Een libertair-filosofische kijk op de financiële crisis

Woensdag ging ik op de koffie bij de libertarische filosoof Martin De Vlieghere. Hij is doctor in de wijsbegeerte en was jarenlang onderzoeker aan de Gentse universiteit. In 1996 publiceerde hij het boek “Wij verkiezen een Führer. De economische oorzaken van racisme en oorlog in de twintigste eeuw”. Ik praatte met hem over de oorzaken en mogelijke oplossingen van de financiële crisis en registreerde het gesprek op video.




In deze opname, die ruim 42 minuten duurt, verneemt u onder meer:

  • Waarom deze financiële crisis geen crisis van het kapitalisme is.
  • Waarom wij slechts in een pre-moderne cultuur leven en niet in een moderne cultuur.
  • Waarom de groei van de geldvoorraad de belangrijkste oorzaak is van de financiële crisis.
  • Waarom de Belgische overheid, die veel minder solvabel is dan Fortis, toch als redder van Fortis kon optreden.
  • Waarom freebanking de Wet van Gresham kan omkeren.
  • Waarom de Staat de plaats ingenomen heeft van God.
  • Waarom milieusubsidies een enorme verkwisting zijn.
  • Waarom mannen, in tegenstelling tot vrouwen, niet geëmancipeerd zijn.
  • Waarom de prestatiemaatschappij niet kapitalistisch is.
  • Waarom Joe the Plumber gedemotiveerd is.
  • Waarom notoire haviken een vredesbeleid kunnen voeren en zelfverklaarde herverdelers de staat kunnen afslanken.
  • Waarom besparingen de enige uitweg zijn uit de financiële crisis.

Reacties

#71300

Neverbeendead Religion

 

Misschien moet de spreker zich eens het get rich or die tryin album van 50 cent aanschaffen. Enkel maar voor de titel om zich dan eens af te zonderen en eens na te denken over de voortvloeiende vraag ben ik dit of ben ik dat.
Het kapitalisme als een utopie meedelen want een ondernemer die winstkapitaal begint te maken kan dat omzetten naar het benodigde geld van een andere beginnende ondernemer om zo de economie te stimuleren zonder in de val te lopen van de winst voor zichzelf te houden of geld uit de maatschappij te zuigen.

Het kapitalisme vindt zijn oorsprong in de vrije markt en deze zodanig gaan reglementeren dat niemand nog in de val mag lopen wordt niet langer de vrije markt of het kapitalisme genoemd zoals men deze het liefst kent want de vrije markt of het kapitalisme mag niet naar iets omgekeerd gaan ruiken of naar iets dat doet denken aan een staatsstructuur.
I think i know why
http://nl.youtube.com/watch...

#71307

dM3

 

Ik ga straks eens blijven hangen op 't werk om de video te bekijken.

#71308

Cogito

 

Boeiend gesprek. Martin de Vlieghere te lang gemist. Enkele aha-momentjes maakten de video de moeite waard om te bekijken.
Vooral zijn kijk op de niet-geëmancipeerdheid van de man en dat kapitalisme niet-prestatiegericht is, waren eye-openers.

#71309

johan vandepopuliere

 

Er zitten enkele denkfouten in dit discours:

- dat een rentenier onterecht wordt weggehouden uit de werkloosheidscijfers staat haaks op de idee dat kapitaal een productiefactor is
- dat er nu sectoren zijn die problemen moeten oplossen die vroeger niet bestonden, is in essentie het in vraag stellen van moderniteit; ook GSM's komen tegemoet aan een vroeger niet bestaande behoefte; opkuis van afval idem; de enige vraag is of de consument wil betalen voor communicatie en afvalverwerking; de manier waarop hij daarvoor betaalt, individueel of collectief, is een politieke kwestie.

