Grondwettelijk Hof aanhoorde pleidooien

Gebouw van het Grondwettelijk Hof
Grondwettelijk Hof
Op 9 juni vorig jaar werden nieuwe wetten van kracht ter bestrijding van discriminatie en racisme. Hiertegen werden bij het Grondwettelijk Hof verschillende procedures aangespannen door diverse personen en groeperingen die vinden dat hun grondrechten door deze wetgeving worden aangetast. Eén verzoekschrift werd ingediend door 185 burgers en kwam tot stand via onder meer een oproep op deze weblog. Ik zal deze zaak in wat hieronder volgt "onze zaak" noemen. Onder die 185 verzoekers bevinden zich journalisten, publicisten, bloggers, advocaten, professoren, arbeiders, gepensioneerden, leden van CD&V, Open Vld, Vlaams Belang, N-VA en Lijst Dedecker. Zij lieten hun zaak verdedigen door Matthias Storme en Jelle Flo. Andere verzoekschriften werden ingediend door de Liga voor de Mensenrechten, door de LBC/NVK (Landelijke Bediendencentrale/ Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel van het ACW) en door de Franstalige zustervereniging van deze laatste. En vijf mandatarissen van Vlaams Belang hebben twee verzoekschriften ingediend, tegen de antidiscriminatiewet en tegen de antiracismewet afzonderlijk.


CHILLING EFFECT
Vandaag werden de pleidooien gehouden in drie van deze zaken. Alle rechters van het Grondwettelijk Hof waren op de zitting aanwezig. De "verweerders" waren telkens de federale ministerraad en de Vlaamse regering. Eerst werd "onze" zaak gepleit. De Nederlandse Orde van Advocaten bij de balie te Brussel en de Orde van Vlaamse Balies hadden zich als tussenkomende partij aangesloten bij ons verzoekschrift.

Matthias Storme
Matthias Storme
In zijn pleidooi wees Matthias Storme onder meer op het "chilling effect" dat de verschillende bepalingen die de meningsvrijheid beperken (aanzettingsverbod, verspreidngsverbod, medewerkingsverbod) hebben. Het "chilling effect" is een begrip uit de Amerikaanse rechtspraak en wordt vooral gebruikt voor wetten of handelingen die mensen afschrikken om hun vrijheid van meningsuiting uit te oefenen, zonder deze uitdrukkelijk te verhinderen. Matthias Storme:
Het chilling effect gaat uit van wetten die ertoe leiden dat mensen onterecht vervolgd worden. Dat die mensen uiteindelijk vrijgesproken worden, verhindert niet dat dit ondertussen zeer velen ervan weerhoudt om hun vrijheid uit te oefenen. Ook al wordt een auteur of uitgever na een lange gerechtelijke procedure uiteindelijk vrijgesproken (wat het geval was in de zaak van de boekhandel die werken van Roelofs verkocht), toch heeft zo'n rechtszaak een afschrikkingseffect dat ervoor zorgt dat honderden zoniet duizenden mensen bepaalde gedachten niet meer durven uiten of verspreiden. De opstellers van de Grondwet in 1831 beseften zeer goed wat dit "chilling effect" bij opiniedelicten betekent. Daarom werden er in de Grondwet allerlei voorzieningen ingebouwd, niet alleen om de vrijheid van meningsuiting in theorie te waarborgen, maar ook om drempels op te werpen tegen het zomaar aanspannen van rechtszaken omwille van meningsuitingen: de verwijzing van drukpersmisdrijven naar het assisenhof, de getrapte aansprakelijkheid van auteur-uitgever-drukker, het verbod op preventieve censuur en de parlementaire onschendbaarheid.

Verwijzend naar de zaak Gregorius Nekschot in Nederland zei Storme:
Voor elke cartoonist die aangehouden wordt - en misschien uiteindelijk toch vrijuit gaat - zijn er honderd anderen die door een dergelijke wetsbepaling geen cartoons meer durven publiceren.


AANZETTEN TOT HAAT OF TOT HAATDRAGEND GEDRAG?
Terwijl de advocaten van de federale en de Vlaamse regering voortdurend aanvoeren dat deze wetten in de praktijk in beperkte zin worden geïnterpreteerd en toegepast, en dat het in de praktijk dus allemaal wel meevalt, wees Matthias Storme erop dat de praktijk van het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding wel dusdanig is om juridische klachten in te dienen op basis van een zeer ruime interpretatie van de wet. Matthias Storme:
Zo stelt de regering dat het aanzetten tot discriminatie maar strafbaar is als er een "bijzonder opzet" mee gemoeid is (d.w.z. dat men het doet precies opdat anderen zouden gaan discrimineren), terwijl het Centrum bijft verkondigen dat het aanzetten tot discriminatie op zichzelf al verboden is.

