Via Reaganomics naar volledige tewerkstelling

Ronald Reagan
Ronald Reagan
De economische politiek die VS-president Ronald Reagan van 1981 tot en met 1988 voerde, wordt "Reaganomics" (soms ook wel geschreven als "Reagonomics") genoemd. Deze politiek betekende een radicale breuk met de Keynesiaanse praktijk waarbij de staat de consumptie stimuleerde door massaal geld in de economie te pompen. Waar Keynes het belang van de vraagzijde (de consumenten) in de economie beklemtoonde, ging de economische politiek van Reagan de klemtoon leggen op de aanbodzijde (de producenten). Waar Keynes geloofde dat de vraag het aanbod creëert, ging Reaganomics ervan uit dat het aanbod de vraag creëert. Belastingsverlagingen die vooral op de hoogste inkomens spectaculaire effecten hadden, moesten het ondernemersinitiatief, de investeringen en het spaargedrag aanmoedigen.

BELGISCHE BEWONDERING EN BELANGSTELLING VOOR REAGANOMICS
Premier Guy Verhofstadt sprak zich onlangs nog lovend uit over Reaganomics in een interview met Humo. Hij legde daarbij de nadruk op enkele van de concepten die Reaganomics introduceerde, en die vandaag als vanzelfsprekend worden beschouwd.
Als ik aan Reagan denk, denk ik aan Reaganomics, aan de Laffer-Kurve... (Enthousiast) Weet je nog: de terugverdieneffecten van een belastingverlaging! Reagan is nu dood, maar sommige concepten die zijn medewerkers hanteerden zijn vandaag gemeengoed. Kijk naar de Vlaamse regering, ze vermindert de schenkings- en registratierechten, en ze houdt er meer opbrengsten aan over.

Weinig Belgen hebben zich zo verdiept in de Reaganomics als Antwerpenaar Willy De Wit, financieel analyst op rust. Hij gaf maandagavond een lezing met als titel "Reaganomics heeft gewerkt" in het kader van FACS vzw (Free Association for Civilization Studies).


KRITISCHE GELUIDEN OVER DE ECONOMISCHE POLITIEK VAN REAGAN
Maar vooraleer ik de toespraak van Willy De Wit samenvat, laat ik eerst de tegenstanders aan het woord. Die zijn talrijk, en hun stem klinkt luid in de media. Mia Doornaert, wiens artikels ik over het algemeen zeer waardeer, schreef in november 2001: "Ronald Reagan was geen groot Amerikaans president". Het zinnetje typeert de vooringenomenheid tegen Reagan en zijn economische politiek die, aldus de tegenstanders, de armen armer en de rijken rijker maakte, de VS opzadelde met een enorm begrotingstekort en een enorme staatsschuld, en de werkloosheid slechts kon terugdringen door minderwaardige 'hamburgerjobs' te creëren.

Reaganomics is wellicht de enige economische doctrine waaraan zelfs een popsong werd gewijd. In 1985 bezong de Britse groep Simply Red in "Money's Too Tight To Mention" (in feite een cover-versie van de originele Amerikaanse song van The Valentine Brothers uit 1982) de 'asociale' politiek van Reagan.
I been laid off from work my rent is due
My kids all need brand new shoes
So I went to the bank to see what they could do
They said: son look like bad luck got a hold on you

Money's too tight to mention
I can't get an unemployment extension
Money's too tight to mention

[...]

We're talking about Reaganomics
Oh lord down in the Congress
They're passing all kinds of bills
From down Capitol Hill - we've tried them

Money's too tight to mention
Oh money money money money
Money's too tight to mention
Cutbacks!

[...]

Het populaire beeld van Reaganomics is met dit citaat wel geschetst: een asociale politiek met beknotting van de sociale uitkeringen. Maar niet alleen ter linkerzijde weerklinkt scherpe kritiek op de Reaganomics. Reagan zwengelde de economie wel aan, maar dat ging ten koste van een enorm overheidstekort, zo weerklinkt het ook vanuit liberale en libertarische hoek.

Ook George Herbert Walker Bush, de vader van de huidige VS-president, stond aanvankelijk zeer sceptisch tegenover de economische ideeën van Reagan. Hij sprak in 1980 over "voodoo economics". Zijn kritiek verstomde toen Reagan hem uitkoos als running mate voor het presidentschap.

WILLY DE WIT: REAGONOMICS HAALDE DE ECONOMIE UIT HET SLOP
Willy De Wit
Willy De Wit
In de jaren '60 en '70 werd de economische leer van Keynes volop toegepast. Keynes ontwikkelde zijn ideeën in de jaren '30, toen er een hoge werkloosheid heerste. Hij stelde dat de overheid via massale uitgaven en infrastructuurwerken de binnenlandse vraag moest aanwakkeren om de economie weer op gang te brengen. Via het zogenaamde 'multiplicator-effect' zou elke dollar die de staat uitgaf, meerdere dollars aan inkomen veroorzaken. De werkloosheid zou verdwijnen, de belastingbasis verbreden, met als bijkomend gevolg dat het eerder gecreëerde begrotingstekort zou verdwijnen. Maar vooral met de oliecrisis die eind 1973 uitbrak, bleek dat de Keynesiaanse remedie niet werkte. Tot grote verbazing stelde men vast dat bij steeds hogere staatsuitgaven de werkloosheid bleef oplopen. Daar kwam nog een nieuwe ziekte bij: inflatie. Dit was wel het laatste wat de Keynesianen hadden verwacht: stijgende inflatie kon in hun visie niet samengaan met stijgende werkloosheid. En stijgende werkloosheid kon niet voorkomen bij verhoging van de overheidsuitgaven.

Het Keynesiaans dilemma was compleet. Een nieuwe term dook op: 'stagflatie', de combinatie van recessie, werkloosheid en inflatie. Onder President Carter had de stagflatie dramatische proporties aangenomen. De inflatie bedroeg 13 %. Deze werd bestreden met een verhoging van de rentevoeten. Zo steeg de basisrente voor kaskrediet tot 21 %. Duizenden bedrijven gingen in faling. Om de hoge staatsuitgaven te kunnen financieren moest de belastingdruk worden opgedreven. Let wel : Keynes was zeker geen voorstander van een verhoging van de belastingdruk tijdens een recessie. Nochtans hadden zowel de USA als de meeste West-Europese landen de belastingtarieven zeer hoog opgedreven, waarschijnlijk om twee redenen. Ten eerste om de stijgende begrotingstekorten te bestrijden en ten tweede omdat in economische, sociale en ook politieke kringen de idee van "welvaartsverdeling" blijkbaar primeerde op "welvaartscreatie". Zo was op het einde van de jaren '70 in de USA de aanslagvoet in de personenbelasting voor de hoogste inkomensschijven opgelopen tot 70 %. De economie dook in een zware recessie en het systeem was compleet vastgelopen.

DE MAGISTRALE VERGISSING VAN KEYNES
Heel wat studies hebben ondertussen uitgewezen dat een stijging van het overheidsbeslag op de economie (door Keynes aangeraden) geen stimulans inhoudt, maar wel het omgekeerde. De onafhankelijke Vlaamse denktank WorkForAll heeft een analyse uitgevoerd op het overheidsbeslag en de welvaart van de 15 EU-landen. Deze studie laat duidelijk een omgekeerd verband zien tussen de omvang van de overheidsuitgaven en de welvaartsgroei. Dit is als volgt te verklaren: om de overheidsuitgaven te financieren moet dit geld onttrokken worden aan de productieve privé-sector. Productieve investeringen moeten plaatsmaken voor doorgaans heel wat minder productieve en dikwijls inefficiënte overheidsinvesteringen.

Groei en overheidsbeslag
Figuur: Verband tussen economische groei en overheidsbeslag. Bron: WorkForAll

Bovendien zou volgens heel wat economen de Keynesiaanse multiplicator niet bestaan. Zie hierover o.m. Nobelprijswinnaar economie Paul A. Samuelson, (Handboek 'Economics' editie 1973 blz. 229) en Harvard-professor economie Robert J. Barro ( Macroeonomics editie 1973 blz. 301, en ook The Wall Street Journal van 3 november 1992 : 'Keynes is still dead')

STAGFLATIE WERD EERST RECESSIE, PAS DAARNA KWAM EXPANSIE
Op aanraden van vier jonge economen (Paul Craig Roberts, Robert Mundell, Norman Ture en Steve Entin) en van een journalist (Jude Wanniski) gooide Ronald Reagan het roer drastisch om. Reagan begreep dat de hoge belastingtarieven geen stimulans inhielden tot werken, tot ondernemen, tot investeren, noch tot sparen. Er was als het ware een "bestraffingseconomie" die hij wilde omvormen tot een "aanmoedigingseconomie". Het hoogste marginale belastingstarief van 70% werd in twee stappen verlaagd, eerst tot 50% (in 1981 met de Kemp-Roth Bill), later tot 28% (in 1986 ). Deze maatregel zorgde op enkele jaren tijd voor 18 miljoen nieuwe jobs. De inflatie daalde tot 4,3%, de werkloosheid viel terug van 9,7% naar 5,4%. De VS traden de langste en sterkste economische expansieperiode na de tweede wereldoorlog in, met een gemiddelde jaarlijkse groei van 3,5%. Het terugdringen van de inflatie ging tijdens de eerste twee jaren van Reagans presidentschap evenwel gepaard met een zeer restrictieve monetaire politiek onder het beleid van Fed-chairman Paul Volcker. De regering van Reagan wou de groeivoet van de geldhoeveelheid met niet meer dan 50% laten inkrimpen, maar de Federal Reserve, die een onafhankelijke instelling is, ging niet in op die vraag en verminderde de monetaire groeivoet met 75% in 1981. Hierdoor werd de recessie aanvankelijk nog verergerd en steeg de werkloosheid nog verder. Pas nadat de inflatie eind 1982 bedwongen was, lieten de positieve effecten van de Reagonomics zich voelen.

DE ARMEN ARMER EN DE RIJKEN RIJKER?
"Reagan gaf cadeaus aan de rijken ten koste van de armen", luidt de vaak gehoorde kritiek. Onderstaande tabel bewijst het tegendeel. Aan het einde van Reagans presidentschap droegen de rijken meer bij tot de totale belastingspot, en de armen minder. Dit kwam uiteraard door de enorme economische groei. Ook al daalden de belastingstarieven procentsgewijs, de economische relance zorgde voor een relatief groter aandeel van de rijken in de belastingsopbrengsten.





Percentage of paid income tax
Income Percentage of taxes paid

1984 1986 1987
$0 - $15,000 5.8% 4.0% 2.8%
$15,000 - $30,000 21.1% 16.8% 14.7%
$30,000 - $50,000 29.0% 25.9% 23.0%
$50,000 - $100,000 22.0% 24.3% 27.7%
$100,000 - $200,000 8.6% 10.2% 11.9%
+ $200,000 13.4% 18.9% 19.8%

100.0% 100.0% 100.0%
Source: IRS


Daarenboven blijkt uit onderstaande cijfers dat de armsten het meest profiteerden van de economische groei. Het inkomen van de armste 20% van de bevolking steeg op 9 jaar tijd met 77%.





Incomes and Social Mobility
(1991 dollars)
Average Family Income of 1977 Quintile Members in
1977 Quintile 1977 1986 % Change
Bottom 20% $15,853 $27,998 77%
Second 20% $31,349 $43,041 37%
Third 20% $43,297 $51,796 20%
Fourth 20% $57,486 $63,314 10%
Top 20% $92,531 $97,140 5%
All $48,101 $56,658 18%
Source: Urban Institute


HAMBURGERJOBS?
Dat het beleid van Reagan alleen "hamburgerjobs" zou gecreëerd hebben, klopt niet, aldus De Wit. De universiteiten konden niet volgen om genoeg gediplomeerden af te leveren. De groei situeerde zich vooral in hoogbetaalde managerjobs, zoals onderstaande tabel bewijst. Het aantal laagbetaalde jobs in de dienstensector groeide slechts in bescheiden mate, en in de landbouwsector daalde het aantal jobs zelfs.





Job Creation in the Eighties
Jobs Created, Jan. 1982 – Dec. 1989
Job Category Number (Mils.) Percentage Increase 1989 Median Earnings
Managerial/Professional 7.600 33.10% $32,873
Production 2.194 19.00% $25,831
Technical 6.630 21.80% $20,905
Operators 1.374 8.20% $19,886
Services 2.210 16.80% $14,858
Farming -0.116 -3.70% $13,539
Total 19.892 20.30% $23,333
Source: Bureau of Labour Statistics (employment), Census Bureau (earnings)


ENORME STAATSSCHULD?
Volgens de critici is het begrotingstekort tijdens de Reagan-jaren uit de hand gelopen. Maar tussen 1981 en 1989 is het begrotingstekort in de VS slechts lichtjes gestegen, van 2,6% naar 2,9%, waarbij het in 1983 wel tot 6,1% piekte. In die jaren lag het begrotingstekort in België tussen de 7% en 13%. Het gemiddelde begrotingstekort in de G7-landen lag lichtjes lager dan dat in de VS.

De staatsschuld van de VS, uitgedrukt in percentage van het BBP, bleef intussen continu onder het G7-gemiddelde liggen, zoals onderstaande tabel aantoont. De Belgische staatsschuld, ontstaan door het consequent voeren van een Keynesiaanse politiek, lag intussen boven de 100% van het BBP.


Net Public Debt as a percentage of GDP

1983 1984 1985 1986 1987 1988
USA 24.1% 25.2% 27.3% 29.6% 30.9% 31.2%
G7 28.4% 29.8% 31.4% 32.9% 32.7% 31.8%
Belgium 103.2% 108.2% 112.3% 116.7% 121.4% 123.1%




WAAROM DIE KRITIEK?
"Het lijkt toch wel eigenaardig dat deze cijfers en deze feiten zo weinig bekend zijn", aldus De Wit. "Maar het is niet verwonderlijk als men bedenkt dat deze 'uiterst-rechtse' president het sedert vele jaren door links geïnspireerde beleid in discrediet heeft gebracht. Wat baatte het de sociale uitgaven te verhogen, indien men zelf vooraf de werkloosheid en de armoede heeft gecreëerd? Reagan toonde aan dat de herverdeling van rijkdom door steeds zwaardere belastingen geen oplossing biedt, en op de duur de armoede verdeelde in plaats van de rijkdom. Een tweede verklaring voor de kritiek was de nijdige reactie van het economische establishment, dat nog steeds Keynesiaans dacht en denkt. Samen met de media hebben zij alles in het werk gesteld om de bloei van de Reagan-jaren te minimaliseren. Vooral over het begrotingstekort was de desinformatie compleet". Zo heeft MIT-professor Paul Krugman getracht de economische realisaties van Reagan te minimaliseren. "The Age of Diminished Expectations", zo heette het werk, vergeleek de economische prestaties in twee periodes: 1947-1973 en 1973-1988. Doordat de crisisjaren onder Carter gevoegd werden bij het Reagan-tijdperk, kon Krugman aantonen dat er tijdens die periode een nulgroei in het gezinsinkomen was. Het boek werd door de media bejubeld. En tenslotte is er de bekende houding van een deel van de publieke opinie en een deel van de politici in Europa, voor wie de VS nooit iets goed kunnen doen. Roland Leuschel wijdde er ooit een compleet hoofdstuk van een boek aan: "De geliefkoosde sport van de Europese intelligentsia: anti-Amerikanisme".

REAGAN WAS NIET DE EERSTE EN NIET DE ENIGE
Ludwig Erhard
Ludwig Erhard
Ronald Reagan was niet de eerste regeringsleider die de aanbodeconomie in de praktijk bracht, aldus Willy De Wit. Ludwig Erhard paste in het naoorlogse Duitsland van 1948 als 'economieminister' (correcter: directeur economie van de gefuseerde Britse en Amerikaanse bezettingszone, pas een jaar later werd hij economieminister in de eerste West-Duitse regering) al een economische schoktherapie toe waarvan de ingrediënten perfect overeenstemden met die van de Reaganomics. Hij schafte de rantsoenering en de prijscontrole af en overtrad hiermee zijn strikt afgebakende bevoegdheden. Niet alleen de sociaal-democraten waren heftige tegenstanders van de afschaffing van de prijzencontrole, maar ook Generaal Lucius Clay, gouverneur van de Amerikaanse bezettingszone in Duitsland, was woedend en riep Erhard op het matje. "Waarom hebt u de strenge voorschriften inzake rantsoenering en prijscontrole gewijzigd zonder mij te raadplegen?", vroeg Clay. Erhard antwoordde lakoniek: "U vergist zich, generaal. Ik heb de voorschriften niet gewijzigd, ik heb ze volledig afgeschaft!". Later verlaagde Erhard als economieminister de hoogste marginale belastingsvoeten in twee stappen, eerst van 95% naar 63%, en later tot 53%. Bovendien werden de eerste 8000 marken aan inkomsten volledig vrijgesteld van belastingen. De beslissingen van Erhard legden de basis voor het Duitse "Wirtschaftswunder". Het Duitse economische mirakel kan niet verklaard worden door de Marschall-hulp, aldus Willy De Wit. Ook Frankrijk en Engeland kregen grote hoeveelheden Marshall-hulp, maar doordat zij de prijscontrole behielden kon hun economie deze hulp niet op een even efficiënte manier aanwenden als in Duitsland.

Na Reagan werd de aanbodeconomie in tal van andere landen toegepast. De IJslandse premier Oddsson haalde zijn land in 1991 uit een economische recessie door de vennootschapsbelasting te verlagen van 50% naar 30%. De daaropvolgende vijf jaar lieten een gemiddelde economische groei van 5% op jaarbasis zien, zonder dat de belastingsinkomsten daalden. De sociale zekerheid kon moeiteloos behouden blijven. Ook Ierland, dat in 1987 nog met een staatsschuld van 135% van het BBP zat opgezadeld, slaagde erin om "the Celtic Tiger" te worden door een verlaging van de meerwaardebelasting van 40 naar 20% en van de vennootschapsbelasting van 32 naar 12,5%. Japan daarentegen blijft het schoolvoorbeeld van de mislukking van een Keynesiaans stimuleringsbeleid. Het land zit al decennia lang in een economische crisis en de staatsschuld is er opgelopen tot 170% van het BBP.

