mei 2009 heeft dezelfde advocaat de niet ontvankelijkheid van de klacht en de onbevoegdheid van de Raad voor de Journalistiek opgeworpen.
Op de hoorzitting van 2 juni 2009 is mevrouw Rita Wuyts in persoon verschenen, bijgestaan door de heer P. Bruynseels.
Ook journalist Verbeeck verscheen in persoon, bijgestaan door advocaat Tritsmans en door mevrouw A. Van de Zande, zaakvoerder van Morse Press VOF. Advocaat Tritsmans heeft op de zitting nog een nota met argumenten overhandigd.

FEITEN

Verbeeck is journalist en hoofdredacteur van de nieuwsbrief Morsum-Magnificat, die uitgegeven wordt door Morse Press VOF en die zowel gedrukt als online voor betalende abonnees verschijnt.

Een aantal artikelen ervan zijn ook voor iedereen op de website te raadplegen.
In mei 2008 neemt Wuyts contact op met Verbeeck en ze vraagt hem een onderzoek te ondernemen naar een oplichting waarvan zij meent het slachtoffer te zijn. Verbeeck gaat hierop in en hij neemt contact met de vermeende oplichtster en met een reeks mensen in de omgeving van Wuyts.
Ook Wuyts zelf wordt door Verbeeck geregeld gebeld en gemaild.
Het onderzoek van Verbeeck richt zich vrij snel op de activiteiten van Wuyts zelf, die een hondenkennel heeft en jaarlijks enkele puppies verhandelt.
In Morsum Magnificat verschijnen een hele reeks korte en langere stukken, vooral over Wuyts, die onder meer beschuldigd wordt van oplichting, van bedreigende taal en van sociale fraude.

DE STANDPUNTEN VAN PARTIJEN

Klaagster betoogt dat Verbeeck haar voortdurend lastig valt en haar op dreigende toon soms meerdere malen per dag opbelt en mailt.
In Morsum Magnificat zijn in een jaar tijd een
honderdtal artikelen verschenen, waarin zij wordt beschuldigd van fraude, oplichting en
dierenmishandeling.
Verbeeck heeft hiervoor zelfs een klacht ingediend bij de RVA, maar het
onderzoek dat daarop is gevolgd heeft geen onregelmatigheden aan het licht gebracht.
Klaagster noemt de handelwijze van Verbeeck een vorm van psychologische terreur en een
ernstige schending van haar privacy.
Verbeeck heeft ook mensen in haar omgeving
gecontacteerd, onder wie haar veearts, om van hen negatieve informatie over haar te
verkrijgen.
Wuyts betwist formeel de aantijgingen en betoogt dat Verbeeck hiervoor geen
bewijzen heeft.
Heel de berichtgeving is onjuist, eenzijdig en ze is enkel gebaseerd op laster
en op roddels, waarbij haar standpunt nooit aan bod is kunnen komen.
Verbeeck en zijn advocaat betogen vooreerst de niet ontvankelijkheid van de klacht en
vervolgens de materiële en de persoonlijke onbevoegdheid van de Raad voor de Journalistiek.
De klacht bevat niet de naam, het adres en de vermeldingen van artikel 17 van het
werkingsreglement van de Raad voor de Journalistiek en is evenmin ondertekend, noch
gedagtekend.
Verbeeck is geen erkend beroepsjournalist, is geen lid van de VVJ en is evenmin lid van de
Vereniging van de Raad voor de Journalistiek.
Volgens Verbeeck kunnen enkel erkende
beroepsjournalisten en leden van de VVJ gebonden zijn door het systeem van zelfregulering
dat met de Raad voor de Journalistiek is ingesteld.
Verbeeck moet zich niet verantwoorden
voor een orgaan dat niet bij wet is ingesteld en waarvan hij het onafhankelijk statuut in twijfel
trekt.
Het feit dat Morse Press, de uitgever van Magnum Magnificat, lid is van de UPP, en dat
de UPP mee de Raad voor de Journalistiek heeft opgericht, verandert hieraan niets, volgens
Verbeeck.
Tussen klaagster en hem lopen ook gerechtelijke procedures en de klachten van Wuyts
hebben betrekking op juridische inbreuken, zoals laster en eerroof, belaging en schending van
de privacy en niet op beroepsethische regels.
Overigens vraagt zij dat de Raad maatregelen
tegen hem zou nemen waarvoor de Raad voor Journalistiek evenmin bevoegd is.
Verbeeck is voorts van mening dat de Raad voor de Journalistiek niet onpartijdig en
onbevooroordeeld kan oordelen.
Bij beslissing van 19 juni 2008 heeft de Raad voor de
Journalistiek een eerdere klacht tegen hem gegrond verklaard. Bovendien heeft de secretarisgeneraal,
na ontvangst van de klacht van Wuyts, aan Verbeeck gevraagd om haar niet meer
lastig te vallen en heeft hij aan klaagster de contactgegevens bezorgd van een stichting tegen
stalking, waardoor hij blijk heeft gegeven van een vooringenomen houding.
Indien de Raad voor de Journalistiek zich toch bevoegd zou verklaren, dan is Verbeeck van
oordeel dat de klacht ongegrond is.
Nadat hij door Wuyts gecontacteerd werd, heeft hij een
onderzoek gedaan naar de feiten, heeft talrijke bronnen geraadpleegd en is tot de vaststelling
gekomen dat klaagster zelf zich schuldig gemaakt heeft aan oplichting en mishandeling van
honden. Klaagster heeft bovendien, bijgestaan door haar partner Bruynseels geregeld onder
aliassen lasterlijke teksten geplaatst op diverse internetforums. Verbeeck heeft daarover
verslag uitgebracht in Morsum Magnificat.
Klaagster kan zich niet beroepen op een
onrechtmatige inbreuk op haar privéleven, aangezien zij en haar partner zelf het vuur
aanwakkerden door lasterlijke publicaties over Verbeeck te laten verschijnen.
Verbeeck wijst
er ook op dat hij als auteur van een column of opiniebijdrage een ruime vrijheid geniet om
zijn mening te geven en om conclusies te trekken uit de door hem gepresenteerde feiten (Raad
voor de Journalistiek, 9 december 2004).
Hij is dan ook binnen de grenzen van de
journalistieke vrijheid en de vrijheid van mening gebleven.