Verder is het wel waar dat het overheidsapparaat te log is om innovatie te sturen, maar anderzijds is het ook veel gevraagd van het individu zich spontaan aan te bieden als proefkonijn voor een technologie die pas rendabel is als ze massaal wordt aangewend. Ik vind het niet zo gek dat ALS men weet dat ze massaal rendabel is, men de proefkonijnen beloont. Het komt me voor dat de libertaire maatschappij vooral voordelig is voor de opportunisten, die ruiken wanneer een activiteit rendabel is, en nadelig voor innovatoren, die al het risico dragen.

De analyse van de universiteit vond ik wel vermakelijk. Ik heb ook altijd gevonden dat Economie dichter aanleunde bij Geschiedenis dan bij Wiskunde. Maar dat het gedrag van menselijke activiteit (Economie), gedrag (psychologie), massaal gedrag (sociologie) niet kan worden bestudeerd (in tegenstelling tot fenomenen in de natuur) is ronduit fout. Of de huidige facultieiten zich werkelijk bezig houden met gedragstudies, en niet met eindeloos herkauwen, is een andere vraag. Ook wiskunde en filozofie plukken niet uit de natuur, maar maken daar abstracties van of meer nog, ontwerpen abstracties met potentieel concrete toepassingen. Het is nobel dat hij zijn eigen discipline niet verder zou subsidiëren, en ook in mijn eigen discipline heb ik sterke vragen bij mensen die een hele carrière uitbouwen op het inzicht verwerven in pakweg categorietheorie, maar als het collectief geen individuen sponsort om zich te bekwamen in kennis die *misschien* nuttig wordt, dan hangt men af van rijke mensen die toevallig interesse hebben in dat domein. Neen, ik kan me niet akkoord verklaren met innovatie over te laten aan het risicodragend individu. Waar ik het wél mee eens ben is dat het individu niet mag ontmoedigd worden aan innovatie te doen, en het niet mag ingekapseld raken in comités en belangengroepen.

Dat boekhouden een begin is van filozofie vind ik een heel fris, gezond inzicht. Als mensen vaker hun boekhouding zouden doen, en daar de gevolgen uit trekken, zouden ze veel stress vermijden.

In elk geval een interessant gesprek, met een goede spreker en een interviewer die de spreker laat spreken, en niet zoals de professionele interviewers van vandaag vooral zelf aan het woord wil zijn.

#71317

Elhaz

 

@Johan: "Verder is het wel waar dat het overheidsapparaat te log is om innovatie te sturen, maar anderzijds is het ook veel gevraagd van het individu zich spontaan aan te bieden als proefkonijn voor een technologie die pas rendabel is als ze massaal wordt aangewend"

Dat is nochtans iets dat constant en naar behoren werkt: Alle technologische innovaties in auto's worden eerst aan hoge kostprijs in dure wagens ingebouwd. Kopers van dure auto's betalen zo de technologische ontwikkelingen in oa veiligheidssystemen waar kopers van goedkopere modellen dan later ook van kunnen genieten.
Mijn eerste GPS kostte mij in promotie ongeveer BEF 70.000, voor een eenvoudig pijlmodel.
Denk aan de prijzen voor de eerste gsm's, digitale rekenmachientjes, cd-spelers etc.
Al die innovatie werd voor een groot stuk betaald door de eerste gebruikers die zodoende als proefkonijn dienden.
Als men de overheid auto's laat ontwerpen en bouwen rijden we allemaal met Trabantjes. Als we al überhaupt met een auto zouden mogen rijden. Want dan beslissen de ambtenaren in één of ander comité wat we wel of niet nodig hebben om door het leven te geraken.

#71323

johan vandepopuliere

 

Zolang het gaat over innovatieve relatieve luxeproducten, die geen primaire of secundaire behoeften vervullen, wordt de prijs die je betaalt voor innovatie wellicht gecompenseerd door het plezier van een pionier te zijn. Bovendien grijpt die prijs niet in op het budget dat aan de primaire zaken wordt besteed.