Welvaartsgroei en overheidsbeslag in Ierland en België
Grafiek: overheidsbeslag en welvaartsgroei in Ierland en België.
Bron: WorkForAll.org

WAT MET BELGIË?
Willy De Wit en Martin De Vlieghere
Willy De Wit en FACS-voorzitter Martin De Vlieghere
Willy De Wit: "In België weten de beleidsmensen blijkbaar nog steeds niet wat aanbodeconomie is. Aan de universiteiten wordt nog steeds de leer van Keynes onderwezen, met als gevolg verstikkend hoge belastingstarieven, hoge werkloosheid en delocalisatie van bedrijven naar het buitenland. Ook de media zingen volop de lof van Keynes. Paul D'Hoore, de 'economie-specialist' van de VRT, is een bewonderaar van Keynes. Zijn boek "De 100 kapitale vragen van Paul D'Hoore over mensen en geld" gaat voornamelijk over micro-economie, en het weinige dat hij over het economisch beleid schrijft, ligt volledig in de lijn van de Keynesiaanse leer. Intussen tikt de tijdbom verder: de vergrijzing en de pensioenproblematiek, de jeugdwerkloosheid, de brain-drain en de ongehoorde fiscale en sociale lasten."

De Wit heeft een zespuntenplan voor de Belgische economie, dat voorbouwt op de Reaganomics. Met dit plan kunnen 600.000 nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd worden.
  1. Een drastische verlaging van het marginale tarief in de personenbelasting, in verschillende stappen tot een uiteindelijk marginaal tarief van 28%.
  2. Volledige afschaffing van de vennootschapsbelasting. Eventueel te compenseren door de afschaffing van alle subsidies aan bedrijven.
  3. Afschaffing van de belasting op dividenden. Investeren in risicodragend kapitaal moet aangemoedigd worden, niet afgestraft.
  4. Afschaffing van alle landbouwsubsidies. 45% van het totale EU-budget gaat naar landbouwsubsidies. Een kolossaal bedrag van 45 miljard euro per jaar. Dat is niet alleen slecht voor de belastingbetaler, het is ook slecht voor de ontwikkelingslanden. Europese landbouwproducten kunnen dankzij exportsubsidies massaal gedumpt worden in de ontwikkelingslanden, die daardoor niet alleen ontmoedigd worden om hun eigen landbouwproductie zelf op punt te stellen, maar bovendien nog moeilijkheden ondervinden om hun producten wereldwijd te verkopen. En om ons geweten te sussen richten we dan maar een ministerie van ontwikkelingssamenwerking op, dat de schade die we met ons landbouwbeleid aanrichten, enigszins moet temperen. Het is erg dat we zoveel geld pompen in de Europese landbouwsector die kunstmaig in leven wordt gehouden, en die we eigenlijk niet nodig hebben.
  5. Drastische besparingen in de overheidsuitgaven. Eén op vier actieve Belgen werkt voor de overheid (in Wallonië zelfs 40%). Dat getal moet drastisch worden teruggeschroefd.
  6. Afschaffing van de miljardentransfers naar Wallonie. "Deze transfers, a rato van plusminus 10 miljard euro per jaar, zijn niet alleen voor Vlaanderen, maar ook voor Wallonië ongunstig. Ze zorgen ervoor dat er geen enkele economische stimulans meer is. Bovendien toont de studie van de professoren Alesina en Spolaore, "The Size of Nations" (PDF), aan dat kleine landen makkelijker rijk kunnen worden dan grote. Van de tien rijkste landen in de wereld in termen van BBP per inwoner, zijn er slechts vier die meer dan 1 miljoen inwoners hebben, en slechts één (de VS) dat meer dan 10 miljoen inwoners heeft, aldus Alesina en Spolaore. Vlaanderen, Wallonië en Brussel kunnen als afzonderlijke staten of als confederatie veel welvarender worden dan binnen het Belgische staatsverband, aldus De Wit.

Overheidspersoneel in België
Grafiek: evolutie van het overheidspersoneel in België - Bron: KBC & WorkForAll

DEFENSIE-UITGAVEN
Ik stelde Willy De Wit de volgende vraag. Onder Reagan zijn de overheidsuitgaven gestegen, vooral door een verhoging van de defensie-uitgaven. De Sovjet-Unie kon de wapenwedloop op de duur niet meer volgen, haar economie leed eronder, en dit leidde uiteindelijk, binnen de drie jaar na het einde van Reagans presidentschap, tot de val van het IJzeren Gordijn en de val van de Sovjet-Unie. Valt deze verhoging van de defensie-uitgaven niet te interpreteren als een Keynesiaanse maatregel, een verkapte vorm van subsidies aan de defensie-industrie? En kunnen we daardoor niet meer spreken over een zuivere aanbodeconomie, omdat het defensiebeleid uiteindelijk een kunstmatige vraag naar legermateriaal aanwakkerde?

Het antwoord van Willy De Wit komt hierop neer: de verhoging van de defensie-uitgaven werd door Reagan beschouwd als een noodzakelijk kwaad, een maatregel die absoluut noodzakelijk was om de veiligheid van de VS op lange termijn te waarborgen. Economische motieven waren slechts secundair. Maar zonder de verhoging van de defensie-uitgaven, die verantwoordelijk waren voor 52% van de aangroei van de overheidsschuld, had men het overheidsbeslag kunnen verminderen, en was de economische politiek van Reagan ongetwijfeld nog succesrijker geweest. Maar men heeft ook vastgesteld dat een verhoging van de overheidsuitgaven niet automatisch een economische stimulans betekent. Er is over het algemeen een omgekeerd verband tussen welvaartsgroei en overheidsbestedingen. Dat betekent dat die militaire uitgaven van Reagan eigenlijk de welvaart verminderden. Het geld dat in de defensie-sector werd geïnvesteerd, had op een veel productievere manier in andere sectoren ingezet kunnen worden. We moeten vooral onthouden dat de belastingsverlagingen onder Reagan niet gezorgd hebben voor het begrotingsdeficit, maar dat dit deficit wel veroorzaakt werd door de defensie-uitgaven en, paradoxaal genoeg, door een stijging van de uitgaven in de sociale zekerheid, en wel met 2,9% per jaar tijdens de eerste ambtstermijn van Reagan. Dat bewijst dat het Reagan-beleid allerminst asociaal was.


BEDENKINGEN
Al bij al een leerrijke voordracht van de heer De Wit, die zijn ideeën over Reaganomics binnenkort uitgeeft in samenwerking met WorkForAll.org, onder de titel "De Aanbodeconomie - Een economisch model voor het creëren van volledige tewerkstelling". Bij het terugkeren naar huis vroeg ik me af of Reaganomics ooit in België zullen toegepast worden. In Groot-Brittannië, in Ierland en in Oost-Europa heeft het economisch beleid op dit ogenblik nogal wat Reagan-kenmerken. Duitsland is er op socio-economisch gebied slechter aan toe dan België. Wie weet grijpt Duitsland ooit terug naar de succesformule van Erhard, en slaagt het erin om via een aanbodeconomie opnieuw een Wirtschaftswunder ten toon te spreiden. Als het voorbeeld dan ook aanstekelijk werkt op België, is er misschien nog hoop.


GELUIDSOPNAME
Integrale geluidsopname van de toespraak (MP3, 32 kbps, 12 megabyte, 52 minuten)

ANDERE PUBLICATIES VAN WILLY DE WIT
Ronald Reagan: een knap econoom, De Tijd, 8 juni 2004 (PDF-formaat)

ANDERE PUBLICATIES OVER REAGANOMICS
"Reagonomics or 'voodoo economics'?", BBC News, 5 juni 2004
Reaganomics volgens Wikipedia, de gratis encyclopedie
"Reagan changed the world", Paul Craig Roberts, Townhall.com, 7 juni 2004
"Reagonomics -- Then, Now, and Forever", Larry Kudlow and Stephen Moore, The Club for Growth, 12 juni 2004
Reaganomics, William A. Niskanen, The Concise Encyclopedia of Economics
The Myths of Reaganomics, Murray N. Rothbard, Ludwig von Mises Institute
Supply Tax Cuts and the Truth About the Reagan Economic Record, William A. Niskanen and Stephen Moore, The Cato Institute
The Seven Fat Years and How to Do It Again, Robert Bartley

Reacties

#4757

Pieter Cleppe

 

Het congres, onder Reagan steeds met een democratische meerderheid, weigerde de voorgestelde besparingen goed te keuren. David Stockman, minister van begroting onder Reagan, kon bovendien niet op tegen de militaire haviken die de koude oorlog wilden winnen door hogere militaire uitgaven. De koude oorlog werd wel effectief gewonnen. Vraag is echter of het niet beter was de SU geleidelijk aan te laten evolueren, naar het voorbeeld van China, eerder dan in het in de bestuurschaos te storten waaruit nu Poetin als nieuwe dictator voortkomt. Toch bracht het uiteenvallen van de Sovjetunie het vrijmaken van het internationale handelsverkeer en meer algemeen de globalisering in een stroomversnelling.

#4759

Frank

 

kleine reactie op de reactie: Rusland "laten" evolueren... Ik denk niet dat we de invloed van buitenstaanders, in dit geval het Westen op een groot land als Rusland moeten overschatten. Rusland en China hebben een totaal verschillende geschiedenis. Waarom toch denken dat wij (of de US) de geschiedenis van een land naar wens kunnen laten verlopen (er zijn recentere voorbeelden van de problemen dat dat oplevert). Komt nog bij: ik zou veel liever in St. Petersburg wonen dan in Shangai :-)

#4776

Quattro

 

In verband met de 5 punten om naar een oplossing te gaan:

- Volledige afschaffing van de vennootschapsbelasting

Volledig akkoord, zij het gestaag en niet in 1 keer, een shock door alle subsidies en dergelijke stil te zetten zou eerder in een chaos en sociale onvrede eindigen, dit geld zitten nu eenmaal te diep geworteld.

- Afschaffing van de belasting op dividenden

Eerder een vermindering; zaken zoals een Tobin-taks vind ik erg nuttig onder voorwaarde dat ze toegepast worden zoals het bedoeld was.

- Afschaffing van alle landbouwsubsidies

Absoluut correct; wij vervalsen de wereldeconomie en duwen zo de derde wereld steeds dieper in de afhankelijkheid; landbouwsubsidies zijn de nieuwe kolonisatoren van Afrika en Latijns Amerika. <a href="http://users.pand..." tabindex="4" title="protectionisme" TARGET="blank">Uitgebreidere mening hieromtrend</a>

- Drastische besparingen in de overheidsuitgaven

Deze besparingen zou ik niet aanzien als het aantal mensen dat voor vadertje staat werken in te perken en werk uit te besteden, maar proberen onze sociale financiën beter onder controle te krijgen zonder daarvoor deze te privatiseren. De overheidsuitgaven kunnen verder op punt gesteld te worden door dringend enkele diensten (zoals ministerie v. financiën) beter te laten werken door de papierlast, communicatieproblemen... op te lossen. Dit zou al een erg mooi bedrag besparen.

Enkele zaken (zoals onderwijs, gezondheidszorg...) mogen naar mijn mening net nooit losgekoppeld worden van het staatsaparaat ten einde deze dienste toegankelijk te houden voor iedereen en niet enkel voor hen die het zich kunnen permiteren. Uit je karakteristiek blijkt dat net onderwijs en administratie voor de grootste kost opdraaien.

Wat ook aangepakt moet worden is de werkloosheidsuitkering, deze is te hoog en moedigt de werkloze absoluut niet aan om actief op zoek te gaan naar werk. Nu is het zelfs zo dat het soms voordeliger is op den dop dan te gaan werken.

- Afschaffing van de miljardentransfers naar Wallonie

Wat kan een Vlaming daarop tegen hebben? Een nieuwe en eerlijke verdeling van het geld op criteria als bevolking en BNP per federaal landsdeel zou dit kunnen oplossen.

Maar net als ieder economisch systeem zal dit ook wel zijn voor- en nadelen kennen. Een evenwicht tussen liberalisme en sociale politiek vormt waarschijnlijk het ideaal.

#4780

Koen Robeys

 

Frank: Helemaal mijn idee! Recent toen Reagan overleed klonk het alsof die in zijn eentje het communisme had overwonnen. Recent schreef de alomgewaardeerde Financial Times hoe het het verschil in prestaties van West en oost-Europa was dat iedereen duidelijk maakte hoe de zaken er (economisch) voorstonden. En binnen afzienbare tijd zal het de Heer behagen Zijn dienaar de paus tot zich te nemen, en dan zullen we ettelijke dagen lang getracteerd worden op hoe de paus eigenhandig het communisme heeft verslagen...

Terwijl in werkelijkheid, natuurlijk, het concrete verloop van de geschiedenis veel complexer is dan één enkel individu. Het Russisch communisme heeft zich geworpen op zware industrie, de Chinezen zochten het eerder in schoenen en hemden (en intussen hardware, natuurlijk) en het blijkt dat zware industrie iets is waar je je gemakkelijker in kan verslikken dan lichte.

Laten we trouwens niet vergeten dat de Industriële Revolutie in Europa ook pas na pakweg een eeuw overschakelde op kapitaalintensieve activiteit.

Dus ik zou zeggen, we mogen dromen. Maar denken dat we een land als Rusland werkelijk "kunnen laten evolueren naar een zelfgekozen voorbeeld"... de vijfjarenplannen verbleken erbij!

Koen

#4781

Koen Robeys

 

Enkele overwegingen ten gronde. Het lijkt me zeker toegelaten de erfenis van een Reagan te beschermen tegen karikaturen die er door politieke tegenstanders van gemaakt worden, en zeker wanneer die karikaturen zich baseren op pseudo-intellectuele crackpots.

Laten we dan wel opletten dat we niet tegelijk zelf in het soort practijken vervallen die we de anderen verwijten. Mijn eerste voorbeeld, Keynes, is mogelijk alleen maar een "risico" om in diezelfde practijken te vervallen. Even kijken.

Het is rond de jaren dertig van de twintigste eeuw, en economisten denken na over het verschijnsel van depressie en recessie, om voor de hand liggende redenen. De beste theorie van die tijd was dat er niet veel tegen te doen was. Er bestond mogelijk wel een idee dat het iets te maken had met een gebrek aan geldcirculatie, maar hoe het precies zat was onduidelijk.

(Er kan voor het hedendaags inzicht niet genoeg verwezen worden naar het onvolprezen http://web.mit.ed... . Maar dat is dus tot stand gekomen nà Keynes.)

Op het eerste zicht kan het probleem van de geldcirculatie niet goed aangepakt worden. Immers, beeld je in dat we iedere Europeaan, van de eerste tot de laatste, tien keer meer euro's geven dan hij nu al bezit. Ja, een engel heeft aan alle banktegoeden, alle aandelenkoersen, alle muntstukken en alle biljetten (enzovoort)een nul toegevoegd.

Is het erg moeilijk te raden wat er nu zal gebeuren? Natuurlijk niet, we hebben het net zelf allemaal meegemaakt. Immers, een engel heeft alle Belgische franken aan de koers van 40.3399 omgezet in euro, en wat toen gebeurde is ook wat er zou gebeuren indien we aan al het geld een nul zouden toevoegen.

Alle prijzen gingen (op kleine afrondingen na) gedeeld door 40 (en oneffen), en aan de economie zelf veranderde er niets. Ja, we *noemden* het "euro" ipv "BEF", maar noch hoe je het noemt, noch hoeveel nullen je toevoegt veranderen iets aan de economie. Dus de engel voegt aan elke vorm van geld een nul toe, en binnen de kortste keren zijn alle prijzen tien keer zo hoog, en er is niks veranderd.

En zo is het ook wanneer we gewoon geld bijdrukken. De grotere hoeveelheid briefjes gaat achter dezelfde hoeveelheid producten aan en de prijzen stijgen. Als de extra briefjes niet *tegelijk* evenredig verdeeld worden is er natuurlijk wel een tijdelijk effect: de éérsten die de briefjes te pakken krijgen kunnen ervan profiteren, zolang de prijzen nog nièt gestegen zijn.

En dat is waarom engelen zoiets beter doen dan overheden.

Maar in de long run, dus, kan het drukken van geld niet veel bijbrengen aan het probleem van de geldeconomie: de prijzen passen zich doodeenvoudig aan en het is "back to square one".

Quiz: Wie begon op dit punt te grommelen "long run, long run..."? Wie grommelde verder met "in the long run we are alle dead"?

Wel, dat was Keynes, natuurlijk. En de reden was dat hij ontdekte dat er in de short run wel degelijk dingen konden gebeuren die maakten dat werken aan de geldcirculatie een effect had, dat de economie naar een hoger evenwicht tilde. En het gevolg dààrvan was dat de juiste aanpak van de problemen met de geldcirculatie wel degelijk de economie uit de recessie kon tillen, en dus ook in de long run een serieus verschil kon maken.

En op dit punt zou het wel nuttig zijn indien een economist in eenvoudig begrijpbare taal kon vertellen wat nu juist de reden was dat de ideeënn van Keynes echt revolutionair en diepzinnig waren, en niet alleen maar een stelletje "remedies van tante Marie" om het socialisme goed te praten.

En dat laatste is de karikatuur waarin we zo gemakkelijk terecht komen. Keynes *conclusie* dat overheden er goed aan deden geldmiddelen te mobilizeren en in te zetten was het resultaat van baanbrekend wetenschappelijk onderzoek, en verdient beter dan te worden afgewimpeld met iets als "Keynes riep op tot overheidingrijpen en was dus eigenlijk een verkapte socialist". Reagans erfenis verdient beter dan wat hij soms krijgt? Wel, dat geldt ook voor Keynes.

Mijn tweede voorbeeld is The Age of Diminished Expectations (1994) van Paul Krugman. Dat is een uitstekend boek dat veel beter verdient dan te wordena afgewimpeld als "door er nog wat cijfers aan toe te voegen leek het alsof Reagan een idioot was".