BESLISSING

1. Over de ontvankelijkheid van de klacht
De Raad voor de Journalistiek stelt vast dat uit de originele klachtbrief de juiste identiteit van klaagster en het ogenblik waarop de klacht werd ingediend blijkt, zodat de klacht ontvankelijk is.

2. Over de bevoegdheid van de Raad voor de Journalistiek
Volgens de preambule van het werkingsreglement van de Raad voor de Journalistiek wil de Raad ‘…het volledige gamma van de journalistieke activiteit bestrijken, zijnde elk handelen of nalaten in de diverse fasen van het journalistieke proces. Naast de onmiddellijk betrokken journalist(en) kan de Raad voor de Journalistiek ook diens redactionele hiërarchie of nog andere medewerkers van het betrokken mediabedrijf in de bemiddeling of beoordeling betrekken. Overigens gaat het daarbij om iedereen die journalistiek actief is, ongeacht het beroepsstatuut of sociaal statuut. De Raad voor de Journalistiek bestrijkt ook alle informatiemedia, ongeacht of het om gedrukte, audiovisuele, elektronische of andere media gaat, en ongeacht of het om algemene dan wel gespecialiseerde media gaat.’
Verbeeck stelt zich in al zijn contacten en publicaties systematisch voor als onderzoeksjournalist, en de publicatie ‘Morsum Magnificat’ brengt periodiek informatie over maatschappelijke gebeurtenissen, zodat ze beantwoordt aan de omschrijving van journalistiek.
Het feit dat Verbeeck geen beroepsjournalist is en dat hij geen lid is van de journalistenvereniging VVJ, is daarbij irrelevant, zoals het evenmin zonder belang is dat de Raad voor de Journalistiek niet bij wet is opgericht. Overigens kan worden opgemerkt dat ‘Morsum Magnificat’ wel aangesloten is bij de UPP en dat Verbeeck zelf aangeeft lid te zijn van de journalistenvereniging VJPP, twee organisaties die de VZW Vereniging van de Raad voor de Journalistiek mee hebben opgericht. Verbeeck voert aan dat hij ondertussen ontslag heeft genomen uit de VJPP, maar dat ontslag dateert van na de indiening van de klacht tegen hem.

Ook indien de feiten waarvan sprake in de klacht een juridische inbreuk zouden uitmaken, kan de Raad voor de Journalistiek die feiten beoordelen in zover ze een inbreuk uitmaken op de journalistieke beroepsethiek.
De Raad voor de Journalistiek is dus bevoegd.