Als het gaat over energieleverancie of medicijnen, wordt het risico genomen op een basisniveau. Als de kosten voor innovatie voor zonnecellen (of welke andere technologie ook, waarvan aangetoond is dat de productiekosten gunstig worden beïnvloed door het aantal consumenten) in eerste instantie op de gebruiker worden verhaald, dan neemt de gebruiker een risico op een basisbehoefte. Het zou dan wel eens kunnen dat een intrinsiek fitness-voordeel wordt doodgeknepen door de termijn waarop het zich kan manifesteren.

In het algemeen is mijn kritiek op het libertarisme dat het de rationaliteit van de mens overschat, zeker waar het grote investeringen betreft met rendement op lange termijn, en als het gaat over kansberekening. Daarom zijn er zoveel rokers en lotto-deelnemers. Het onmiddellijke genot van de sigaret gaat boven de kans dat het op lange termijn tot een prematuur en pijnlijk levenseinde leidt.

Het collectief is zich daar beter van bewust, want het kan zich niet aan statistieken onttrekken zoals het irrationele individu. Daarom ontraadt de overheid roken, legt het snelheidsbeperkingen op, etc ...

Verder is het zo dat zelfs voor luxe-producten, zoals auto's, GSM's en GPS'en de overheid wel degelijk zijn rol speelt, met name op het vlak van infrastructuur. Het wegennet en de frequentieverdeling, worden beheerd door centrale organen en dat vind ik maar best ook. Laat je de libertaire ideeëngoed los op infrastructuur, dan wordt ons wegennet beheerd zoals internetwinkels en staat aan het begin en einde van elke straat iemand geld te vragen voor het gebruik van de weg die hij heeft aangelegd. Ik rij liever met een Trabantje over een centraal wegennet, dan met een BMW in de rij te staan voor de automaat in mijn straat, maar ik ben nog het gelukkigst met ons hybride model.

#71330

gonzo.jr

 

Kan er mij iemand uitleggen hoe een speculant, een shortseller, een daytrader bijdraagt aan werkelijke (=tastbare) economische groei?

#71331

Paul Vreymans

 

@gonzo.jr. Een artikel over de productieve bijdrage van speculanten en shortsellers kan je vinden op http://workforall.net/leve_...

#71332

Neverbeendead Religion

 

De filosofische benadering deel 1
Wanneer men de wereld filosofisch benadert ziet men dat men van een bepaalde theorie al praktijk kan maken.
Kort in een cliché samengevat: De saaie vorm van de realiteit en van de alledaagse wereld die tot een maximum van comfort en praktisch nut is herleid in combinatie met de virtuele wereld die niet meer hoeft onder te doen en waar de grenzen niet gesteld worden.
Het tussengebied is dan de echte wereld waar mensen naartoe gaan op vakantie en waar de bebouwing en het landschap natuurlijke en kunstmatige variatie vertonen.

Een voorbeeldje is het dambordpatroon van een stad zoals in amerika waar straten saaie nummers zijn maar waar iedereen moeiteloos de eindbestemming bereikt. De gps heeft daar komaf mee gemaakt maar toch is zo een patroon het meest praktische om op terug te vallen en niet alleen voor het verkeer.
Maar in een democratie heeft zo een praktijk een meerderheid nodig want het is niet verkeerd om te stellen dat het ook anders kan functioneren indien een meerderheid zo beslist.
Filosofisch moet de democratie bepalen hoeveel kracht er uitgaat van een virtuele wereld die niet moet onder doen en waarin het praktische nut meer op de achtergrond kan komen te staan voor de individuele gebruiker, met of zonder anderen in groep, die iets meer van een realiteit met uitdaging houdt, zoals met de handicaps bij het golven. Of in welke mate dat meer de geschikte plaats is voor al diegenen die achteraf hun eigen grotere gevoel van voldoening hebben kunnen bewerkstelligen.
In deze context is the architect net voldoende relevant om er bij te staan want repetitie met de saaie verzen en het saaie refrein was voor vele fans opwindend zodat er een hit werd achtergelaten in dit bestaan.
https://www.youtube.com/watc...