Tenslotte wees Matthias Storme erop dat het Hof er in een vorig arrest al heeft op gewezen dat "aanzetten tot haat" een te ruim geformuleerde term is, en dat enkel "aanzetten tot haatdragend gedrag" stafbaar kan gesteld worden.

De rechters van het Grondwettelijk Hof


ONEVENREDIGE BEKNOTTING VAN DE VRIJE MENINGSUITING
Jos Vander Velpen
Jos Vander Velpen
Ook het pleidooi van Jos Vander Velpen, advocaat van de Liga voor de Mensenrechten, was bijzonder interessant. De Liga, die destijds samen met het CGKR een klacht had ingediend tegen drie VZW's van het Vlaams Blok, klacht die uiteindelijk resulteerde in een veroordeling wegens racisme, zag nu zijn verzoekschrift tegen artikel 21 van de antiracismewet door het Grondwettelijk Hof samengevoegd worden met het verzoekschrift van vijf mandatarissen van het Vlaams Belang. Dat ontlokte de advocaat de bedenking uit dat "vijf mandatarissen van Vlaams Belang niet het monopolie hebben op de verdediging van de vrije meningsuiting".

Racisme moet bestreden worden, maar de andere grondrechten mogen daarbij niet in het gedrang komen. Door artikel 21 zullen magistraten geen afweging meer kunnen maken tussen de vrijheid van meningsuiting en de bestrijding van racisme. Dit artikel 21 is niet nodig voor de racismebestrijding, maar introduceert het opiniedelict. Het vormt een onevenredige beknotting van de vrije meningsuiting.

Een uitspraak van het Grondwettelijk Hof komt er ten vroegste in september.

VOOR WIE MEER WIL WETEN:
LVB.net: Naar het Grondwettelijk Hof
Het volledige verzoekschrift (PDF)
Matthias Storme: Hoe de vrijheid van meningsuiting werd uitgehold
De Morgen: Liga voor de Mensenrechten wil vernietiging antiracismewet
Alle stukken in procedure nr. 4359 voor het Grondwettelijk Hof

Reacties

#64982

JEf

 

Ik ben 1 v.d. ondersteuners van de actie. Ik ben tegen racisme, écht racisme. En inderdaad, deze wetten beknotten veel te veel. Maar das allicht de bedoeling. Bijzonder Schijnheilig vind ik het wel van Van der velpen om nu te komen pleiten tegen deze wetten terwijl hij destijds wel het Vlaams Blok mee heeft helpen veroordelen samen met de loge.

#64983

F.Vogelpest

 

Een inhoudelijke reactie van mijn kant zal tot (ten vroegste) september moeten wachten..

#64991

alfred vierling

 

ik zal op 28 juni spreken op een congres van Euro-Rus te Dendermonde, dat de samenwerking/vloeing van West-Europa met Rusland bepleit. Er komt ook David Duke uit de USA die opkomt voor de Amerikanen van Europese afkomst. Ik zal hem interviewen voor mijn serie vier maal Vierling. Maar ik zal zijn amateuristische genetica aanvallen. AD.be heeft ons echter al op voorhand verdacht gemaakt als racist en extremist. Bezorgdheid over de alarmerende Europese geboortecijfers onder vervangvruchtbaarheid heet nu ook al 'racistisch'. Onder die term valt allengs alles wat de regerende elite niet zint, vgl 'contrarevulotionair' in de Soviet-Unie.

#64992

Vincent De Roeck

 

"leden van CD&V, Open Vld, Vlaams Belang, N-VA en Lijst Dedecker."

Zou dat geen mooie GOP in Vlaanderen zijn?

#64995

Karel Jansens

 

@ Vincent:

"Zou dat geen mooie GOP in Vlaanderen zijn?"

Behalve natuurlijk dat CD&V, Open VLD en Vlaams Belang alledrie verdeeld zijn in een links en een rechts blok, waarbij zeker bij de eerste twee het linkse blok het momenteel voor het zeggen heeft.

Ik zou het Vlaams Belang, zeker met hun nieuwe voorzitter, nog het voordeel van de twijfel willen geven, maar dan nog maar een heel klein voordeeltje.

#64996

Cogito

 

@Vincent: Een hele mooie GOP, genaamd Forza Flandria!
(maar verre van zo libertair als jij en ik zouden willen hoor)
Overigens, Karel, is het "links" in het VB van een ander karakter dan het links in de andere partijen. In het VB is er namelijk geen socialistische, maar een solidaristische strekking, die hard werken en loon naar hard werken combineert met het verschaffen van enkel de noodzakelijke hulp aan wie het écht nodig heeft (waarbij de hulpbehoevende het in deze strekking ook moet "verdienen" van geholpen te worden). Daar kan de ondernemer toch veel beter mee leven dan met het cultuurmarxistisch hedonistisch socialisme.

#64997

LVB

 

Ik vrees dat Cogito het concept "solidarisme" hier iets te rooskleurig ... euh sorry, blauwkleurig uitlegt.