Krugmans boek vertelt hoe sinds de Tweede Wereldoorlog de materiële welvaart - die, laten we het niet vergeten, want Krugman vergeet het ook niet, dat al sinds de Industriële Revolutie doet - een ware explosie kende, met groeicijfers van ettelijke percenten. En hoe we sindsdien heel normaal zijn gaan vinden te leven met groeicijfers als slechts 1%: "diminished expectations" (terwijl China en Indië vrolijk verder cijfers als zes en acht perecnt neerzetten.) En de vraag is: hoe komt dat?

Vervolgens zet Krugman oorzaken van groeiende welvaart op een rijtje in volgorde van afnemend belang, en helemaal bovenaan zet hij "productivity growth". (Drie hoera's voor kerngezonde neo-liberale inzichten.) Ter vergelijking, het handelstekort is nummer 4 en de dollarkoers is nummer 9.

Dus: of je nu steenrijk (de VS) bent of straatarm (Zimbabwe), om vooruit te gaan moet je je productiviteit doen groeien, *voor* alle andere mogelijke ideeën (drie hoera's etc; vergelijk ook met "de boeren van hun land smijten"... QED.) En hoe doe je dat? Wel, de economie kent het antwoord: harder werken, langer studeren en meer investeren. Dus "suffer", "suffer" en "spaar". Dus onpopulaire maatregelen, want ook sparen is hetzelfde als minder consumeren. En dus consumeren we liever wat meer, we werken en studeren liever wat minder, en zijn we tevreden met "diminished expectations".

Een zeer interessant boek, echt iets om anti-globalisten mee de stuipen op het lijf te jagen. En ja, Krugman is geen aanhanger van de Republikeinen, en je kan het er aan zien. Maar Krugman heeft zijn berucht bijtend sarcasme altijd gericht op iedereen, uit welk kamp hij ook kwam, waarvan hij vond dat ze ver boven hun eigen intellectuele klasse probeerden te spelen.

(Toegegeven moet ook worden dat Krugman *vandaag* een non-stop anti-Bush propaganda rondspuit. Sommigen denken dat de "propaganda" geen "propaganda" maar wel "analyse" is; ikzelf spreek me er niet over uit. In 1994 was niet Bush, maar wel Clinton president.)

En dus denk ik dat de erfenis van Reagan zeker mag verdedigd worden tegen karikaturale aanvallen. Alleen is er volgens mij geen enkele reden om dat met karikaturale verdedigingen te doen.

Koen

#4787

rene artois

 

@ koen robeys : Het is waar dat het vrij goed geweten was dat de oostblokeconomie het slecht deed. Het is evenwel de verdienste van Reagan om op dit moment waar de algemene opinie pleitte voor een verdere détente met en dus ademruimte voor de sovjets, hiervan gebruik te maken en de zaak te forceren.

Het belang van de Paus is o.a. dat de Kerk erin geslaagd is bij het eerste bezoek aan zijn geboorteland de ordehandhaving niet door de communistische overheden te laten gebeuren maar door de Poolse Kerk zelf. Dit uit handen geven van de macht al was het maar beperkt is iets wat niet onderschat mag worden.

#4794

Pieter Cleppe

 

De val van de Sovjetunie zat inherent ingebakken in de aard van het systeem. Een systeem dat alle welvaart wegrooft en tegenwerkt, moet op een bepaald moment wel financieringsproblemen krijgen.

Dat was het probleem in de Sovjetunie. Het is onbetwistbaar dat de Sovjetunie gevallen is omdat er geen geld meer was om het defensieapparaat te financieren. De Sovjets konden niet meer mee met de defensiestijgingen van de VS en die waren wel degelijk door één individu, Reagan, beslist.

Waarbij ik dus inderdaad niet wil zeggen dat het een goede zaak was dat het zo bruusk gebeurde. Maar dat de Staat niet planeconomisch mag werken, betekent niet dat de Staat, in kwestie in haar buitenlands beleid, geen - bedenkelijke - impact kan hebben.

Ook in het Chinese geval mag de impact van Amerikaanse individuen niet worden onderschat. Met name de verguisde Nixon en Kissinger mogen hier lof krijgen voor hun beslissing om China diplomatischer te behandelen. En hier was de Staatsbeslissing, met name het verminderen van inmenging en Staatsgeweld wel succesvol. De Chinese hervormers konden hun gang gaan. Moeten de successen nog worden vermeld?

Indien Bush dit nu zou doen met zijn voorposten van tirannie, zou hij bijvoorbeeld het embargo tegen Cuba kunnen opheffen. Iedereen weet dat Cuba dan in de kortste keren een tropisch gokparadijs wordt. Maar Bush kiest vooralsnog voor de neoconservatieve oplossing, die uitgedragen wordt door ex-trotskisten. Net zoals in hun trotskistische periode geloven de Neoconservatieven in de maakbaarheid van de wereld door geweld. Geen mens kan het met hun doelstellingen van vrijheid oneens zijn, alleen is het maar zeer de vraag of hun doelstellingen wel kunnen bereikt worden via de oorlog en de afdreiging die zij toejuichen. Wat niet wegneemt dat er een recht op afzetting van de tiran bestaat.

#4796

ivan

 

"Eén van de Keynesiaanse recepten, hoge belastingen, had geleid tot een aanslagvoet van 70% voor de hoogste inkomensschijven." Maar hoge belastingen is helemaal geen Keynesiaans recept, integendeel. Dat is wat (linkse en rechtse) politici ervan gemaakt hebben. Keynes stelde inderdaad voor om tijdens recessies de overheidsuitgaven te verhogen, om zo een multiplier-effect te creëren en de economie opnieuw uit het slop te trekken. Hetzelfde effect kan men evenwel bereiken door de belastingen te verlagen. Tegelijk met de uitgaven de belastingen verhogen om zo een overheidstekort te vermijden, holt de Keynesiaanse impuls aan de economie natuurlijk helemaal uit. Dus Keynes was helemaal geen voorstander van hoge belastingen. Voor het overige ben ik het eens met wat Koen Robeys geschreven heeft alhoewel ik me meer dan hem erger aan de partijpolitieke geschriften van Paul Krugman tegenwoordig.

#4802

rene artois

 

@ Ivan : Het recept van Keynes is waardevol wanneer de economie een daadwerkelijke krimp kent en niet zomaar een groeivertraging. In dit vrij zeldzame geval kan de overheid inderdaad een injectie in de economie geven om deze terug in gang te krijgen zoals in de jaren '30 gebeurde. Men is helaas bij elke crisis naar dit procede terug blijven grijpen ook wanneer dit niet nodig en zelfs nadelig was met alle noodlottige gevolgen van dien.

#4803

LVB

 

@Ivan: jouw kritiek is terecht, hoge belastingen zijn geen Keyenesiaans recept, maar een ongewenst gevolg van het langdurig toepassen van de Keynesiaanse recepten zonder dat deze het gewenste effect teweegbrengen. Ik heb wat dat betreft de woorden van Willy De Wit niet geheel correct samengevat, en heb het verslag intussen aangepast. Op suggestie van Willy De Wit heb ik nu een bijkomende alinea ingelast, "De magistrale vergissing van Keynes".

#4824

Eric Verhulst

 

Een kleine toelichting vanwege WorkForAll. Onze studie is in eerste plaats een analyse op basis van data en een multiple regressie analyse. De conclusies daaruit zijn niet ideologisch maar gewoon het resultaat van berekeningen. Ik ben dan ook een beetje verrast hier een associatie met reagonomics te krijgen. Maar goed, wat er gemeenschappelijk is infeite niet meer dan het toepassen van 'common sense'. Ook de man in de straat heeft dat (omdat hij het voelt) maar hij kan niet altijd op tegen de media-pletwals die dagelijks over ons heen stroomt.

De conclusies van de studie zijn infeite als volgt (vrij summier):

1. Er is teveel overheid en die overheid gaat inefficeint om met de economische middelen haar aangereikt via de belastingen op de arbeid en produktie in de private sector. Dit is in de eerste plaats de oorzaak van de stagnatiev, de werkloosheid en de steeds toenemende druk op een kleiner wordende groep die nog 'mag' werken. Het resultaat is niet alleen een globale verarming, maar ook een teloorgang van het democratische proces en de fundamentele rechten van de burger.

De studie toont ook aan dat er wel degelijk een overheid nodig is. Er is evenwel een optimaal overheidsbeslag en dit land zoals de meeste Oude Europese staten zit daar ver voorbij waardoor we in een negatieve spiraal terecht gekomen zijn.

2. Loon belasting (incl. op inkomsten) is arbeids- en welvaartsvernietigend. Maar op termijn ook welzijnsvernietigend omdat arbeid de bron is.

3. Eem verschuiving naar consumptiebelasting is niet alleen welvaartsbevorderend maar ook veel rechtvaardiger omdat dan iedereen bijdraagt. Die laatste maatregel is infeite Keyniaans omdat ze aanzet tot meer investeringen met een multiplikator effect (die welvaart bevorderend zijn) eerder dan domweg de consumptie te bevorderen (hetgeen het effect is van de overheidstewerkstelling nog te laten toenemen.)

Alles draait uiteindelijk om 'efficientie' in het gebruik van de globaal beschikbare middelen (maar dan wel op lange termijn bekeken). Het is dan ook vreemd dat de aanhangers van duurzame ontwikkeling dit niet meer naar voren schuiven. Het verheugt mij wel te zien dat men op het niveau van de EEG dit wel begint in te zien, al is dit tot groot schagrijn van de linksen. Als we dit land terug op het goede spoor krijgen, dan denk ik dat de omweg via Europa het meeste kans maakt.

#4825

NoName.

 

Luc, waarom zulke moeilijke onderwerpen aansnijden ? Als je reageert zonder een week gestudeerd te hebben maak je jezelf onmogelijk belachelijk ... of is dat de bedoeling misschien ? Ga je straks als iedereen zijn zegje gedaan heeft het konijn uit de mouw toveren ? Ach het is maar een grapje.

Alvast mooi werk van de mensen van "Work For All". Was de naam eigenlijk niet beter "All For Work" ? Dat zou in België alvast toepasselijker zijn.

Afschaffen van de landbouwsubsidies (volgens 'De Wit') ? Niet akkoord, vooreerst omdat het niet relevant is dat België dat alleen zou doen, het is een EU-materie. Als je de steun niet uitbetaalt zal je toch niks in de plaats krijgen van de EU.

En eigenlijk is het al een gestreden strijd. De exportsubsidies zijn maar een fractie van wat het vroeger was. Trouwens het zijn geen eenzijdige subsidies, ze worden in principe gefinancierd door de invoerheffingen en invoerrechten, en de ontwikkelingslanden krijgen op hun beurt tal van mogelijkheden om met verminderde heffing (dus een bevoordeligde positie) in de EU in te voeren.

Trouwens die wereldmarktprijzen, waarnaar 'iedereen' refereert is de resultante van alle mogelijke subsidiesystemen die alle mogelijke machtsblokken toepassen. Dat is per slot van rekening een volledig fictieve markt waarbij elke machtsblok poogt om zijn overschotten te dumpen op de wereldmarkt om de eigen (afgeschermde) markt te behoeden van de wisselvalligheden van de opbrengsten (ten gevolge van de wisselvalligheid van het klimaat) of om de landbouwers op één of andere manier een leefbaar inkomen te verschaffen. Dus die benadering is naar mijn mening redelijk eenzijdig.

#4854

NoName.

 

Nog eens over het landbouwbeleid. Heb gepoogd die 45 miljard euro te duiden, gaat het uitsluitend over exportsteun of is het met inbegrip van de oppervlaktesteun en andere steunmaatregelen (opslag, verwerking, oppervlaktesteun) ? Geen uitsluitsel gevonden op de EU-site.

Alvast om dat bedrag in een context te zetten, heb ik het gedeeld door de Europese bevolking (15) dus 379 miljoen inwoners en dan kom je op een bedrag van 119 EUR per jaar per burger, of 0.32 EUR per dag per burger.

En daarvoor krijg je : een stabiele landbouwmarkt, met stabiele prijzen, volledige zelfvoorziening, dus niet afhankelijk van import van andere landen, een landbouwbevolking die haar boterham kan verdienen (ten minste dat is de bedoeling), een industrie die de mogelijkheid heeft om op rendabele manier landbouwproducten te commercialiseren. Naar mijn mening is dat een peulschil.

#4858

Koen Robeys

 

Noname: het is een eeuwenoude truc van beschavingen om van de bevolking een minieme habbekrats - meer zat er in al die oude culturen gewoon niet in - af te peuteren en dat te centralizeren in de hoofdstad; waar een elite kon paleizen bouwen en verzen schrijven. Ik geef wel toe dat wij die habbekrats veel gemakkelijker kunnen dragen dan al die anderen tot nu toe.

Intussen blijft het natuurlijk gaan om 45 mia euro per jaar. En dat nu al ettelijke jaren lang. Stel dat iemand je sinds enkele decennia een budget van 45 mia euro per jaar had gegeven; denk je dat het beste wat je daarmee kon doen was een afnemende bevolking van Europese landbouwers een job geven? Waarom geen sector van makers van middeleeuwse kanonskogels in het leven roepen?

Maar nogmaals, niet wij zijn de slachtoffers van die politiek, wij *betalen* hem alleen maar, met een habbekrats. Zoals we met een andere habbekrats ook politieke partijen financieren, met nog een andere habbekrats zeer middelmatige kunst en literatuur, met weer een andere habbekrats werkloosheidsvergoedingen, transfers naar al dan niet Vlaamse sociale zekerheid, openbare wegen, en vele vele andere.

En zoals ik eens ergens gelezen heb, een habbekrats van 45 mia euro hier en een habbekrats van 45 mia euro daar, en "soon you're talking real money".

Maar over de werkelijke slachtoffers van ons "beleid" hebben we het nog niet eens gehad. Als, pakweg, de Marokkanen geen, pakweg, tomaten (zoeter en goedkoper dan serretomaten) mogen uitvoeren, en tomaten is nu eenmaal waar ze een "comparatief voordeel" hebben - hoe moet dat dan aflopen voor de Marokkaanse boeren?

Als ik me goed herinner was het in "The Clash of Civilizations" dat ik de uitdrukking zag "Als ze geen landbouwproducten mogen uitvoeren, dan zullen ze Marokkanen uitvoeren". Nu is dat natuurlijk een vreselijk neo-liberaal boek, maar ergens is de logica me toch bijgebleven...

:-)

Koen

#4866

NoName.

 

@ Koen R.

Je moet die 0.32 EUR (of 0.25 EUR voor de EU-25) niet beschouwen als een habbekrats zonder meer, je moet het zien in de totale besteding van de EU-burger voor voeding. Ik schat dat het nauwelijks enkele (3% - 5% ?) procenten is van wat hij spendeert. Dus binnen die context, kan je het beschouwen als een "verzekeringspolis" om stabiele prijzen te genereren. Dat is voor iedereen voordelig. De landbouwer heeft een relatief stabiel inkomen, de burger wordt niet geconfronteerd met tekorten, en de verwerkende industrie wordt niet geconfronteerd met een 'volatiele' markt waardoor hij het ene jaar niet kan produceren (wegens tekort aan grondstoffen) en het volgende jaar wel kan produceren maar zijn artikel aan de straatstenen niet kwijt kan (en dus ook geen winst kan maken). Dus het stelsel heeft door de jaren heen gezorgd voor een stabiele markt, en dat was voor alle spelers voordelig.

Eigenlijk als je het bekijkt lijkt het mij een praktijktoepassing van de standpunten van Hayek : zorg voor een economische ruimte waarbinnen je niet geconfronteerd wordt met veel belemmeringen en je verkrijgt een stabiele markt die vruchten afdraagt en waarbinnen het mogelijk is om rendabel te produceren, ten minste als je externe concurrentie afschermt en zorgt voor een stabiele en constante afname van de producten. Bekijk de Europese landen eens ? Is er tekort aan boter ? Aan rundvlees ? Aan varkensvlees, of aan vlees in het algemeen ? Wie slacht er nog zelf een varken ? Wie eet er reuzel op zijn boterham ? Wie maakt nog zelf konfituur ? Is er brood te kort ? Wie bakt er zelf ? Zelfs als je de boterbergen in ogenschouw nam, bleek het maar over een kwart-kilo per inwoner te gaan. Dus zeker geen drama, en gewoon dikwijls het gevolg van (interne) speculatie door de producenten op de evolutie van de steunmaatregelen.

Trouwens, het landbouwbeleid is één van de pijlers van het EU-beleid dat ontstaan is na de twee wereldoorlogen, en had juist tot doel om de strijd tussen de (voor-oorlogse) economische blokken te voorkomen door ze te vervlechten en van elkaar afhankelijk te maken. Toch wel een nobel doel ? En dat doel is toch succesvol bereikt ?

En de derde landen ? Is het niet "eerlijk" ? Wie heeft ooit gezegd dat het leven "eerlijk" was ? Als je voordelen geeft aan Marokko, waarom dan niet aan China, of Thailand, of ... Er zijn nu eenmaal te veel producenten en je kan nooit iedereen een cadeau doen zonder je eigen landbouwers het leven onmogelijk te maken. Dus als je overschotten wil kwijt geraken heb je twee mogelijkheden, ze dumpen op de wereldmarkt, of ze zelf verwerken. Maar het tweede kost teveel, het is eenvoudiger om bij overproductie (als gevolg van het wisselvallige klimaat) het overschot met wat subsidie te exporteren en dus de eigen markt te saneren en zodoende een stabiele markt te behouden, dus een stabiele markt die de landbouwer niet over de kop doet gaan en hem een faire kans geeft om te overleven. En die overschotten zijn toch maar een klein probleem (een 'habbekrats') om de gesel van de oorlogen te voorkomen ? Ik exporteer liever de oorlogen dan ze zelf te consumeren. Jij niet ?

Het wordt natuurlijk een andere koek als de regeringen de werkelijke doelstellingen van de landbouwpolitiek verkrachten en ze gebruiken voor eigen nationale doelstellingen, dus om eigen producenten te bevoordeligen.

Maar anderzijds, eens je goederen naar dat land exporteert, moeten zij geld terugzenden, en dat geld kan maar verdiend worden als zij hun grondstoffen aan ons verkopen. Dus dan is de kring rond en zijn zij economisch aan ons gebonden. Toch maar normaal ? Heb je liever dat ze productiemiddelen kopen in de USA of in China ?