#71355

Bartvs

 

@ gonzo.jr (<a href="#71330">#71330</a>)

&gt; Kan er mij iemand uitleggen hoe een speculant,
&gt; een shortseller, een daytrader bijdraagt aan
&gt; werkelijke (=tastbare) economische groei?

Geen weerlegging van (<a href="#71331">#71331</a>) Paul Vreymans' lezenswaardige <a href="http://workforall.net/leve_...">Leve de Speculanten!</a>, maar een korte aanvulling en verbijzondering:

Speculanten voegen aan de markt ook een bijzonder belangrijk goed toe: <i>informatie</i> -- en dat doen ze niet zomaar vrijblijvend, maar wel door hun engagement: ze zetten er hun geld op in!

Speculanten kopen risico waar anderen vanaf willen - er is immers niks dwang mee gemoeid. Leken kan het lijken alsof speculanten onrust verwekken op de markt, maar ze doen niet het tegenovergestelde: ze brengen veiligheid, rust en zekerheid. Veel sneller en veel beter dan wie of wat anders ook dat zou kunnen. Daar wordt uiteindelijk iederéén, ook u en ik, beter van. En ja, óók de speculanten - toch als ze hun werk bekwaam doen. Anders moeten <i>zij</i> op de blaren zitten - niet iemand anders. Ook daarom: Leve de Speculanten!

#71358

Bartvs

 

@ Luk

1. -- Pure economie?

Ik schrok eerst wel even toen ik op 26:37 uw vraag hoorde. Natuurlijk! Maar dan begreep ik dat het allicht gewoon een voorzetje was.

Toch blijft de vorm van uw vraag me schokken: wat bedoelt u met 'pure economie'? In de knapste economische werken komen niet eens cijfertjes voor. Maar wel je puurste economie. Helaas blijken een heleboel zogenaamd pure economisten veleer tiepmiepen met een zakjap. Van échte economie hebben ze niet de minste kaas gegeten. Maar 'ze doen wel of ze wetenschappelijk bezig zijn'. Met alle gevolgen vandien. Lees Mises c.s.

2. -- Bretton Woods = goudstandaard?

Ook uw vraag (10:38) over de mensen die zeggen dat de problemen allemaal _begonnen_ zijn toen de goudstandaard werd afgeschaft, de Bretton-Woods-akkoorden en de koppeling van de dollarprijs aan het goudprijs, ... verdient een opmerking.

De problemen zijn inderdaad begonnen toen de goudstandaard werd afgeschaft. Hoewel Bretton Woods pas in 1971 *officieel* had afgedaan, was het al veel eerder ten einde gekomen. Robert Triflin (uit Vloesberg) wees al in het begin van de jaren '50, minder dan tien jaar nadat de overeenkomst was gesloten, op het naar hem genoemde zgn. Triflindilemma. Bretton Woods stond of viel met de betrouwbaarheid van de Amerikaanse Fed - die een schaamteloze valsmunter bleek. De markt - weeral de markt! - had dat al snel begrepen. Officieel bleef tot 1971 de koers van $35/XAU bestaan, maar in Londen kreeg men begin 60'er jaren al $40/XAU. De markt wist dat de Fed een valsmunter was en paste ondanks de nog bestaande officiële koers de marktkoers aan. Begin 70'er jaren was de valsmunterij door de Amerikaanse overheid al helemaal de spuigaten uitgelopen (40 miljard dollar in omloop terwijl er maar voor 10 miljard dollar gouddekking voorradig was) en toen kwam er ook nog eens de Vietnamoorlog bij, en gingen de Amerikaanse geldpersen nóg harder draaien. Vanaf 1971 ging de dollar weliswaar zweven, maar zelfs de waardevermindering van de dollar met de helft per jaar liep feiten verre acherna. Pas in 1973 werden Bretton-Woods en de goudstandaard officieel verlaten. Morsdood.