Solidarisme, dat is niet alléén 'vrijwillige' solidariteit, dat is OOK staatsdwang. Op economisch vlak: protectionisme, overheidsregulering, corporatisme.

http://nl.wikipedia.org/wik...

http://en.wikipedia.org/wik...

Voornaamste verschil tussen socialisme en solidarisme is dat het solidarisme gelooft in klassenverzoening in plaats van klassenstrijd.

Eigenlijk kunnen we zeggen dat het hele sociale overlegmodel in België, waarbij werkgevers en werknemers de CAO's vastleggen (en terzelfdertijd de onderlinge loonconcurrentie aan banden leggen) op sterk solidaristische (of corporatistische) leest geschoeid is. Iets wat bijvoorbeeld een Martin Devlieghere of een Guy Verhofstadt in zijn boek "De Belgische Ziekte" hebben aangeklaagd.

Als het Vlaams Belang zegt dat we alleen handel mogen drijven met landen die er gelijkaardige sociale normen op nahouden, of dat het statuut van de dokwerkers moet beschermd (lees: geprivilegieerd) blijven, en dat de havenarbeid dus niet geliberaliseerd mag worden, dan zie ik een ongeremd geloof in staatsdwang, verbod en regulering.

Neen Cogito, de linkervleugel van het VB gelooft even sterk in overheidsregulering als de linkervleugel van andere partijen.

#64998

Karel Jansens

 

@ Cogito:

Dat zeggen die van de CD&V ook, en zie eens wat dat hun kiezers heeft gebracht. Ik geef het Vlaams Belang het voordeel van de twijfel, hoofdzakelijk omdat ze hun woord (nog) niet hebben gebroken.

(Het klassieke tegenargument, dat ze daarvoor de kans nog net hebben gehad, maakt eigenlijk de zaak van het Vlaams Belang alleen maar sterker)

#64999

Kon het niet laten

 

"Solidarisme, dat is niet alléén 'vrijwillige' solidariteit, dat is OOK staatsdwang. Op economisch vlak: protectionisme, overheidsregulering, corporatisme."

wie beweert dat solidarisme gebaseerd zou zijn op vrijwillige solidariteit? reageren op iets wat de betreffende persoon niet eens heeft geschreven is nogal driest... een voorbeeld:

@ Luc
CAO's worden niet eenzijdig door werkgevers vastgelegd, het is wel degelijk in samenspraak met werknemers hoor

#65002

Cogito

 

Luc, dat heb je echt t-o-t-a-a-l verkeerd begrepen hoor. Ik heb nergens gezegd dat solidarisme "goed" is. Alleen dat er nog een verschil is met socialisme en dat het minder moeilijk te verteren is. Alle nadelen die je opnoemt zitten er in. Maar als ik moet kiezen om te leven in een collectivistisch én politiek correct multicultureel land of in een collectivistisch maar politiek íncorrect land, geef me dan maar veruit het laatste.
Solidarisme is voor mij iets minder verwerpelijk dan socialisme. Het is een "draaglijker" gevangenis dan de politiek correcte.

Ik heb ook nergens gezegd dat de linkervleugel van het VB minder gelooft in overheidsregulering als de rooie sossen.

Het verbaast me zelfs dat je ook maar dénkt dat ik dat denk. Het toont voor mij aan dat je na al die jaren én een persoonlijke kennismaking geen goed beeld hebt van mij en dat vind ik spijtig, ik had dat niet gedacht.

#65003

Cogito

 

@Karel Janssens: volgens mij niet hoor. CD&V is zo politiek correct als de pest. Zij beoefenen wel degelijk het cultuurmarxisme in hun "solidariteit".

#65065

ivan janssens

 

"een collectivistisch maar politiek íncorrect land"

Is dat geen logische onmogelijkheid? In een collectivistisch land is er geen plaats voor politiek incorrecte en dus afwijkende meningen.

#65066

ivan janssens

 

"Solidarisme, dat is niet alléén 'vrijwillige' solidariteit, dat is OOK staatsdwang. Op economisch vlak: protectionisme, overheidsregulering, corporatisme."

Juist. En ik zou eraan toevoegen dat je dit soort opvattingen niet enkel aan de linkerzijde kunt terugvinden, maar ook bij rechts. Kris Peeters bijvoorbeeld, die toch tot de rechtervleugel van CD&V behoort (middenstand), pleitte onlangs nog voor een collectivistische eigen volk eerst benadering in de productie van biovoeding. Importeren is niet goed, we moeten eigen biovoeding eten. Af en toe hebben mensen die de links-rechts tegenstelling niet langer relevant vinden, toch wel gelijk hoor. Of Vlaams Belang nu een linkervleugel heeft of niet, van belang is dat het het collectivisme voorstaat. En van mij dan ook niet het voordeel van de twijfel krijgt. En zeker niet als ze woord zouden houden.