Europa mag zijn overschotten niet dumpen op de wereld-markt ? Waarom, de anderen doen het toch ook, of vind je het normaal dat iedereen afhankelijk moet worden van de graanproductie van de USA ? Van de schapebouten van Nieuw-Zeeland ? Of moeten we de Zuid-Afrikaanse wijnplassen exporteren naar Europa en onze wijnstruiken omzagen en het hout opbranden als vervanging voor de onbetaalbare aardolie ? En de suikerbietenverwerking stil leggen en ons afhankelijk maken van de welwillendheid van rietsuikerproducenten ?

Denk je dat als wij de productie stil leggen (want daar komt een vrije markt of de afschaffing van de landbouwpolitiek op neer), dat de prijzen dan niet zullen stijgen ? Denk je dat je het gratis zult krijgen ? Het valt dan gewoon te vrezen dat we een veelvoud zullen moeten betalen van de hoge prijs die je nu moet betalen voor Europese (in Europa gemaakte) producten in een beschermde en afgesloten omgeving. Zeker als de USA eens geconfronteerd zal worden met extra hete en droge zomers ... Dacht je dat in dat geval de regering van de USA de export van graan niet eenvoudig zal verbieden ? Denk je dat zij handel drijven uit menslievendheid ?

Een ander aspect is dat we ondertussen met een veel grotere interne markt zitten. Maar je hebt nu concurrentie binnen de EU tussen de lidstaten onderling. Is het dan logisch dat door een politieke beslissing (toetreding van de nieuwe lidstaten) we daarmee zo maar ineens alle eigen landbouwers over de kling moeten jagen ? Nadat ze zich jaren ingespannen hebben om de EU-15 van voedsel te voorzien ? Nadat ze er hun ganse leven in geïnvesteerd hebben en jaren aan een stuk gewerkt hebben om die velden verbouwbaar te maken ? Want op 48 jaar ga je zo maar niet eventjes van job veranderen ... zeker niet als landbouwer.

En anderzijds zou het niet kortzichtig zijn om onder de mom van de huidige machtsverhoudingen in de wereld onze basisvoorziening af te bouwen, wetende dat die machtsverhoudingen in zeer korte tijd kunnen kantelen ?

Dus als je het zo bekijkt, kan je stellen dat de logica van het Europese landbouwbeleid zoals het jaren bestaan heeft, eigenlijk stoelde op de wereldvisie die door een Vlaamse partij sterk benadrukt wordt met de slogan :"Eigen volk eerst!".

De Europese landbouw-logica kon dus verwoord worden door de slogan :"Eigen mondjes eerst !". Alleen heeft men het vermeden om het zo expliciet te verwoorden, men heeft heel wat moeilijke termen en maatregelen uitgedacht die dat doel nastreefden, zonder dat het letterlijk als dusdanig moest uitgesproken worden.

#4869

Koen Robeys

 

Noname: Volgens mij probeer je (of iemand anders probeert het, en jij neemt nogal onnadenkend diens standpunten over) twee dingen te vermengen. (1) Er is een landbouwpolitiek en (2) er zijn in Europa geen tekorten.

En het Plan is blijkbaar de indruk te wekken dat het één het gevolg is van het ander.

Maar de historische realiteit is dat in europa de voedselproductie al aan het stijgen is sinds lang voor er van het landbouwbeleid sprake is, en dat de prijzen aan het zakken zijn, eveneens sinds lang voor er van het landbouwbeleid sprake is.

Ook de mate van volatiliteit in de markten is iets dat al heel lang aan het dalen is; als ik me goed herinner heb ik hier ergens een lange termijn grafiek van de voedselprijzen, en zie je die volatiliteit afnemen sinds ergens vanaf de zeventiende eeuw, of zoiets.

Daarom lijkt het me fout om de indruk te wekken dat de landbouwpolitiek dient om die stabiliteit en die lage prijzen te creëren. In werkelijkheid lijkt het er sterk op dat de landbouwpolitiek ertoe dient om de prijzen artificiëel *hoger* te houden dan ze zonder dat beleid zouden zijn. Immers, bij de *gegeven* prijzen zijn er *overschotten*, en zijn we haast verplicht om die te dumpen.

En als dat problemen elders veroorzaakt, wel, pech voor hen, "wie heeft ooit gezegd dat de wereld eerlijk was?".

Kortom, het landbouwbeleid lijkt me een politiek te zijn in het voordeel van een kleine groep producenten, betaald (via te dure prijzen) door je vrienden de belastingbetalers, en waarvan (vermits die belastingbetalers heus rijk genoeg zijn om voortdurend die kleine cheques aan de producenten te schrijven, hoor) de *echte* slachtoffers de boeren in ontwikkelingslanden zijn.

Dus om je heel preciese vraag te antwoorden, nee, ik denk echt niet dat we hogere prijzen zouden betalen zonder die landbouwpolitiek. Het zou werkelijk de eerste keer zijn dat prijzen die op een gegeven niveau leiden tot grote overproductie, bij vrijmaking van de markt *nog* hoger zouden worden. In werkelijkheid is het patroon dat ik verwacht dat de prijzen, wegens het grote aanbod vanuit alle werelddelen tegelijk, zullen zakken.

Maar in die andere werelddelen, natuurlijk, zullen de prijzen die ze voor hun producten zouden krijgen juist *stijgen*. Immers, zij halen *zonder* onze vraag lage prijzen, en onze beschermde producenten halen *zonder* hun aanbod hoge prijzen. Als we dat verschil, dat netto de winst is van de beschermde producenten, weghalen, dan is er ruimte voor winst voor bijna iedereen: de globale producenten die meer vraag voor hun producten zien en de lokale consumenten die lagere prijzen zullen krijgen dan wat ze onder de landbouwpolitiek moeten betalen.

De enige verliezers zullen de beschermde producenten zijn. Die zullen niet langer het verschil tussen de wereldprijs en de prijs die wij verplicht moeten betalen op zak kunnen steken. Maar weet je, wij allemaal (of toch bijna) hoeven maar enkele generaties terug te gaan en onze voorouders waren zelf nog boeren. En nu zoveel afstammelingen daarvan geen boeren meer zijn, maar wel dokters, ingenieurs en bankiers zijn we toch allemaal stukken rijker geworden.

Dus liever dan tot op vandaag mensen met artifiëel hoge prijzen aanmoedigen tot het produceren van dingen die andere landen goedkoper kunnen, zou ik zeggen, laat die laatste boeren ook dokter, ingenieur en bankier worden, en laten we druk op (o.a) de Marokkanen verlichten.

En weet je, ik wéét dat de realiteit eigenlijk een stuk ingewikkelder is dan dat. Maar als we nu enkel kijken naar je poging om te doen alsof de landbouwpolitiek de oorzaak is van lage prijzen en *tegelijk* (!) grote overschotten, dan sta ik volledig achter mijn betoog.

Beste groeten, Koen

#4874

Eric Verhulst

 

Schaf alle belasting op arbeid en inkomen af en er is geen enkele reden nog waarom men de landbouw zou moeten subsidieren. Zo simpel kan het zijn. De boeren gaan niet alleen terug werkvolk kunnen aannemen, ze gaan ook terug normalere prijzen voor hun oogst kunnen krijgen. De loonbelasting drukt alle prijzen naar beneden omdat de volledige kost te hoog is. Al eens nagedacht waarom een brood 1.7 euro moet kosten? Terwijl hetzelfde brood in Oost-Europa een fraktie kost ? Het is nochtans hetzelfde graan. 35 jaar geleden was een brood 25 cent. Die stijging over die jaren is niet alleen te wijten aan de inflatie. Grosso modo kost alles hier 2/3 te duur omwille van de loon- en inkomsten belasting.

#4876

NoName.

 

@ Koen R.

Ik denk toch dat je teveel algemene principes lineair toepast in je redeneringen. Wat was de toestand na WO2 ? In Vlaanderen hoofdzakelijk keuterboertjes. Met als gevolg : geen landbouwindustrie op een redelijk niveau. Denk aan de verhalen van de botersmokkel tussen Nederland en België, of

in Frankrijk een lamentabel niveau van de graanproductie (omdat de boeren zelf financiëel aan de grond zaten). Dus als je het exact wil stellen was er misschien geen tekort op de lokale markt, maar de productie was zeker niet van het niveau dat je het 'internationaal' kon bestempelen en ze kon zeker niet wedijveren met grootschalige producenten zoals Amerika (graan) of Argentinië (rundvlees).

Dus door een toegenomen mogelijkheid om goederen snel en vlug over zee te vervoeren (graanschepen die vlot voorhanden waren na de snelbouwsystemen ontwikkeld tijdens WO2) of diepvriesboten voor gekoeld vlees, bestond het risico om gewoon onder de voet gelopen te worden van die producenten en dus van hen (het buitenland) afhankelijk te worden.

Waarom was de productie in Europa inferieur ? Wel gewoon omdat (in de EU van de zes) het weer wisselvallig is. Met als gevolg dat de boer geconfronteerd werd met jaren waarin hij nauwelijks uit de kosten kwam omdat de oogst mislukt was, en anderzijds jaren dat de oogst dermate suksesrijk was dat de overproductie de prijs deed kelderen en hij ook niet uit de kosten kwam. En dan moest de Vlaamse boer nog kunnen concurreren met een betrekkelijk klein oppervlak zeker als je het vergeleek met zijn Franse of Duitse collega, en zeker met de Amerikaanse evenknie. Plus dat het Zuid-Amerikaanse graan eigenlijk door de stabiele zomers en de hoge temperaturen eigenlijk kwalitatief beter was terwijl de Argentijnse runderen gewoon in het (+/-) "wild" rondlopen (dus productiekost beperkt zich tot het uitzetten, het voorhanden hebben van grond, en de runderen na een tijdje verzamelen en naar het slachthuis drijven).

Dus het probleem was niet zozeer de prijs van de landbouwproducten maar de vraag of die landbouwer een leefbare stiel had. En anderzijds de volatiliteit van de basislandbouwproductenprijs is wat anders dan de prijs in de winkel of de markt ... De landbouwer produceert, en slaat bvb zijn graan op tot op het moment dat hij meent dat hij een optimale prijs zal behalen om dus aan de hoogste prijs te proberen verkopen; evenwel is hij soms al gedwongen veel vroeger te verkopen omdat hij nu eenmaal ook nog moet leven en zijn schulden betalen, omdat hij daarvoor geld nodig heeft. En zodoende, als hij twee of drie maal geconfronteerd is met een magere oogst of slecht rendement, is hij eigenlijk een willoos slachtoffer van de groothandelaren en raakt hij gewoon aan lager wal.

En zodoende wordt het regel dat hij uiteindelijk nog enkel werkt als loonwerker en wordt hij enkel betaald voor het verhuren van de grond en het beheren van de ingezaaide gronden (of het opkweken van de varkens met toegeleverd veevoeder). Dus wordt hem zijn commerciëel voordeel van nog een beetje te kunnen speculeren op de marktprijzen volledig ontnomen.

Een fout beeld dat je mi oproept is het zakken van de prijzen in de loop der tijden. Dat is eigenlijk nogal evident als je beseft dat men tot enkele honderden jaren geleden de velden omdeed met een spade, ten minste als men zo rijk niet was om over een paard te beschikken. Vandaar de twee benamingen : hereboeren en keuterboeren. Dat de technologische onwikkeling het produceren van goederen aan een lagere prijs mogelijk maakte is vanuit dat oogpunt begrijpelijk. Maar wie was van die toestand het slachtoffer ? De keuterboer die te kleinschalig werkte. Zeker als je de verhalen aanhoord hebt van de Vlamingen die tijdens WO1 in Frankrijk gingen werken, was dat daar zeker geen luxeleven dat men gewoon was. Zelfs indien die hereboeren over vele paarden beschikten, of enkele tientallen mensen te werk stelden, was het gewoon een armtierig leven, verstoken van comfort en luxe.

De indruk wekken dat het landbouwbeleid diende om de lage prijzen te creëren ? Je hebt me blijkbaar fout begrepen. Door het afschermen van de markt ontstond er duidelijk een hogere gemiddelde prijs van graan, boter en vlees. Om dat mogelijk te maken dienden toch de heffingen, dus vaste bedragen die per kilo betaald moesten worden bij invoer van landbouwproducten. Dus die heffingen blokkeerden de goedkope invoer, ten minste als er voldoende interne productie was, want enkel de kwaliteitsartikelen konden onder die voorwaarden rendabel ingevoerd worden.

Evenwel, bij tekort, steeg de marktprijs dermate dat importeren, dus aankomen aan de wereldhandelsprijs en verhoogd met de heffingen, nog competitief was. Het resultaat van dit mechanisme was gewoon dat er gemiddeld veel hogere prijzen behaald werden, terwijl ze nooit boven een vastgelegd niveau uitstegen, en dat een 'kleine' landbouwer, mits te combineren met een beetje intensieve veeteelt een leefbaar beroep had.

Trouwens de opslagpremies, de interventiesteun en dergelijke waren toch duidelijk bedoeld om de groothandelaren te laten speculeren door de opslagkosten te vergoeden of om overproductie uit de markt te nemen en dus de marktprijs te ondersteunen en te voorkomen dat de prijs kelderde ?

Wie had daar in eerste instantie voordeel bij ? De landbouwer. Want zelfs bij een slechte oogst, was de eenheidsprijs dermate hoog, dat zelfs bij een lage opbrengst hij nog een minimaal inkomen behaalde (bestond die fiscale barrière niet, dan zou de markt permanent overspoeld geweest zijn door goedkoop aangevoerde uitheemse producten). In tweede instantie hadden de producenten / groothandelaren er hun voordeel bij. Zij zagen mogelijkheden om nieuwe activiteiten te ontwikkelen en door speculatie (een mogelijkheid ontwikkeld door de EU en het resultaat van de vele reglementen) nog extra geld te verdienen. Dus er ontstonden grootschalige slachthuizen, industriële snijzalen en vleesverwerkingsbedrijven, exportbedrijven, veevoederbedrijven, diepvriesbedrijven en reuzegrote opslagbedrijven.

En ten slotte de producenten van afgewerkte producten konden voordelen halen uit de hoge prijzen, want hun afgewerkt product was evenredig duurder, terwijl ze een goed gestroomlijnde productie konden uitbouwen gezien er permanent voorraden aangelegd werden en zij geen risico liepen hun bedrijf gedurende perioden van schaarste te moeten stilleggen. Met als gevolg dat zij op zeer regelmatige wijze hun investeringen konden afschrijven en aan de klanten steeds dezelfde kwalitatief hoogstaande producten konden leveren, wat natuurlijk ook een belangrijk economisch voordeel is.

Conclusie, iedereen had er voordeel bij. De prijzen lagen gemiddeld hoger, wat een goede zaak was voor de landbouwer, maar waarbij de groothandelaren, zeker door de schaalvergroting nog veel meer voordelen konden behalen en dus veel sneller succes konden boeken dan voordien. En de verwerkende industrie kon op zijn beurt voordelen putten uit de industrialisering van het verwerkingsproces, dat maar mogelijk was als er een permanente toevoer van grondstoffen voorhanden was, wat het einddoel van het Europese landbouwbeleid duidelijk was. Dus deze benadering van de landbouwpolitiek door de EU is men erin geslaagd een ganse landbouwindustrie onder rendabele condities uit de grond te stampen.

Je kan dat nu natuurlijk "onredelijk" vinden dat dit allemaal op de kap van de consument gebeurde, maar als je er bij stil staat dat de prijs van een brood twintig jaar geleden dertig frank was, terwijl het graan toen op tien frank stond, als je beseft dat een brood nu ruim vijftig frank of meer kost terwijl de graanprijs ondertussen gehalveerd is, begrijp je dat de burger niet zozeer het slachtoffer is van de Europese landbouwprijzenpolitiek maar wel van de tussenhandel, of van zijn eigen specifieke wensen, want wie eet nu nog gewoon huishoudbrood ? Of wie eet nu nog een varkenspoot of -schenkel ? Wie bakt er nog varkensdarmen ?

"Als we dat verschil, dat netto de winst is van de beschermde producenten, weghalen, dan is er ruimte voor winst voor bijna iedereen: de globale producenten die meer vraag voor hun producten zien en de lokale consumenten die lagere prijzen zullen krijgen dan wat ze onder de landbouwpolitiek moeten betalen."

Dat is een simpele benadering. Door het wisselvallige klimaat en de externe druk (indien er geen ELB bestaan had) zou er vermoedelijk weinig of geen eigen (Europese)landbouwers overgebleven zijn (omdat het niet leefbaar zou zijn in verhouding met de lonen in de industrie) en zouden de producenten (verwerkers) nooit tot ontwikkeling gekomen zijn.

Dus het aanbod zou merkelijk minder geweest zijn, waardoor naar alle waarschijnlijkheid de prijs (met enige vertraging) gestegen zouden zijn (wegens ontbreken van concurrentie en een eigen verwerkingsindustrie). De lage prijzen van de importeurs (buiten EU) is niet het gevolg van het gebrek aan vraag, maar gewoon doordat de klimatologische omstandigheden of het overvloedige areaal dat voorhanden is, en dus de mogelijkheid biedt om veel goedkoper te produceren. Met als gevolg dat een Europese producent zonder die beschermingsmaatregelen nooit echt had kunnen concurreren met de uitlandse grootproducenten. Dus kan aangenomen worden, dat elk bedrijf dat in competitie zou gegaan zijn, gewoon door tijdelijke lage prijszettingen (dumping of eerder het tijdelijk verlagen van de winstmarge) door de uitlandse producenten, gewoon ten onder gegaan zou zijn.

"De enige verliezers zullen de beschermde producenten zijn. Die zullen niet langer het verschil tussen de wereldprijs en de prijs die wij verplicht moeten betalen op zak kunnen steken."

Hier maak je toch wel een fout. Tussen de wereldmarktprijs en de interne prijs staan de heffingen, dus importbelastingen. Die kan je maar enkel op zak steken als je fraudeert. In normale omstandigheden betaal je de wereldmarktprijs en daar bovenop nog eens een heffing die het verschil tussen EU-prijs en wereldmarktprijs compenseert. Dus dergelijke transacties zijn maar rendabel als je onder de wereldmarktprijs kan kopen, of indien je een dermate kwalitatief hoogstaand product kan kopen dat het betalen van de heffing geen echte rol speelt in de uiteindelijke prijszetting.