Maar _in feite_ was Bretton-Woods al twintig jaar eerder gestorven. Door de ingebakken zwakke schakel: de deelnemende munten waren niet rechtstreeks aan goudwaarde gekoppeld, maar enkel aan de dollar, die op zijn beurt officieel aan de goudstandaard was gekoppeld. Alles stond of viel met de dollar en zo met de betrouwbaarheid van de Amerikaanse overheid, die bedrog pleegde - en hoe!

P.S.: De invloedrijkste 'econoom' bij Bretton-Woods was de (economisch) pervert John Maynard - "In the end we are all dead" - Keynes.

3. -- Toemaatje voor liefhebbers:
Good as Gold : "Joel Hansen, Robert Kahre, Alex Loglia and the IRS" (http://www.liberty-watch.co...)

#71372

Cogito

 

@JVDP:
"
dat er nu sectoren zijn die problemen moeten oplossen die vroeger niet bestonden, is in essentie het in vraag stellen van moderniteit; ook GSM's komen tegemoet aan een vroeger niet bestaande behoefte; opkuis van afval idem; de enige vraag is of de consument wil betalen voor communicatie en afvalverwerking; de manier waarop hij daarvoor betaalt, individueel of collectief, is een politieke kwestie.

"

MDV bedoelt hier wel degelijk "PROBLEMEN" (en de quotes zijn eigenlijk noodzakelijk) die vroeger niet bestonden, niet "BEHOEFTES die vroeger niet bestonden". Hij doelt op onbestaande problemen die door politici zijn verzonnen om hun invloed en macht te vergroten en een ambtenarenapparaat omheen te kunnen bouwen. Het milieu is het grote voorbeeld bij uitstek hier.

#71379

kurt

 

"Maar dat het gedrag van menselijke activiteit (Economie), gedrag (psychologie), massaal gedrag (sociologie) niet kan worden bestudeerd (in tegenstelling tot fenomenen in de natuur) is ronduit fout."

Dit is onjuist, omdat het haast onmogelijk is om sociale experimenten te herhalen met dezelfde randvoorwaarden.

#93421

goldonomic.com

 

Excellente en doordachte visie die toch nog wat teveel speelruimte laat aan Overheids(politieke) interventie en te weinig de nadruk legt op Vrije Marktekonomie.

#103889

Karel

 

Martin De Vlieghere vind ik schitterend.  Ik heb hem ooit ontmoet in de bib van de unief. Fantastisch gesprek gehad, zit in mijn geheugen gegrift.

Er zijn een paar dingen die voor mij onduidelijk zijn in de analyse. 

1) Als de geld hoeveelheid niet stijgt, dus prijzen zakken continu (als economie groeit)....  Waarom zou je vandaag investeren?  Waarom zou je aandelen kopen.  Als je cash aanhoudt heb je rendement.  Dus een spaarrekening bestaat niet meer?  Cfr Japan. Hoe krijg je dan kapitaal bij elkaar.  Hoe werkt een lening dan?  Met negatieve rente (wat uiteraard niet kan)?     

2) Free banking al goed en wel.  Dus uiteindelijk blijft er één bank over.  De bank met beste geld.  Dus je krijgt een monopolie, en dan?  Das lekker.  Is het daarom de maatschappijen beslist hebben om te werken met centrale banken?

3) Kort kwam er aan bod dat een bedrijf soms geld wint/verliest als prijsverlagingen/verhoging van leverancier niet onmiddellijk doorrekent. Als je aanneemt dat dit gebeurt  (en het gebeurt, ik werk in de USA in een "manufacturing" bedrijf.  prijsverhogingen doorduwen bij klanten via het sales team is een gevecht.  Je marges behouden bij stijgende grondstofprijzen is niet gemakkelijk).  Dan neem je impliciet aan dat prijzen (en dus markten) niet 100% flexibel zijn.  Correct?

Dat de staat innovatie niet moet sturen, dat er veel te veel mensen doctoren over de meest onnozele onderwerpen met geld van vadertje staat.  Dat de sociale zekerheid een ponzi game is gebaseerd op de idee van bevolkingsgroei.  Allemaal mooi uitgelegd.

knap interview