Vikings op Groenland

Het met ijs bedekte Groenland dankt zijn optimistische naam aan Erik de Rode, die er kolonisten mee hoopte aan te trekken. De eerste Noormannen die Groenland zagen waren Gunnbjorn Ulf-Krakuson en Snaebjorn Galti, respectievelijk rond 900 en 978. Ze zagen enkel de barre en met ijs bedekte oostkust. Maar omstreeks 983 ontdekte Erik een ijsvrije zone in het westen, met beschutte fjorden en goed grasland. Hij keerde naar IJsland terug om anderen te overtuigen hem te volgen, en in 986 vertrok hij weer met 25 schepen. Slechts 14 schepen bereikten Kaap Vaarwel, maar dit was voldoende om twee nederzettingen te stichten: de Oostelijke Nederzetting en, 300 mijl verder naar het noorden, de Westelijke Nederzetting.

Aanvankelijk floreerden deze nederzettingen. Het klimaat was milder dan vandaag en het was zelfs mogelijk om graan te kweken op beschutte plaatsen. Koeien en schapen vormden de basis van de economie, maar de meest waardevolle exportproducten van de nederzettingen, ivoor en bont van walrussen en vacht van ijsberen - kwamen van de rijke jachtgronden in het noorden. Nog verder naar het noorden dreven de Noormannen handel met de eskimo's. Op zijn hoogtepunt telde de Viking-bevolking op Groenland ongeveer 4000 mensen. De Oostelijke Nederzetting telde 190 boerderijen, 12 parochiekerken, een kathedraal, een Augustijns klooster en een Benedictijns nonnenklooster. De kleinere Westelijke Nederzetting had 90 boerderijen en vier kerken. Tussen de twee in lag de Midden Nederzetting met 20 boerderijen. (...)

De Groenlanders verloren hun onafhankelijkheid in 1261 toen ze onder Noors bestuur kwamen. Kort na 1300 begon het klimaat te verslechten. De veeteelt leed eronder, en pakijs in de fjorden sneed de kolonisten jarenlang af van de buitenwereld. De eskimo's begonnen naar het zuiden te migreren en er waren gewelddadige conflicten met de Groenlanders. In 1410, de datum van het laatste contact, was enkel de Oostelijke Nederzetting overgebleven. Archeologische opgravingen hebben aangetoond dat er na die datum nog enkele contacten werden verdergezet, maar een schip dat in 1540 de Oostelijke Nederzetting bereikte, vond alleen verlaten boerderijen en in één daarvan één enkel onbegraven lijk.

The Penguin Historical Atlas of the Vikings, Penguin Books, 1995 [naar aanleiding van]