Idem voor de exportsubsidies. Als je graan koopt aan 9.5 frank, het verkoopt aan 5 frank en nog 5 frank exportsubsidie krijgt (dus ontvang je in totaal maar 10 frank), win je maar 0.5 frank. Dus die subsidie steek je echt niet op zak. Het voordeel is wel dat je door die internationale handel een ruimere marge kunt aanrekenen, voor het risico dat je loopt, want indien je het product in de EU verkoopt mag je al blij zijn als je een marge van 0.10 frank per kilo haalt. Maar daarvoor moet je dan wel risico lopen, want het zinken van een schip, het verdwijnen van de goederen in vreemde havens, is echt niet denkbeeldig.

"laat die laatste boeren ook dokter, ingenieur en bankier worden ...".

Sorry maar dan geraken we in Waalse toestanden waar er een overaanbod van dokters-specialisten enkel de sociale zekerheid ontwricht.

Dat de realiteit een stuk ingewikkelder is kan ik enkel beamen. Ter overweging kan ik verduidelijken dat de prijs van het graan in de laatste tien jaar gehalveerd is en nog nauwelijks boven de wereldmarktprijs uitsteekt doordat men de heffingen bijna integraal weggewerkt heeft. Een andere verklaring is natuurlijk het gestage uitbreiden van de EU (van 6 naar 9 en 12 tot 15, en nu nog meer). De toetreding van landen zoals Spanje, Portugal en zeer recentelijk Polen en Hongarije (met een veel lagere levensstandaard en dus landbouwers die veel sneller tevreden zijn en een ruim landbouwareaal en een stabiel klimaat), spelen daar zeker een rol in en hebben ervoor gezorgd dat de EU zichzelf ondertussen van de meeste landbouwproducten kan voorzien. Aldus is een bescherming tegen de buitenlandse leveranciers minder noodzakelijk.

De groothandelsprijzen voor rundvlees en varkensvlees liggen dus nu nominaal ongeveer op de prijs van de jaren 70 tot 75. Dus zonder rekening te houden met de ontwaarding van de munt, of de gestegen levensstandaard.

Dus kan de Vlaamse landbouwer misschien beter zijn boeltje oppakken en uitwijken naar Marokko, om daar te pogen een grootproducent van tomaten te worden, die van daar uit de strijd moet aanbinden met de Spaanse boeren die volop gebruik maken van landbouwsubsidies en goedkope werkkrachten die de Middellandse Zee overgestoken zijn op zoek naar een beter betaalde job en een hogere levensstandaard ... het is maar de vraag of dat echt realistisch is.

#4948

Paul Vreymans

 

Ik begrijp niet erg goed waarom specifiek de landbouw aan het volledig vrije marktmechanisme van de globalisering zou moeten onderworpen worden, en andere goederen en diensten juist niet. Waarom specifiek landbouw aan die moordende concurrentie moet zijn blootgesteld en andere sectoren van onze economie de allerhoogste bescherming genieten van tolmuren en subsidies allerhande is niet geheel duidelijk.

Er zijn in dit land nogal wat goederen en diensten in de meest diverse sectoren die nogal méér bescherming tegen concurrentie genieten en méér gesubsidieerd worden dan de landbouwproductie. Onze landbouwsector produceert nu voor veel producten al tegen wereldprijs (aardappelen, groenten vb) en voor de meeste andere is het verschil uitermate gering geworden.

Waarom deze discriminatie? Waarom zou een Westvlaamse landbouwer moeten kunnen concurreren tegen een Russische boer en een arbeider niet? Waarom hier niet Polen aan 150 Euro per maand komen laten werken? Ik ken nogal wat Polen die staan te trappelen. Ik denk aan het treinticket; waarom moet dat voor 90% gesubsidieerd worden, zodat we slechts 10% van de werkelijke kost betalen? Is het treinreisje van de gepensioneerde dan strategisch en sociaal zoveel belangrijker dan onze voeding? Of de gezondheidszorg, waarom moet die bijna gratis, zodat we met zijn allen viermaal zoveel pillen slikken dan het werkelijk moet?

#4954

NoName.

 

Mr Vreymans, ik heb juist uw (Work for all) studie "Een vernieuwde Welvaartsgroei voor België" gelezen.

Alvast maakt u -hiervoor- een pertinente opmerking, maar de evidentie is dat je alles in vraag kunt stellen, niet alleen de welzijnszorg, gezondheidszorg of de gratis treinreizen, maar evengoed waarom een Poolse landarbeider hier niet goedkoop mag komen werken.

Het antwoord is natuurlijk terug te vinden in de soevereine oorsprong van elk land, dus de basisstructuur waarmee elk land zijn eigen burgers wil beschermen, en een economische structuur wil op poten zetten waarmee zoveel mogelijk eigen burgers werk vinden, en door internationale afspraken de situatie een beetje verbeteren. Om samen sterk te zijn. Ondertussen zijn we de EU-25 al een tijdje gewoon, en begint men langzaam die soevereine reflex te vergeten, ...

Over uw voorstellen, de studie.

U stelt voor om het BTW-stelsel om te vormen tot een "eindgebruikers consumptietaks". Ik begrijp niet echt waar u naartoe wil. Het BTW-stelsel is toch een eindgebruikers consumptie-taks-stelsel ?

Want de bedrijven betalen BTW en ontvangen BTW van de consument, en het verschil wordt doorgestort aan de overheid. Het is enkel de consument (eindverbruiker) die de (betaalde) btw niet kan recupereren. Dus is dat toch een eindgebruikerconsumptie-taks ? Want de verbruiker betaalt het volle pond en alle andere economische spelers kunnen (onder bepaalde voorwaarden) BTW recupereren. Het BTW-stelsel kwam in de plaats van de zegeltaks, waardoor op elke transactie zegelrechten verschuldigd waren, zodat zelfs export-productie belast werd in de initiële fase.

En anderzijds, dat is een communautair stelsel, hoe ga je dat opheffen, zonder in relatie met de partnerlanden in de problemen te geraken ?

Verbruiksbelastingen in vervanging van inkomensbelasting ?

Op wat ? Welke producten komen daarvoor in aanmerking en zijn vlot controleerbaar ? De accijnzen zijn al communautair gereglementeerd, om de handel in die producten mogelijk te maken. Als u nieuwe producten uitvindt die belast moeten worden, mag dat niet zorgen voor afremming in de intra-communautaire handel. Dus als je ze enkel in België belast, zal je snel met fraude geconfronteerd worden, ten minste als de belasting relatief hoog is, en dan bestaat het risico dat overal van die 'goedkope' versies onder de toog zullen verkocht worden, je weet wel, zoals alle Belgen daarover geen problemen maken ...

Een ander aspect : de burger mag overal vrij kopen in Europa, zonder beperkingen als het voor eigen verbruik is. En België is al zo klein ... de grenzen liggen nooit verder dan een uurtje rijden ...

Anderzijds kan ik uw betoog en dat van E. Verhulst volledig volgen. Maar ik zie de oplossing gewoon in het beperken van de overheidstaken (-inmenging). Want zoals je weet, elk regeltje in een wettekst, vereist een ambtenaar om het te controleren. Dus hoe meer regeltjes, alle dagen eigenlijk een half boek vol in het Staatsblad (hier te lezen op LVB ruim een tijdje geleden), dus ....

En leg dan eens aan de politiekers uit dat ze wetten moeten afschaffen ipv er bij te maken. Hoe gaan ze zich dan in gods naam profileren ? Allemaal in "Hoger-Lager" ? En er is juist afgesproken om dat niet meer te doen ?

En daar staat dan weer die onmogelijke staatsschuld tegenover, die per slot van rekening toch moet betaald worden. Dus ... dat is toch ook nog een opgave, die opgelost moet worden.

Een andere benadering is misschien de vennootschapsbelasting omvormen tot een belasting op goederen / diensten voor Belgisch gebruik. En dus de leveringen aan het buitenland, belastingvrij, of aan een laag tarief (5% bvb). Maar ik denk dat je dan hommeles zult hebben met de EU. Dus eenvoudig zou je kunnen stellen dat je alles op 10% brengt, en minder / geen vrijstellingen. Maar de hoofdzetel van de bedrijven mag je ondertussen al in elk EU-land vestigen. Dus de helft van de firma naar het buitenland (dus met vrijstellingen) en de andere helft in België ... aan een extra laag tarief dat zijn gelijke niet kent in de EU ? Eigenlijk kan ik het probleem dat u schetst anders verwoorden : de Belgische staat belast reeds alles wat maar op een redelijke en efficiënte wijze kan belast worden. Dus doordat er zoveel verschillende belastingen zijn, zal één enkele belastingplichtige ze nooit allemaal kunnen ontduiken. Dus verhoudingsgewijs zal hij toch wel 90% van het verschuldigde betalen, en dat is een relatief goed percentage, als je rekening houdt met het feit dat het staatsbeslag wel 50% of meer bedraagt.

Dus blijf je eigenlijk met die hoge tarieven zitten omdat we nu eenmaal die schulden hebben, en solidair zijn ...

Ja, dat laatste, wel, ik heb daar eigenlijk weinig over gevonden in uw studie. Want in België hebben we toch minimaal twee economieën ? Welke implicaties heeft dat als u daar uw regressieve methode op toepast ?

#5002

Eric Verhulst

 

Mr. NoName,

Onze conclusies liggen in lijn met het overheidsbeslag terug te dringen, o.a. door een drastische vereenvoudiging. Vooreerst arbeidsbelasting is vandaag immoreel. Het is niet alleen de bron van de welvaart, het maakt ons volkomen niet meer competitief in de globale wereld. Ben nu al een paar dagen bezig met iemand aan te nemen en het Sociaal Secretariaat weet nog niet juist hoeveel de man netto gaat overhouden. Omdat we evenwel die overheid niet onmiddelijk kunnen afslanken, moet de loonbelasting door iest anders gesubstitueerd worden. Vermist iedereen die ergens in een land aanwezig is, 'verbruikt' lijkt het logisch het daar te gaan halen. Dit is ook veel reachtvaardiger want iedereen draat dan bij. Is dit een BTW? Niet echt, want een BTW is gevat is een specifiek wettelijk stelsel. Het is beter te vergelijken met de US Sales Tax. Een van de verschillen is dat alleen de eindgebruiker die betaalt. Accijnzen vallen daar nu ook onder. wat het ook beoogt is die BTW carrousels uistchakelen die door dat teruggave systeem in het leven geroepen werden. Weer eens: mionder administratie en doorzichtiger. Alhoewel dat inderdaad best op Europees niveau kan, is dit niet echt nodig. Denemarken heft ook meer sales tax dan wij en een van de gevolgen is dat veel Duisters hun wagen daar gaan kopen. Waarom? Omdat die 200 % taks de netto prijzen lager houdt. Combineer dat met hogere netto lonen en de veel grotere massa die taks afgdraagt en die stijging zal beperkt zijn. Vooral als men terzelfdertijd ook de overheid gaat afslanken. De ruimte is hier wat beperkt maar ik wil je graag uitnodigen voor 3 maart in Leuven waar we dat iets meer gedetailleerd gaan uiteen zetten.

#5008

NoName.

 

Mr. Verhulst,

U hoeft mij niet te overtuigen van het idee, maar enkel ben ik twijfelachtig over de praktische aanpak die 'Work for All' voorstelt.

Mijn conclusie is gewoon : de uitgaven door de staat = de dienstverlening door de staat aan de burger. Dus moet je gewoon minder aan dienstverlening doen wil je minder beslag op het inkomen van de burger. Tweede punt is natuurlijk dat je de wetgeving moet 'herschrijven' om de overheid efficiënter te laten werken.

Derde punt is dat je minder voorschriften behoeft, minder reglementen, zodat alles een stuk eenvoudiger wordt, en gemakkelijker in te schatten wat het resultaat van een actie wordt (uw voorbeeld van de aanwerving).

Vierde punt : de solidariteit met Wallonië is een domper op de economie van Vlaanderen. Zij huldigen de fylosofie dat je niet zelf moet werken als je op sleeptouw genomen kunt worden, en die andere akkoord is om dat te doen.

Vijfde punt : werklozen zouden ingeschakeld moeten worden in het bestuurlijk proces (de overheiddienstverlening). Dus half-time poetsen in een school, belastingaangiften klasseren bij de belastingen, hondepoep opvegen langs de straat, helpen in de ziekenhuizen, enz. Ipv gewoon thuis zitten en een wedde opstrijken zonder tegenprestatie. Dus de actieve component die nu niet gebruikt wordt, inschakelen in het productieproces.

Zesde punt : (vennootsschaps- en directe)belasting verlagen en vereenvoudigen, en de basisschijf belastingvrij maken, zodat het doen van 'klusjes' in het 'wit' kan.

Zevende punt : De patronale bijdrage vereenvoudigen (verlagen) en mee op het weddestrookje zetten (zodat de burger duidelijk weet hoeveel belasting er werkelijk geïnd wordt).

Maar het belangrijkste punt is mi dat in de huidige situatie u enkel de negatieve spiraal kunt doorbreken door de staatsschuld te herverdelen naar de burger toe. De staatsschuld is een uitgave die gedaan is onder waarborg van de toekomstige belastingontvangsten. Daarvoor leent de staat geld bij de banken en dat kost intrest. Dus laat de burger die toekomstige belastingen voorschieten (bvb tot 10.000 EUR per burger - voor de volgende jaren - dus in het volgende jaar in rekening te brengen) en geef daarop een belastingvoordeel van bvb 3% (een fiscaal attest voor dit jaar), dus ietsje hoger dan de opbrengst van een spaarboek. Ik denk dat je in Vlaanderen op die wijze gewoon 25% van de staatsschuld kunt herfinancieren rechtstreeks bij de bevolking. Trek je het voorschot op tot 25.000 eur dan schat ik dat je gemakkelijk 45% van de staatsschuld kunt herfinancieren. Maar om dat te realiseren moet je wel de burger overtuigen dat de staatsschuld niet mag en zal aangroeien. Want anders bestaat het risico dat de staat gewoon meer gaat uitgeven. Conclusie in de Belgische situatie moet je de staatsschuld '(de)federaliseren', dus verdelen over de gewesten en de gewesten zelf de middelen geven om die schuld af te bouwen, dus hun eigen financiering geven, niet via het federale niveau.

Een andere mogelijkheid is gewoon een voorschot betalen van 10.000 eur, en daarvan 2.000 eur als 'inkomen' bestempelen van dit jaar, dat dus overgedragen wordt naar volgend jaar, en dit jaar dus niet belastbaar is (dus +/- 700 eur minder belastingen in het lopende jaar - en dat kan elk jaar overgedragen worden - tot op het einde van de tewerkstelling ...).

Maar wederom, de overheid moet dan gezien worden als een betrouwbare partner, niet iemand die het 'geld komt halen waar het is'.

#5012

willy de wit

 

Mr. No Name

Wat u schrijft, zijn wellicht zeer interessante denkpistes, maar volgens mij kan het veel, veel eenvoudiger en gemakkelijker. Het is geen paradox gebleken, dat landen zeer hoge Staatsschuld hebben bestreden, niet met belastingverhogingen, maar jawel, met "een aanzienlijke verlaging" van de belastingtarieven. Men heeft steeds (dit wil zeggen "altijd") hetzelfde resultaat gezien, nl. dat de staatsinkomsten op peil bleven en zelfs stegen. De reden kent men ondertussen : de aanbodstimulansen (niet de vraagstimulans) zijn zo sterk, dat de economische activiteit zich zo sterk uitbreidt, met een verbreding van de belastingbasis als gevolg. Een lager tarief toegepast op een veel bredere belastingbasis, kan in vele gevallen even veel opbrengen als een hoog tarief op een smalle basis. Tevens moet men de besparingen op werkloosheidsvergoeding mee in rekening brengen. Er zijn wel twee voorwaarden : teneerste : het moet gaan om de verlaging van het hoogste marginale tarief. Ten tweede de verlaging moet zeer aanzienlijk zijn.

De feiten hebben bovenstaande stelling bewezen : slechts een paar voorbeelden. In 1924 verlaagde in de VS de toenmalige Minister van Financiën Andrew Mellon het hoogste marginale belastingpercentage in de personenbelasting van 73 % naar 25 %. De belastingontvangsten stegen na één jaar van 300 miljoen $ naar 359 miljoen $ en na vier jaar naar 714 miljoen $ (in 1928). Ierland had in 1987 een fenomenale staatsschuld van 135.2 % van het BBP. Het heeft deze afgebouwd met aanzienlijke belastingverlagingen en weliswaar ook met een sterke terugdringing van de overheidsuitgaven. Ronald Reagan deed hetzelfde : hier was het meer de bedoeling om de stagflatie te bestrijden. Zoals u in mijn tekst kan zien deed hij dit met de verlaging van het hoogste marginale tarief in de personenbelasting van 70 % naar , jawel, naar 28 %. Het waren vooral de zogenaamde "rijken" die hierop positief reageerden, met een sterke verhoging van hun economische activiteit. Het was m.a.w. terug de moeite om aan het werk te schieten. Men kan dit zien aan de tabel in mijn tekst, waar het aandeel van de hoge inkomentrekkers in de betaalde belastingen sterk verhoogde en dit niettegenstaande de zeer aanzienlijke tariefverlaging.Ook de totale belastinginkomsten stegen. Zij daalden wel zeer miniem in % van het BBP. Inderdaad in 1980 bedroegen de totale belastinginkomsten in de VS 21.8 % van het BBP. In 1988 (einde regeerperiode van Reagan) was dit 21 % van het BBP. Die kleine procentuele daling verbergt echter een reële stijging omdat in die periode het BBP razendsnel was gegroeid.

Mijn conclusie is : het is zeer eenvoudig op te lossen, maar het is helemaal niet eenvoudig dit aan politici uit te leggen. Indien men hun een tekst hierover stuurt krijgt men gewoon geen antwoord of een beleefdheidsbriefje in de stijl van : Ik dank u ten zeerste voor uw brief en groet u met de meeste hoogachting. Dit betekent verticaal klassement.