3. Over de onafhankelijkheid en onpartijdigheid

3.1 Het feit dat de Raad voor de Journalistiek een eerdere klacht tegen Verbeeck gegrond heeft verklaard, belet niet dat hij zich in alle onafhankelijkheid en onpartijdigheid kan uitspreken over een nieuwe klacht betreffende andere feiten.

3.2. Het feit dat de secretaris-generaal van de Raad voor de Journalistiek onmiddellijk na de indiening van de klacht, in zijn hoedanigheid van ombudsman, aan klaagster inlichtingen bezorgd heeft over het bestaan van een stichting tegen stalking, en dat hij aan Verbeeck gevraagd heeft om klaagster, gelet op haar zwangere toestand, niet meer lastig te vallen, belet de Raad voor de Journalistiek niet om zich in alle onpartijdigheid en onafhankelijkheid uit te spreken over de klacht.
Het is de taak van de secretaris-generaal om in zijn hoedanigheid van ombudsman een bemiddelende rol te spelen.
Het komt daarentegen aan de Raad toe om zich uit te spreken over de klacht.

4. Over de grond van de klacht
Uit de ingediende stukken en het verloop van de feiten blijkt duidelijk dat Verbeeck zich, kort nadat hij door klaagster werd gecontacteerd in verband met een vermeende oplichting, tegen
haar is gaan keren en dat hij haar systematisch in een reeks artikelen en korte bijdragen in ‘Morsum Magnificat’ heeft aangevallen.

De talrijke bijdragen kunnen moeilijk anders worden beschouwd dan als een systematische campagne met persoonlijke aanvallen en beschuldigingen, waarbij klaagster persoonlijk wordt aangevallen en onder meer beschuldigd wordt van ernstige feiten, zoals diefstal, oplichting, sociale fraude en dierenmishandeling.

Hoewel de Raad voor de Journalistiek zich niet kan uitspreken over het waarheidsgehalte van elk van die beschuldigingen, is het duidelijk dat zij eenzijdig zijn geuit zonder enige kans tot wederwoord. De eigen houding van klaagster doet hier niet ter zake.

De talrijke opdringerige contacten, zowel telefonisch als per mail, die Verbeeck heeft gehad met klaagster zelf en met mensen in haar omgeving, komen bovendien neer op een ernstige schending van de privacy van klaagster.

Verbeeck beroept zich ten onrechte op de grote vrijheid die hij zou genieten als auteur van een column of opiniebijdrage.
De bijdragen die werden gepubliceerd in ‘Morsum Magnificat’ betreffen immers geen columns of opiniebijdragen, maar dienen zich aan als feitelijke berichtgeving.
De Raad voor de Journalistiek stelt vast dat Erik Verbeeck de volgende beroepsethische inbreuken op de Code van Journalistieke beginselen heeft begaan:

- artikel 2: de feiten moeten onpartijdig verzameld en weergegeven worden;
- artikel 3: het onderscheid tussen de weergave van de feiten en de commentaren moet duidelijk merkbaar zijn;
- artikel 5: de uitgevers , de hoofdredacteuren en de journalisten moeten de individuele waardigheid en privacy respecteren; zij moeten iedere ongeoorloofde inmenging in persoonlijke pijn en smart vermijden, tenzij overwegingen in verband met de persvrijheid dit noodzakelijk maken.

Deze uitzondering is hier niet van toepassing.
Om die redenen is de Raad voor de Journalistiek van oordeel:

De klacht is gegrond.

Brussel, 9 juli 2009

Advocaat Eline Tritsmans kreeg alvast de Morsum Magnificat Award n° 10 voor haar besluiten in die zaak

http://www.morsum-magnificat.be/index.php?option=com_content&task=view&id=6253&Itemid=35

Enkele maanden geleden vroeg Erik Verbeeck zich in een artikel op Morsum Magnificat af hoe ver advocaten in besluiten mogen gaan met flagrante leugens. Het ging om de advocaat van de tegenpartij in een zaak die hij aangespannen had. Goede vraag van hem. In besluiten van Eline Tritsmans, voor Erik Verbeeck/Morsum Magnificat, komen flagrante leugens voor en zij kreeg een Award van Morsum Magnificat, voor haar besluiten ...