Niet alleen de politici , maar ook de media begrijpen het mechanisme niet. Steeds wordt geschrevenn : een belastingverlaging moet gecompenseerd worden met ergens anders een belastingverhoging. Dit is natuurlijk je reinste nonsens. Voorts redeneren de politici en ook de media nog steeds volgens de oude Keynesiaanse leer. Het steeds weerkerend refrein : "de koopkracht moet worden opgedreven". Dit is eveneens onzin gebleken. Neen, de productie moet worden opgedreven.

Boeiend, maar dramatisch wegens de ongelooflijke economische onwetendheid van politici en media. Maar ook onze universiteiten gaan niet vrij uit. Van aanbodeconomie hebben zij blijkbaar nog niet horen spreken. er is dus nog werk aan de winkel

Willy De Wit

#5017

NoName.

 

@ Willy De Wit.

Dank voor uw reactie. De essentie van het verhaal is dus de politieke knoop waarin we verstrengeld zitten. Je kan die problematiek mi maar onder de aandacht brengen door de burger onder de neus te duwen hoeveel hij werkelijk betaalt.

Nog een reactie op uw studie : pagina 19 - slot punt 4.5 : "anno 2004 stelt de overheid 27% van de werkende bevolking op maar slorpt wel ongeveer 55% op van wat de privé-sector opbrengt."

U stelt het voor alsof die 55% (het beslag) gebruikt wordt enkel voor die 27%. Dat is toch niet correct. Die 27% is het middel waarmee die 55% beheerd wordt, en aan de 100% ten goede komt. De overheidsbestedingen (wegen, bruggen, spoorwegen, media, scholen, soc. zekerheid) worden herverdeeld en dat gebeurt op één of andere wijze door die 27% werknemers en komt aan de 100% ten goede.

Wat mij intrigeert is de loonmassa die tegenover die 27% staat. Hoe staat die loonmassa tov de loonmassa /inkomen van die 45% actieven / privé ?

Want dan val ik terug op de diepere betekenis van uw model. U stelt ergens (als ik het goed voor heb) dat eigenlijk de ganse maatschappij als één reuze vennootschap moet gezien worden (waar ik volledig achter sta). Maar als je het zo bekijkt, levert die ambtenaar ook een product binnen het systeem en is hij dus niet louter een kost (bvb een belastingambtenaar staat in voor het innen van belastingen, die dan op hun beurt herverdeeld worden en weer ten goede komen van de privé-werknemer of de bedrijven in de vorm van wegeninfrastructuur of andere voorzieningen; een schoolmeester geeft opleiding - is toch een product - en de maatschappij - student - is daar van de begunstigde).

Ook uw punt 4.6 (Creatief boekhouden met belastingvoeten) is wel verhelderend. Dergelijke zaken zouden eigenlijk bestreden moeten worden vanuit de politieke partijen die de vrijheid als kerngegeven van hun programma bestempelen. Dat (het creatief boekhouden) zou mi verboden moeten worden door artikels in de grondwet.

Als de overheid toch allerlei verplichtingen oplegt aan bedrijven zou daarvoor een kostprijs moeten aangerekend worden, eventueel te bestempelen als een 'belasting' die betaald wordt door het leveren aan goederen of diensten aan de burger. Dus dat zou in de boekhouding van het bedrijf duidelijk tot uiting moeten komen als een 'belasting' en niet als een 'kost'. En bij de overheid zou dat ook geregistreerd moeten worden als een 'belasting' voor het bedrijf en een 'dienst' aan de burger.

Tot slot,je kan je terecht afvragen of het wel nuttig is om alles (55%) te laten beheren door een star stelsel als de overheid.

Want dan kom je terug op de vaststelling dat die overheid geen kostprijsvergelijking maakt, omdat de politieker die de regels opstelt, eigenlijk vanuit een totaal verschillende benadering de wetten opstelt (want het zijn die wetten die de ambtenaren sturen in het uitvoeren van hun job). Dat er onvoldoende planning is, want bij elke regeringswissel wordt een nieuw plan opgesteld en nieuwe prioriteiten gedefiniëerd, en dus gaan er geleverde diensten verloren door die heroriëntatie. Of anders gesteld, de ambtenaar moet politiek neutraal werken, en dus de wet toepassen, ongeacht of rendabel is of niet, en dat is nooit efficiënt.

Dus volgens mijn inzicht is het opstellen van wetten een 'dogma' dat fout benaderd wordt door de burger. Hij denkt dat de wetten hem beschermen en hem vrijheid geven, maar in werkelijkheid geeft een overdaad aan wetten enkel meer reglementen die met elkaar in conflict komen en dus de vrijheid van de burger extra beperken.

Of anders geformuleerd : hoe meer rechten je geeft aan de burger hoe minder hij er in werkelijkheid krijgt. Voorwaar dt is een moeilijke opgave om dat aan de burger uit te leggen.

#5019

NoName.

 

Sorry mr De Wit, ik verwarde u met de heer Verhulst de andere schrijver van de studie. Gelieve bij het lezen van mijn comment daar dus rekening mee te houden.

#5020

NoName.

 

@ Mr. De Wit.

Het probleem waarmee uw benadering geconfronteerd wordt, is gewoon dat je de burger / politieker eigenlijk de indruk geeft in een ravijn te springen. Want het is toch niet echt logisch dat door het tarief te verhogen je minder zult ontvangen. Ten minste als je het lineair benadert. Als je het in het juiste perspectief bekijkt stel je vast dat het economisch gebeuren een feit is dat beïnvloed wordt door externe factoren zoals de belastingen, of de motivatie van de werknemer door het opleggen van belastingen, dus dat door het verlagen van de belastingen je een extra duw geeft aan het bedrijfsleven, en je finaal meer belastingen 'vangt' dan door alles extra 'rechtvaardig' te maken.

Uw oplossing is natuurlijk logisch, alleen heeft de politieker die perceptie niet. Dus ik denk dat je hem gewoon niet zult kunnen overtuigen van je gelijk.

Kijk eens naar de BIV op 4x4 voertuigen. Door het hoger te belasten koopt de burger dat type voertuig niet (of minder), en valt de gewone verkeersbelasting ook nog weg, want die man wil wel geld op tafel leggen voor zo een speciaal type voertuig, maar als het te duur wordt blijft hij bij de auto die hij al heeft.

Maar juist die aangelegenheid werd door de SPa aangepakt om aan te tonen aan de 'gewone' burger dat de 'rijke' niet kan ontsnappen en zal 'afdokken'. Nochtans is het in de praktijk juist omgekeerd, de 'rijke' heeft meer mogelijkheden om een voordeliger tarief te behalen, en betaalt per slot van rekening minder dan de modale burger. Maar om dat te bereiken moet hij wel energie steken in die fiscaliteit en stagneert zijn 'omzet', en dus vermindert zijn belastbare basis. Indien hij bij een grote omzet een lager belastingsschaal zou behalen, zou hij zich inspannen om dat hoge niveau te bereiken ...

En dan kom je terug bij de politieke kant van uw betoog.

Als 40% van de Belgische bevolking hoofdzakelijk leeft van de staatsbeslag, en daarnaast nog eens 10% (SPa) in het Vlaamse land, en daarnaast nog 10% (CD&V) dat een uitgesproken solidaire wereldvisie heeft, wel dan is het toch niet moeilijk te begrijpen dat je het moeilijk hebt om het aan de politieker, en dus aan degene voor wie hij optreedt, de burger, dat over te brengen. Want het staat diametraal tegenover hun wereldbeeld, tegen wat ze aanvoelen hoe de wereld zou moeten zijn.

Dus de enige weg is mi om de relatie tussen de staatsschuld (het uitgeven van toekomstig te innen belastingen) duidelijk naar voor te schuiven, en een 'tegenactie' op poten te zetten. Want belastingvoorschotten op de toekomst (mijn 10.000 eur), verminderen in principe toch de uitstaande staatsschuld ? En geven dus ruimte om nu de belastingen te verlagen ?

#5025

willy de wit

 

Mr. NoName,

De hoofdbekommernis van de aanbodeconomie is niet de Staatsschuld, maar de werkloosheid en de veel te lage welvaartsgroei. Er zijn in ons land binnen de beroepsbevolking 1 miljoen mensen op non-actief, voornamelijk door een absurde belasting van méér dan 140 % op het netto loon en door een veel te hoge vennootschapsbelasting. Er zijn natuurlijk nog andee elementen, zoals o.m. een te weinig flexibele en overgereguleerde arbeidsmarkt. Politici schijnen die prioriteit niet in te zien. Als zij over belastingverlagingen spreken, dan hebben zij het in het beste geval over eventuele terugverdieneffecten. Dit is niet alleen een absurd woord, maar het gaat volkomen voorbij aan de essentie, d.i. de economie en de werkloosheid uit het slop helpen en over te schakelen op een economie van groei.Het aspect overheidsschuld is een aspect dat er bij komt, maar het is niet de essentie. Als men met de aanbodeconomie die 1 miljoen mensen aan het werk kan zetten (of zelfs maar 600.000) dan zal het niet moeilijk zijn om de staatsschuld af te bouwen. Het is in vele landen herhaaldelijk gebleken dat dit veel gemakkelijker is in een groeiende economie, dan in een stagnerende. Wat uw idee van een voorschot van bv. 10.000¤ betreft ben ik niet overtuigd. Die 10.000 ¤ wordt uit de productieve privé-sector gehaald en overgeheveld naar de niet-productieve (en verkwistende)overheidssector. Volgens mij gaat dit de toestand alleen maar verergeren.

Of de politici het nu begrijpen of niet, ik ben er vast van overtuigd, dat wij in België en ook in Duitsland (ook in Frankrijk en Nederland) staan voor een katastrofe, indien er niet onmiddellijk ingegrepen wordt. Geen katastrofe ivm. staatsschuld, maar ivm werkloosheid en totale demotivatie van de mensen die nog (willen) werken. De delokalisatie van de ondernemingen is nog maar pas begonnen. De politici lijken wel op het orkest van de Titanic. Zij fluiten vrolijke deuntjes, terwijl wij recht naar de dieperik gaan. De gevolgen zouden wel eens erger kunnen zijn, dan wij vermoeden. Nu is er maar 30 % van de bevolking die werkt voor al de rest en die trend zet zich verder. Totaal onhoudbaar.

De onwetendheid is onvoorstelbaar, niet alleen bij politici, maar nog meer bij de media. Op CANVAS (VRT) was er deze week een interview afgenomen door Phara de Aguirre van Minister Freya Van den Bossche over het sociaal akkoord. Tot driemaal toe herhaalde onze Phara op dwingende wijze de vraag hoe is het toch mogelijk dat men zoveel geschenken uitdeelt aan de ondernemingen. Nu is het toch ver gekomen dat onze linkse VRT, waar men van economie geen jota afweet, de bevolking komt indoctrineren met nefaste standpunten. Graag had ik het antwoord van Freya gehoord dat men dringend méér "geschenken" aan de ondernemingen moet geven. Want dit zijn in feite geschenken aan de werklozen die dank zij de lastenverlagingen voor de ondernemingen aan het werk zullen kunnen. Dat antwoord heb ik niet gehoord. Echt jammer.

Verder is het ergerlijk dat politici zoals Dirk Van der Maelen (Sp.a)hun tijd verspillen met een fiscale inquisitie uit te werken. Enkele maanden geleden maakte hij het jonge starters moeilijker om een eigen bedrijf te beginnen met de voorwaarden te verstrengen. Nu is hij op zoek naar Belgen die heel hun leven heel hard gewerkt hebben en veel belastingen hebben betaald en die met de vruchten van hun zweet een eigendom in Frankrijk hebben gekocht. Deze volksvertegenwoordiger gaat nu onze economie uit het slop halen om die mensen op die eigendommen belasting te doen betalen. Is die man dan zo dom dat hij niet weet, dat met hardwerkende mensen te bestraffen men juist het omgekeerde bereikt van de doelstelling. Hij zou zich met veel meer resultaat bezig houden met maatregelen uit te werken, die het voor de harde werkers aangenamer en voordeliger maakt om hard te werken, bv. door beleggingen in onroerend goed vrij te stellen van belasting. De economie moet expanderen en niet afgeremd. Maar om politieker te worden moet men geen examen afleggen en dan kan men zich verwachten aan zulke onnozele pietluttige stommiteiten.

Erg hoopgevend is het allemaal niet. Jammer genoeg.

Willy De Wit

#5107

NoName.

 

Mr. De Wit,

Ik schreef :

"Dus de enige weg is mi om de relatie tussen de staatsschuld (het uitgeven van toekomstig te innen belastingen) duidelijk naar voor te schuiven, en een 'tegenactie' op poten te zetten. Want belastingvoorschotten op de toekomst (mijn 10.000 eur), verminderen in principe toch de uitstaande staatsschuld ? En geven dus ruimte om "nu" de belastingen te verlagen ?"

Mijn idee is dat de modale politieker meent dat de belastingen hoog moeten zijn omdat de staatsschuld zo hoog is. Dus als je de staatsschuld kunt verkleinen kan je een psychologisch 'alibi' bieden om de belastingen te verlagen. Een ander aspect is het feit dat alles naar de 'grote pot' gaat en van daaruit herverdeeld wordt. Dus de politieker die het meeste kan uitscheppen voor zijn kiezers, doet volgens hem een goede zaak.

Ander punt : de modale burger belegt nu bij de bank, en die belegt op zijn beurt bij de staat. En de winst die de banken maken op die transacties worden via de belastingen toch doorgerekend aan de burger, maar evenzeer de intrest die de banken geven aan de burger ? Dat behoort dus ook voor een deel tot het 'beslag' op de economie. Dus als je het kunt kortsluiten, kan de burger een belastingvermindering krijgen van 3% op 10.000 EUR per jaar = 300 EUR = 12.000 BEF = 1.000 BEF per maand per burger. Als je dan nog aanneemt dat je van die 10.000 er 2.000 zou mogen bestempellen als 'inkomen' van dit jaar dat overgeheveld wordt naar het volgend jaar, en dus nu niet belast wordt, krijg je eigenlijk een vermindering aan belastingen van +/- 300 + 700 EUR, hetzij samen 1000 EUR per jaar per burger.

Dus let wel, ik spreek van een fiscaal attest van 3% en niet van intrest. Dus eigenlijk wat ik via dit stelsel beoog is dat men het 'inkomen' fiscaal verhuist naar de toekomst, en dus een belastingvermindering doorvoert, terwijl men het natuurlijk evengoed in bezit houdt alsof het op een spaarboek zou staan. Dus eigenlijk een tegenbeweging van wat de overheid doet : ze geeft nu uit en leent het geld op de toekomst, en de kost daarvan wordt nu aangerekend, via het "staatsschuld-plan" zou je dat kunnen omkeren.

Tweede punt is dat men via dit stelsel zou kunnen beginnen met het afbouwen van de schuld, maar om het vertrouwen van de burger te behouden, zou men daar tegenover de belofte moeten stellen om de belastingen te verminderen. Want als de overheid dat niet doet, bestaat het risisco dat men gaat beknibbelen op de terugbetaling, en dat men ruimte maakt om de schuld nog te laten groeien, en dus de belastingen nog moet verhogen. Als men de burger laat participeren is de staatsschuld dan kan dat toch maar zijn omdat men die staatsschuld wil delgen ? Dus moet daar een belastingverlaging tegenover staan.

"Maar juist die aangelegenheid werd door de SPa aangepakt om aan te tonen aan de 'gewone' burger dat de 'rijke' niet kan ontsnappen en zal 'afdokken'."

U moet toch begrijpen dat de SPa (en PS) enkel maar voor ogen willen houden dat de rijken solidair zijn met de armen, en dat de armen door hen beschermd worden ? Dat is nu eenmaal de basis van hun politiek bestaan. Je kan evengoed stellen dat de liberale partij voor de belastingvermindering is, maar ... in de huidige situatie kan ze dat niet realiseren omdat ze in de 'paarse' regering zit.

U stelt dat de 'staatsschuld' niet de hoofdbekommernis is.

Nochtans voor een gemiddelde belastingbetaler, is het zo dat hij om en bij 25.000 eur staatsschuld vertegenwoordigt.

Dus de drie procent intrest per jaar / of is het meer, betekent dus een jaarlijkse kost (= belasting) van 750 EUR of indien het via de bank loopt dus wel 1000 EUR.

Daarbovenop schat ik dat één tiende van de schuld jaarlijks herbelegd moet worden, dus is dat ook nog eens 2500 EUR die die schuld kost. Vermenigvuldig dat met het aantal leden van het gezin, en zet het vervolgens bovenaan de belastingaangifte, en de modale burger (met een laag inkomen) zal verrast zijn, dat hij "dat" zelfs niet betaalt, of dat zijn opleg eigenlijk maar minimaal is in verhouding met de vaste kosten van de staat.

Andere denkpiste : Beeld u dan in dat elk volgend jaar het voorschot heringeschreven mag worden en verhoogd mag worden met 2000 eur per persoon. Dan wordt zodoende toch 2000 EUR van zijn inkomen vrijgesteld van belastingen ... en geef je de facto een belastingverlaging. Als je dat zes jaar achtereenvolgens doet kom je zodoende aan een totaal van 20.000 eur (=waarvan 12.000 inkomen dat verschoven wordt naar de toekomst). Na zes jaar kan je beginnen afbouwen en het belasten aan een verlaagd tarief tenzij je het blijft doorschuiven tot op een moment dat je bijvoorbeeld zonder werk valt, of op pensioen gaat.

De vraag is natuurlijk of politici zoals Van der Maelen dat zouden aanvaarden en niet resoluut van de hand zouden wijzen met de uitleg dat het enkel tegemoetkomingen zijn aan die mensen die al geld genoeg hebben ... en dat enkel de 'kleine' man er geen voordeel kan uit halen omdat hij niet over zoveel spaargeld beschikt, en dat het dus "niet rechtvaardig is".

Alvast zou het een troef zijn voor de Vlamingen. Een ruim aantal van hen zou die centen op tafel kunnen leggen, en de belastingvermindering kunnen realiseren. Het zuiden van het land, ... wel als zij niet willen, hebben ze geen voordelen.

Een ander aspect is dat de burger niet weet waarop hij allemaal belastingen betaalt.

Ik heb al met het idee gespeeld dat je eigenlijk elk familiehoofd een belastingrekening zou moeten geven. Een zichtrekening die gevoed zou worden met de terugbetaalde belastingen en met de belastingen op de wedde, en waarlangs alle soorten belastingen die aan de overheid verschuldigd zijn, zouden betaald worden. Je zou dit kunnen regelen met een 'permanente opdracht' waarmee je maandelijks elke maand één twaalfde afbetaalt. Als je dat erdoor drukt kan je dan via die weg aantonen hoeveel elke burger maandelijks voor vanalles en nog wat moet betalen. Dat zou mijns inziens ook de ogen openen van de burger. Via die weg zou hij zien hoeveel die 'slokop' maandelijks afroomt.

En zet daar dan man die geldstromen bij, in de vorm van een forfaitaire belasting, op elke Vlaming, te weten 1666 eur per jaar per burger, ofwel ongeveer 140 EUR per maand, de tegenwaarde van elke maand een fikse verkeersboete, ongeacht of je een overtreding begaat of niet, gewoon omdat je Vlaming bent.

"Is die man dan zo dom dat hij niet weet, dat met hardwerkende mensen te bestraffen men juist het omgekeerde bereikt van de doelstelling."

Neen die man stelt de overheid als het allerhoogste waar iedereen aan ondergeschikt is. Dus niet de overheid die ten dienste staat van de burger, maar de burger die moet zorgen dat de overheid bestaat.

mvg.

#5128

Paul Vreymans : Staadsschuld en groei

 

Die gigantische staatsschuld is het logisch gevolg van decennialang Keynesiaans "deficit spending" en potverteren, met als hoogtepunt het desastreus beleid onder PS minister van begroting MATHOT. Natuurlijk was dergelijke schuldopbouw economische waanzin, en een moreel onrecht komende generaties daarmee op te zadelen. We woeten van die schuld af. De vraag is alleen hoe.

Je kan natuurlijk proberen die snel terug te betalen. Als we alle spaarmiddelen aan schuldafbouw besteden zouden we daar met een spaarquote van 14% evenwel 8,85 jaar over doen, maar dan blijft niets over om te investeren. Je zou het ook over 17,7 jaar kunnen doen, maar ook dan halveer je de investeringen met desastreuze gevolgen voor onze competiviteit en voor de welvaartsgroei.

Een andere manier om de verhouding Schulden/BNP af te bouwen is niet te focussen op de teller van deze breuk,

maar op de noemer, en een maw voor een serieuze groei te zorgen. Dit is net de politiek die Ierland gevolgd heeft.

In 1986 bedroeg de staatschuld in Ierland 111% van het BNP, bijna even erg als België met 124% van het BNP.

Met een typisch aanbod-beleid kon Ierland evenwel een forse groei van het BNP realiseren van gemiddeld 5,6% van 1985-2002. België voerde verder een Keynesiaans beleid, en focuste op de teller van de breuk. Belgie realiseerde met zijn politiek een stagnerende groei van slechts 1,9%.

Na 17 jaar betekent dergelijk exponentieel groeiverschil wel een serieus verschil: Ierland kon zijn BNP met een factor 2,67 verhogen; Belgie met een factor 1,42.

Het aanbod-beleid in Ierland zorgde maw. voor een forse verhoging van de noemer van de breuk staatsschuld/BNP zodat

het zijn staatsschuld zal herleiden tot 30% BNP in 2005. Met de Keynesiaanse alternatief dat focust op de teller van de breuk zal België met grote moeite en ten koste van veel inlevering zijn schulden herleid hebben tot 98% BNP.

De forse groei in Ierland zorgde er eveneens voor dat de sociale uitgaven er in reele termen konden stijgen met een factor 2,18. In het "sociale" Belgie stegen de sociale uitkeringen slechts met een factor 1,42, waarmee Ierland aantoont dat een aanbod-beleid in realtieit veel socialer is dan het Keynesiaans alternatief.

Op 3 maart a.s. te 19.30 u in het provinciehuis Vlaams-Brabant te Leuven organiseert Workforall haar Werkgelegenheids Conference. Daar wordt een en ander aan de hand van concrete cijfers uit de doeken gedaan, en de toegang is gratis. Een niet te missen evenement voor wie in onze welvaart en die van onze kinderen geïnteresseerd is.

#5134

Evert Hardeman

 

Ik heb hier al zeer interessante beschouwingen gelezen. Kan iemand mij eens uitleggen hoe het komt dat de gezamenlijke Belgische overheidsschuld in absolute termen nog steeds stijgt, ondanks het feit dat er nu al 5 jaren op rij een begrotingsevenwicht worden gerealiseerd ?

Deze ochtend las ik in De TIJD dat de staatsschuld ondertussen ongeveer 280 miljard euro zou bedragen. Eind 2001 was dit nog 253,83 miljard euro. Hoe kan die stijging verklaard worden ondanks de begrotingsevenwichten van de voorbije jaren ?

#5142

Paul Vreymans http://www.workforall.org/

 

Dag Evert,

Je moet niet alles geloven wat de gazetten schrijven of wat Slangen ons probeert wijs te maken. De juiste vergelijkbare cijfers over onze staatsfinancien kan je halen bij de OESO: http://www.oecd.o...

Meer duiding vind je op:

http://www.workfo...

m vr gr

#5148

NoName.

 

Mr Vreymans.

Akkoord. Maar wat stel je vast, elke keer als er een fundamentele discussie gevoerd wordt, verzandt het.

Vanuit het oogpunt van de buitenstaander kan je stellen dat twee of drie dagen per jaar extra werken de werknemer eigenlijk niks kost. Net zo min als een extra feestdag een vermindering van zijn wedde impliceert. Of omgekeerd als je de vakbond voorstelt om minder per week te werken, je ook minder betaald zou moeten krijgen. Maar dergelijke overwegingen zijn uit den boze, en worden radikaal van tafel geveegd. Terwijl je dan leest dat men bvb in Polen (of dergelijke landen) nog altijd +/- 44 uur per week werkt, en ze dus niet alleen een goedkoper uurtarief hanteren maar ook nog beduidend meer uur presteren per week.

En de andere kant van het plaatje : als men in het zuiden vh land (bijna) geen controle wil doorvoeren op de werklozen, dan kan je die 'noemer' maar verhogen door de lat in Vlaanderen nog maar eens hoger te leggen. Ik heb ooit van een verantwoordelijke van een supermarktketen mondeling de bevestiging gekregen dat het aantal dagen ziekenverlof in het zuiden "dubbel" zo hoog ligt als in het noorden. Maar die kosten gaan allemaal in de gemeenschappelijke pot van die 'nv'. En dat wordt voor een deel gecompenseerd door de "geldstromen" die alles in evenwicht brengen (via de sociale zekerheid).

Maar die geldstromen zijn op hun beurt de oorzaak van dat die belastingvermindering onmogelijk of onbereikbaar wordt. Want de geldstroom gaat van noord naar zuid, en voorkomt dat er ademruimte gegeven kan worden voor het 'actievere' noorden (beleefdheidshalve, moet je er wel bij stellen dat het allemaal gemiddelden zijn ...).

"Een andere manier om de verhouding Schulden/BNP af te bouwen is niet te focussen op de teller van deze breuk,

maar op de noemer, en een maw voor een serieuze groei te zorgen. Dit is net de politiek die Ierland gevolgd heeft."

Maar ik vrees dan gewoon dat men niks meer zal afbetalen. De vrijgekomen ruimte zal benaderd worden via 'le retour du coeur' ... dus een beetje extra potverteren, enkele toegevingen hier en daar, aan het onderwijs bvb en uw reserve verdwijnt als boter voor de zon.

Ooit heb ik berekeningen gemaakt (nattevingerwerk) en door aan te nemen dat de Vlamingen gemiddeld een beetje meer verdienen, dus in een hogere belastingschaal vallen en dus gemiddeld een beetje meer belastingen betalen, en de staatsschuld maar met mondjesmaat 'gedelgd' werd, kwam ik tot de vaststelling dat de schuld eingenlijk hoofdzakelijk door de Vlamingen betaald werd / wordt. Dus daaruit volgt dat de Walen aan het verminderen van de staatsschuld geen boodschap hebben, want zij betalen dus weinig of niks in die aangelegenheid.

Simpel verwoord : De solidariteit van de hoge Waalse inkomens gaat naar de lage Waalse inkomens. De solidariteit van de hoge Vlaamse inkomens gaat naar de lage Vlaamse inkomens en de lage Vlaamse inkomens zijn op hun beurt weer solidair met de lagere Waalse middenmoot, en de hoogste Vlaamse inkomens zijn daar bovenop nog algemeen hoger belast (dan de Waalse hoge inkomens), dus dat extra gedeelte wordt gebruikt voor de staatsschuld.

Plus vanuit socialistisch oogpunt is het extra meegenomen, want je kan daardoor verantwoorden dat de rijke extra moet betalen en solidair moet zijn, dat het anders niet "rechtvaardig" is. Dus vind je daarin ook de logisch motivatie dat de belastingaanslagen hoger worden in functie van het hogere inkomen, en omdat de gemiddelde Waal een laag inkomen heeft, kan hij zich volledig vinden in dat wereldbeeld, en dus stemt hij voor de partij die vindt dat de rijke solidair moeten zijn.

Het laten vallen van de vennootschapsbelasting : dan zullen allen zelfstandigen hun activiteit in een bvba steken, en zichzelf een minimum wedde uitbetalen.Want dan word je enkel belast op dat minimuminkomen en niks op wat in de vennootschap blijft. Anderzijds, hoe ga je dat gat dichten in de begroting ?

Juist daarom vind ik dat niet echt logisch. De logische benadering is dat alle belastingtarieven gelijktijdig moeten dalen (voor alle soorten belastingen), of dat er minder uitzonderingen mogen bestaan, want wat de ene vrijstelling voor krijgt moet de andere extra betalen. Plus, dat geeft de belastingdiensten ook minder werk, en zodoende wordt de belastingcontrole veel democratischer. Want nu mag je er op aan dat in bepaalde regio's weinig of niet gecontroleerd wordt uit 'sociale' overwegingen.

Aangezien er duidelijk een andere benadering is van de fiscaliteit tussen noord en zuid, meen ik dat je moet beginnen met het verdelen van de staatsschuld, of toch voorzichtig aan, zoals ik het hiervoor gesteld heb, degene die spaargelden heeft, die spaarboek laten omzetten in een belasting-lening aan de staat. Trouwens dat verschil (noord versus zuid) maakt mi ook dat de vergelijking met Ierland niet opgaat, ten minste, mi zal men in het Zuiden dat nooit in overweging willen nemen.

Over de 10.000 EUR : Je kan die belasting-lening ook via de bank laten gebeuren, en hen daarvoor een (forfaitaire) vergoeding geven. Maar als de staat bvb maar 3% aan de burger als belastingvermindering verleent, is dat ook efficiënter dan lenen op de markt, want er gaat voor de burger zonder meer al 15% voorheffing af, en de bank rekent ook nog kosten aan.

Trouwens, die banken, tot welk consortium behoren ze, en waar gaan hun winsten naartoe ? Toch niet allemaal naar België ? Dus maakt het buitenland winst op de kap van de Belgen ?

Anderzijds, zou je bepaalde voordelen kunnen koppelen aan zo een 'belegging', bvb. een verzekering dat bij overlijden het voorschot vrijgesteld wordt van erfenisrechten, en belastingvrij aan de ergenamen verdeeld kan worden. Je zou dat eenvoudig kunnen realiseren door een 'speciaal type' spaarboek in het leven te roepen.

Tot slot, je moet op één of andere manier een weg vinden om iedereen aan te zetten om meer te willen verdienen. Nu zit je in een tegenovergestelde situatie, iedereen zoekt middelen, en steekt daar energie in, om minder belastingen te betalen en netto meer over te houden. En dat is juist contraproductief.

Ach, het ligt mij nauw aan het hart ...

#5152

willy de wit

 

Aan Evert Hardeman en aan NoName,

Dat de Staatsschuld verder blijft stijgen is zeer gemakkelijk uit te leggen : de economie groeit te traag.

Aan NoName : ik zou het allemaal niet zo ingewikkeld maken, het is inderdaad zeer eenvoudig op te lossen. Men mag niet beginnen met de Staatsschuld, maar met economische groei. Als men de volgorde omkeert dan loopt men vast. Ik weet het de politici zeggen al 40 jaar dat men eerst de staatsschuld moet verminderen vooraleer men belastingverlagingen kan doorvoeren. Dat kan eenvoudigweg niet werken en heeft dus ook niet gewerkt. Zij gaan uit van een statisch model van de economie, maar deze is dynamisch. Men MOET eerst beginnen werken aan de STERKE verlaging van het HOOGSTE MARGINALE belastingtarief. Waarom dit hoogste. Omdat men BIJKOMENDE activiteit moet creëren om de economie te laten groeien. U weet ook : in een progressieve belastingsschaal komt die BIJKOMENDE activiteit in de hoogste schijf. Vandaar dat die bijkomende activiteit er eenvoudigweg niet komt. Dat was nu juist de geniale zet van Ronald Reagan : hij verlaagde het HOOGSTE marginale tarief van 70 % naar 28 %. Wanneer er dan een enorme groei van de werkgelegenheid komt (en die komt er zeker) dan pas kan men beginnen te werken aan de afbouw van de staatsschuld. Als men in de privé-sector na die belastingverlaging zal schreeuwen om arbeidskrachten te vinden, die dan zeer goed betaald worden (lage belastingen) dan zal men veel gemakkelijker in de overheidsdiensten kunnen saneren. Dan zullen de vakbonden ook geen 20.000 man teveel meer caseren in de NMBS,zoals zij dat in het verleden gedaan hebben. Zij zullen eenvoudigweg die 20.000 niet meer vinden. Deze zullen werken in de privé en er zeer goed verdienen. De vennootschapsbelasting kan men wel degelijk afschaffen.Ook nu hebben zelfstandigen en vrije beroepen er baat bij onder vennootschapsvorm te werken. Het belastingtarief ligt er veel lager dan in de personenbelasting.

Tenslotte : Wallonië zou er ook alle belang bij hebben dat de transferts vanuit Vlaanderen zouden ophouden. Van subsidies is nog nooit iemand rijk geworden. Integendeel het houdt de mensen arm, omdat er geen stimulans meer is om te werken. Wallonië moet akkoord gaan met het principe van "creative destruction". Zij moeten maw. akkoord gaan om geen geld meer te steken in verouderde industrieën en bedrijfstakken, maar dit geld besteden aan belastingverminderingen zodat er nieuwe industrieën kunnen ontluiken die aangepast zijn aan de nieuwe marktomstandigheden. Dus geen staatssteun meer aan een Forges de Clabeque om buizen te maken die niet meer konden verkocht worden en die dan maar op een hoop gegooid werden om te roesten.

Conclusie : de aanbodeconomie heeft overal gewerkt, waar men ze heeft toegepast. Wat wil men dan nog meer. Het enige dat we moeten doen is : "actie" en vooral KISS (Keep It Simple Stupid)

Willy De Wit

#5163

NoName.

 

@ WdW.

Volledig akkoord, maar hoe ga je het politiek vertalen ? Het is eigenlijk dezelfde opgave als aan een bedelaar uitleggen dat hij beter zou gaan werken. Maar vanuit zijn oogpunt heeft hij de beste job : hij presteert niks, en krijgt toch geld, dus wordt hij oneindig betaald (volgens de wiskundige benadering althans, want hij moet er wel zitten, en hij steekt er dus toch zijn tijd in, weliswaar zonder een vinger uit te steken).

Je mag toch niet uit het oog verliezen dat in mijn benadering je een schijf maakt van 2000 eur die belastingvrij is, dus verlaag je de marginale aanslagvoet - zonder dat het iemand opvalt ... ;-) en je krijgt er nog een belasting-credit bovenop.

Of hoe dacht je de Waalse politici te overtuigen om de marginale aanslagvoet te verlagen ? Of nog maar "Van Der Maelen" ? Als hij al fulmineert op die beperkte hoeveelheid mensen die een 4x4 kopen (was hij toch ook als ik het mij goed herinner?), waarvan toch niet allemaal uit luxe ? Trouwens dat is juist ook de reden waarom de EBA zoveel tegenstand oproept. Als ik belast word aan 45% en ik hoor dat 'zwart' terug mag komen aan 10% dan voel ik mij gepakt.

De oorzaak van het probleem is mi dat de politici altijd de neiging hebben om meer te spenderen dan de kas bevat, en dus om dat op te lossen de toestroom (de belastingen) te verhogen. Wat u beweert is dat door de kraan een beetje toe te draaien de pot sneller vol zal geraken. U begrijpt toch dat geen enkele politieker dat kan verkopen aan zijn kiezers ? Het juiste beeld is evenwel, dat je minder druk op de leiding zet, maar dat je wel de leiding vergroot of anders : dat de ketel niet in een plas staat en je het water moet opscheppen om de ketel te vullen, maar dat je de ketel gewoon onderdompelt in de zee (wat veel vlugger gaat dan met een pollepel scheppen).

Dus als ik zo vrij mag zijn, meen ik toch dat je beter de zaken formuleert / benadert vanuit het aspect 'staatsschuld', omdat juist dat nu eenmaal beter inspeelt op de beeldvorming die de burger / politieker zich van het probleem maakt. Dat het eigenlijk gaat over de marginale aanslagvoet, dat beaam ik volledig, maar vanuit die invalshoek kan je het de modale burger niet verkopen, zeker niet in de Belgische context.

mvg

#5168

willy de wit

 

NoName

Dat is dan spijtig voor ons allemaal

Willy De Wit

#5174

NoName.

 

Niet noodzakelijk : het is de manier waarop je het aanbrengt die belangrijk is, dus de perceptie.

Als je een auto verkoopt volstaat het niet dat hij superieure kwaliteiten heeft, het moet ook een 'schoon' model zijn. Dus wil je uw redenering ingang doen krijgen, dan moet je ze anders 'verpakken'.

Een probleem oplossen behoeft niet alleen het doorgronden, maar het ook bevattelijk uitleggen zodat de anderen overtuigd worden. En dat was volgens mij de essentie van Reagan en de Reaganomics.

Dus W. De Wit, waar ik mij fixeerde op de staatsschuld, heeft u mij overtuigd dat het verruimen van de economie even belangrijk is en dat het gelijktijdig moet aangepakt worden. U heeft er evenwel een opgave bij : hoe kan je de boodschap overtuigend overbrengen ?

#5178

de andere kijk

 

@WDW en co:

"Conclusie : de aanbodeconomie heeft overal gewerkt, waar men ze heeft toegepast."

Wat heeft dan de depressie van de jaren '30 veroorzaakt, een periode gekenmerkt door een grote overcapaciteit, een aanbodoverschot in de economie? Een depressie bovendien die de economie te boven is gekomen door keynesiaanse recepten? Het succesrijke keynesiaans denken heeft zich vervolgens gedurende de volgende decennia in het bewustzijn van onze politici gebrand, met torenhoge deficits en staatsschuld tot gevolg.

Was het een laks monetair beleid?

Was het een terugkeer naar handelsprotectionisme?

De beurskrach?

...

#5191

Martin

 

aan De Andere Kijk:

De Grote Depressie volgde op een zeepbel van de aandelenmarkt. De meeste beursgenoteerde ondernemingen trokken blijkbaar teveel kapitaal naar zich toe en investeerden te veel. Onderliggende oorzaak is niet de gemiddelde prijsevolutie. Men kan hoogstens zeggen dat het krediet te goedkoop was, waardoor zowel gezinnen als bedrijven de verkeerde aankopen/investeringen doen. Het keynesianisme leek een tijd interessant, maar dan alleen maar omdat de (nu nog steeds) heersende theorieën van de conjunctuurcycli veel te mechanisch zijn en meer bepaald zich blindstaren op de gemiddelde prijsevoluties. Omdat er tijdens de hoogconjunctuur voorafgaand aan de Grote Depressie geen inflatie was in de zin van gemiddeld stijgende prijzen, denkt men dat de daaropvolgende depressie het gevolg was van een aan de vrije markt inherente neiging tot overproductie en een daaropvolgende spiraal van afdankingen van kapitaal en arbeid. Niet alleen Keynes, maar ook de neoklassieke economen denken dat deze inherente tendens moet worden afgezwakt door de geldvoorraad te manipuleren. Keynesianen zullen vooral de nadruk leggen op de noodzaak van vraagstimulering ten tijde van recessies en anderen zullen meer de nadruk leggen op het afremmen van de groei tijdens hoogconjunctuur. In dergelijke discussies gaat letterlijk elk gevoel voor verhoudingen verloren. De macro-economie is een subtiel geheel van verhoudingen die uitsluitend op een micro-economische manier kunnen worden beschreven. Hieronder een korte poging:

Een algehele overproductiecrisis bestaat niet. Overproductie kan alleen in verhouding tot onderproductie elders. Bedrijf x produceert te veel, niet zozeer omdat de vraag naar zijn produkten overschat werd, maar vooral omdat zijn leveranciers onvoldoende kunnen leveren. Onder 'leveranciers' versta ik ook geschikt personeel. Op een vrije markt gaan dan de prijzen en de lonen die bedrijf x moet betalen, sneller stijgen (of minder snel dalen) dan de prijzen die bedrijf x kan aanrekenen aan zijn klanten. Moesten alle prijzen gelijkelijk stijgen of dalen zonder dat er wachtlijsten ontstaan (vacatures die niet ingevuld geraken; langer wordende leveringstermijnen enzovoort), dan komt geen enkel bedrijf in moeilijkheden. Wanneer evenwel vele bedrijven in de situatie van bedrijf x zijn, dan bestaat het risico op een recessie. Wanneer men dit nu probeert te vermijden door de bedrijven van het type x (de slechte bedrijven) te redden, stapelen de slechte investeringen zich op en zal de conjunctuuromslag daarna nog erger zijn. Een keynesiaanse politiek kan alleen maar werken door de huishoudingen een illusie van rijkdom te geven waardoor ze de verkeerde aankopen/investeringen doen. Indien immers alle prijzen en lonen zich onmiddellijk zouden aanpassen aan de gestegen geldvoorraad (wat helaas niet kan), dan zou er niets gebeuren en zouden de slechte bedrijven nog altijd moeten herstructureren.

#5199

willy de wit

 

Aan NoName :

Die boodschap overbrengen is inderdaad het grote probleem en aartsmoeilijk denk ik. WorkForAll doet belangrijke inspanningen in die richting. Zo richten zij een conferentie in "voor volledige werkgelegenheid" op donderdag 3 maart om 19.30 u in het Provinciehuis Vlaams Brabant te Leuven (vlak bij station, 300 meter links)

Ik hoop natuurlijk dat er zoveel mogelijk personen die op deze website reacties hebben gegeven, zullen aanwezig zijn.

Misschien kunnen we daar dan mondeling van gedachten wisselen. Ik vind de gegeven reacties bijzonder boeiend en volg heel het debat met grote aandacht

Willy De Wit

#5210

Lodewijk

 

Mr De Wit,

UW vergelijking tussen Ierland en België loopt nogal mank.

1. Ierland was veel armer dan België in 1960. De economie verbeterde vooral dankzij de toetreding tot de EU en het vele geld van de EU.

2. De demografie is totaal anders. Ierland heeft een heel jonge bevolking en heeft veel minder pensioentrekkers. Het is dan ook nogal logisch dat de Ierse staat een hoop geld bespaart aan pensioenen en gezondheidszorgen en daardoor in staat is lagere belastingen te heffen.

3. De Ierse staat hanteert bijzonder lage taksen op winsten van ondernemingen en lage bijdragen voor de sociale zekerheid (zie #2) en was daardoor in staat vele US multinationals zoals Dell en Microsoft aan te trekken. Dit spelletje werkt natuurlijk alleen maar als andere landen in de EU zoals België hen niet volgen. Indien dit wel zou gebeuren trekken de multinationals meteen weg en zit de Ierse staat op zijn bloot gat.

#5214

NoName.

 

@ Lodewijk. Elke vergelijking gaat nooit 100% op. Wij zitten met het 'zuiden'.

#5236

NoName.

 

@ Lodewijk.

Als je dan verder denkt "moet" Ierland dan solidair zijn met België ? Want per slot van rekening innen ze toch lage belastingen, dus een solidariteitstaks van 5% kan er dus nog bij ? Mi moet iedereen maar zelf zijn boontjes doppen ... Uw opmerking gaat ook niet volledig op want ruim tien of meer jaar na de toetreding van Ierland zaten ze nog in zak en as.

Misschien had België ervoor gezorgd moeten hebben dat we "zelf" voldoende kinderen hebben die goed opgeleid zijn, ipv nu te staan klagen zoals "Mieke Vogels" dat laatst deed. Dat is toch wel ook een element tegen die lichtzinnige immigratiepolitiek ? Wel eigenaardig dat dergelijke motivatie aan het licht komt bij een uitgesproken economisch onderwerp ...

#5238

Paul Vreymans http://www.workforall.org/

 

@ Lodewijk

Men kan natuurlijk met natte vingerwerk Ierland's succes toeschrijven aan aan om het even wat. Ierland heeft ook een langere kustlijn dan België, en er valt ook meer hemelwater...

Wil men op wetenschappellijke manier bepalen hoe groot de invloed is van veel simultaan spelende factoren dan is de aangewezen techniek daartoe meervoudige regressie. Deze techniek laat toe met mathematische precisie het effect en het relatief belang van al die simultaan spelende factoren elk afzonderlijk te berekenen. Het is dezelfde techniek die de medische wetenschap gebruikt om de invloed van voeding of leefgewoonten te bepalen op onze gezondheid, levensduur of ziekteverschijnselen.

De onafhankelijke werkgroep Workforall heeft deze meervoudige regressietechniek gebruikt om uit te zoeken welke factoren bijdragen tot de welvaartsgroei, en welke de oorzaken zijn van de groeiverschillen in Europese landen, waar Ierland natuurlijk uitspringt als het land met veruit de hoogste welvaartsgroei.

Op http://www.workfo... kan U de resultaten van dat onderzoek lezen.

De hoofdconclusie uit dit onderzoek is dat twee faktoren aan de oorzaak liggen van zwakke groeiprestaties. Een excessief overheidsbeslag enerzijds en een demotiverende belastingstructuur, met zware lasten op arbeid, inkomen en winst anderzijds. Deze twee factoren behoren tot de meest significante van 25 onderzochte variabelen die de welvaartsgroei bepalen. Uit de cijfers blijkt ook dat een Keynesiaans beleid en deficit spending geen enkele positieve bijdrage levert tot de economische groei.

De resultaten van het WFA onderzoek worden overigens bevestigd in een studie van het IMF van Juli 2004. Het IMF gebruikt hierbij de identieke onderzoeksmethode, maar onderzocht een andere landengroep over een andere periode. Zie: The Impact Of Government Size And The Composition Of Revenue And Expenditure On Growth.

http://www.fma.gv...

Wie aan de wetenschap twijfelt kan eens goed de staafgrafiek bovenaan deze bladzijde bekijken. Ook daaruit blijkt het negatief varband tussen welvaartsgroei en belastingsdruk. Of ook eens naar het historisch verloop van de Ierse groeicurve. De explosieve welvaartsgroei begon niet bij de Ierse toetreding tot de EU, maar op het ogenblik dat Ierland zijn belastingsdruk wezenlijk terugschroefde.

We moeten Lodewijk wel gelijkgeven als hij stelt dat lage taksen op winsten van ondernemingen en lage bijdragen voor de sociale zekerheid ondernemingen aantrekt.

Zijn conclusie dat de Ierse groei zou stilvallen alle landen hetzelfde doen gaat er evenwel van uit dat het aantal ondernemingen of hun omvang statische gegevens zijn, die solidair onder de naties verdeeld zou moeten worden. Dit gaat ervan uit dat de werklust en ondernemingslust van de bevolking ongevoelig zou zijn voor het belastingsniveau. Lodewijk zou beter moeten weten; zodra je mensen een ruimer aandeel in de vrucht van hun arbeid laat neemt hun bereidheid tot productieve bijdrage zienderogen toe. Mocht Lodewijk ook dat niet geloven, dan kan hij wellicht eens naar het huidige China gaan kijken, of naar de economische en ecologische puinhoop die het Sowjet regime achterliet.

WorkForAll pleit dan ook voor het terugdringen van het overheidsbeslag tot het Armey-optimum en voor het verlaten van de Keynes-dictrine die nog stamt uit de hoogdagen van het planeconomisch denken.

#5242

willy de wit

 

Lodewijk,

Ik ben het volledig eens met het antwoord van Paul Vreymans.

Andere landen kunnen tegelijk met Ierland méér welvaart creëren. De welvaartsgroei in Ierland staat daarvoor helemaal niet in de weg. Er zijn in de wereld tienduizenden ondernemingen die willen groeien. Als Ierland er daar bv. 100 van aantrekt, dan zijn er nog vele tienduizenden die door andere landen kunnen aangetrokken worden. Gevaar voor overproductie is er zeker niet. Veronderstel dat België door aanzienlijke lastenverlagingen 600.000 meer mensen aan het werk kan stellen. Dan zal er natuurlijk een bijkomende productie zijn van goederen en diensten. Maar die 600.000 mensen hebben voor de tegenwaarde ervan een wedde of loon getrokken en zullen zich daarmee die goederen en diensten kunnen aanschaffen. Wij kunnen dus gemakkelijk méér produceren totaal onafhankelijk wat Ierland doet. Alleen moeten wij even verstandig worden als Ierland en zolang er zovelen zijn zoals u, die foute economische principes hanteren, dan kan er natuurlijk niets veranderen.

Uw foute redenering wordt spijtig genoeg ook gevolgd door de vakbonden. Zij ook beschouwen de economie als een statisch geheel. Zij denken ook verkeerd dat wat er ergens bijkomt dat dit ergens anders wordt weggenomen.

Moest die redenering juist zijn, dan zou men geen groei, dus geen bijkomende productie kunnen realiseren. Want wat er in plaats A bijkomt, zou dan moeten weggenomen worden in plaats B. Dat is natuurlijk je reinste onzin.

Inzake belastingen wordt ook die domme redenering gevolgd door heel wat politici. Als zij over belastingverlagingen spreken, dan voegen zij er altijd direct bij "voor die verlagingen moeten er ergens anders compensaties gezocht worden". Dit is natuurlijk ook nonsens. De compensaties komen vanzelf door welvaartsgroei.

Het is misschien niet de schuld van politici en ook niet uw schuld dat er zulke onzinnige theorieën verkondigd worden. Ons onderwijs economie in de middelbare scholen, maar ook aan onze universiteiten is gewoon om te wenen. Ik heb nog eens de handboeken economie van mijn jongste zoon ingekeken die TEW studeert aan de unif. Dit is allemaal geweldig geleerd en geweldig ingewikkeld voorgesteld. Alleen kan men met de inhoud van die handboeken helemaal niets, maar dan ook niets aanvangen voor een economisch beleid. Het zijn echter die handboeken die gehanteerd worden door de raadgevers van onze politici. Wat wij nodig hebben zijn niet dergelijke boeken. Alleen iemand met gezond boerenverstand, die een beetje logisch kan redeneren, zoals

de eerste minister en de minister van Financiën van Ierland,en zoals destijds Ludwig Erhard en Ronald Reagan. Maar zulke mensen worden dan uitgemaakt en veracht. Hoe zei Einstein het weer : "Great spirits have always encountered violent opposition from mediocre minds".

Ook Paul De Grauwe drukte het goed uit, waar hij ergens schrijft "Economie is een zeer eenvoudige wetenschap, die door de hogepriesters van het vak voor iederen onbegrijpelijk is gemaakt". Beter kan ik het niet zeggen.

Willy De Wit

#5281

Marc D.

 

In de zevende dag kwam Vandelanotte vertellen dat we dringend nood hebben aan een grotere groei. Zoniet komt de financiering van de vergrijzing en de sociale zekerheid in het gedrang. Blijkbaar begint men dit bij SPA nu ook in te zien.

Als remedie om de groei aan te zwengelen noemde Vandelanotte het verhogen van de participatiegraad. De goede verstaander zal begrepen hebben dat dit hij daarmee een verhoging van de pensioenleeftijd bedoelde, en dus eigenlijk een volgende stap in de afbouw van de sociale verworvenheden. Geen woord over belastingen.

De vraag die hij niet beantwoordt is wie de arbeidsplaatsen zal creëren om de hogere participatiegraad en het (opgelegde) hoger aanbod van arbeid op te vangen. Vandelanotte heeft blijkbaar nog altijd niet ingezien dat er geen starters meer zijn en dat de bestaande bedrijven aan het delocaliseren zijn aan een tempo zoals nooit voorheen. België (en Europa) lopen leeg. Onder zijn partijgenoot Schroeder is in Duitsland de werkeloosheid opgelopen tot 5 miljoen; net zoveel als in de crisisjaren 1929. We stevenen af op de totale ineenstorting.

Als zoveel wetenschappellijk en historisch bewijsmateriaal bestaat dat alleen belastingsverlaging efficiënt is om de economie te stimuleren, waarom doen de politici dat dan niet ?

#5331

willy de wit

 

Aan : Marc D.

"Waarom doen de politici dat dan niet?" (belastingen verlagen). Dit is inderdaad de cruciale vraag. In mijn reactie aan Lodewijk heb ik een begin van antwoord proberen te geven. (O ja, Lodewijk, ik zie nu dat de toon van mijn antwoord zeker te scherp was, Sorry daarvoor, dit was zeker niet de bedoeling).

Ik denk inderdaad dat de politici dit thema niet kennen. Als reden gaf ik op de naar mijn overtuiging verkeerde aanpak van ons economisch onderricht. Maar er zijn zeker nog andere redenen. De media hebben jarenlang uitgebazuind, dat Reaganomics met de belastingverlaging één grote mislukking was, alhoewel de feiten met grote duidelijkheid het tegendeel bewijzen. Zo kreeg ik een tijd geleden het antwoord van een politicus (met wie ik dit thema besprak): belastingverlagingen - zo zei die man - dit werkt niet, dit hebben wij duidelijk gezien met Ronald Reagan. Daarenboven, als gevolg van zijn politiek werden de armen armer, en de rijken rijker". Wanneer ik hem de feiten onder de neus wilde drukken, was hij niet verder geïnteresseerd in de discussie.

De media dragen terzake toch wel een verpletterende verantwoordelijkheid, met totaal verkeerde informatie jarenlang de wereld in te sturen.

Het zou toch wel zeer nuttig zijn dat er een discussieplatform zou opgezet worden over economisch beleid. Er zijn tal van interassante thema's die aan bod kunnen komen. Daarover misschien iets meer een volgende keer.

#7199

Lodewijk

 

Mr De Wit,

Om nog eens terug te komen op uw België/Ierland vergelijking.

Ik vond het al verdacht dat U in uw schema's hierboven plotseling overspringt van bbp naar bnp maar nu weet ik wel waarom.

Ierland in namelijk een nogal uitzonderlijk geval. Het bnp van Ierland was zomaar eventjes 23% lager dan het het bbp in het jaar 2003 door de zeer grote inkomsten transfers uit het land (vooral naar de VS). De reele welvaart in Ierland is dus ook 23% lager.

Het REELE overheidsbeslag op de Ierse economie bedroeg dus niet 35% van het bbp maar wel 42% van het bnp.

Als U dan nog de andere (bijna onvermijdbare) verschillen met België meetelt (zoals de aanzienlijk jongere bevolking, de hogere staatsschuld en de transfers naar Wallonie) dan schiet er van uw vergelijking niets meer over en is er alleszins geen basis voor uw redenering om tot een radicale verlaging van de belasting op inkomsten over te gaan in Vlaanderen.

Als het U een troost mag wezen. Ik ga wel akkoord met uw punten 4 en 6.

Groetjes,

Lodewijk

#22093

Tom Potoms

 

Helemaal akkoord met de Reaganomics, dit systeem moeten we ook in Vlaanderen opzetten!