Podcasting, de internet-trend van 2005

Was bloggen de internet-trend van 2004, dan wordt podcasten zeer waarschijnlijk één van de trends van 2005. Zo was 'podcasten' onlangs nog het woord van de week bij woordenboekmaker Van Dale, maar de verklaring die zij gaven is niet geheel exact. Wat is podcasten, of "podcasting" in het Engels? Voeg internetradio ("webcasting"), draagbare MP3-spelers (met de "iPod" van Apple als meest trendy model) en RSS (weblog-feeds) samen, en je krijgt "podcasting". Het is een manier om je in te schrijven op internet-geluidskanalen, en geluidsfragmenten, muziekbestanden of radioprogramma's over te brengen naar je draagbare geluidsspeler, of naar je PC. RSS vormt daarbij de basis voor het distributiekanaal. Net zoals weblogs het nieuwsmonopolie van de klassieke mainstream media doorbreken, kan podcasten ertoe leiden dat iedereen binnenkort zijn eigen radiozender kan opstarten via het internet.

Hoewel het woord 'podcasting' al in februari 2004 opdook in een artikel in de Britse krant The Guardian, werd de technische basis voor het automatisch downloaden van de geluidsbestanden pas vier maanden geleden concreet uitgewerkt. Het idee om MP3-bestanden te combineren met de RSS-distributiemethode uit de blogwereld, kwam van radiopresentator en ondernemer Adam Curry, een Amerikaan die opgroeide in Nederland. Curry werd in de VS beroemd als veejay bij MTV en in Nederland als deejay bij Radio Veronica. Nadat hij vorig jaar nog ontgoocheld was in de mogelijkheden van internetradio, realiseerde hij dit jaar de doorbraak van podcasting, met behulp van het technisch vernuft van Dave Winer. Curry en Winer kunnen met recht en reden de grondleggers van het podcasten genoemd worden. Op het ogenblik dat hij zijn 'uitvinding' deed, was Curry een Belgische rijksinwoner: van 1999 tot enkele weken geleden woonde hij met zijn echtgenote (de Nederlandse zangeres Patricia Paay) en zijn dochter in 'Het Looi' in Rijkevorsel, hoewel hij ook nog een pied-à-terre had in Amsterdam. In november verhuisde het gezin naar Guilford bij Londen.

Podcasting is intussen de wereld aan het veroveren, maar ook in Vlaanderen zit men niet stil. Blogger Eugeen Vrints uit Sint-Lenaarts bij Brecht heeft niet alleen een portaalsite met Nederlandstalige informatie over podcasten, hij is ook de eerste Vlaamse podcaster met zijn podcast-kanaal dat "Geroezemoes" heet. De Gentse blogger Michel Vuijlsteke was al eerder aan het audiobloggen, maar omdat het bij een éénmalig experiment bleef, kunnen we niet van een echte, regelmatige podcast spreken. Omdat hij geen afzonderlijke, 'dedicated' RSS-feed had voor zijn geluidsfragment, is het op dit ogenblik alleen nog als bestand te downloaden, maar is het niet meer beschikbaar in een RSS-feed. De Brusselse blogger Peter Forret experimenteert regelmatig met podcasts via klassieke blogging-platformen als Blogger.com en schrijft over zijn luister-ervaringen, maar heeft vooralsnog geen eigen podcast-kanaal.

Maar de opmerkelijkste Vlaamse prestatie inzake podcasting komt van de Gentse Cindy De Smet, die samen met Nederlander Erwin van Hunen aan de wieg stond van Doppler, een Windows-programma dat je toelaat om je op podcasts in te schrijven en ze automatisch te downloaden en over te brengen naar je MP3-speler. Adam Curry had zelf al een dergelijk programma ontwikkeld, dat iPodder heet. Doppler, dat momenteel wereldwijd zo'n 5.000 gebruikers telt, doorbrak samen met iPodderX het de facto monopolie van iPodder. Omdat ook bijna alle interviews die over podcasten gaan, tot nu toe met Adam Curry gevoerd werden, kwam ik op het idee om Cindy en Erwin te interviewen over het onderwerp. Erwin is zelfstandig software-ontwikkelaar, en werkte eerder o.a. bij Ericsson. Cindy is lector mediakunde aan de Hogeschool Gent en werkte vroeger o.a. voor Yucom en Tiscali. Eugeen Vrints, Vlaanderens eerste podcaster, komt een paar keer tussen in het gesprek.


LVB.net: Wat zijn de voordelen van podcasting?
Erwin van Hunen: Met podcasting kun je naar radioprogramma's luisteren op het moment dat dit je het best uitkomt. Je kunt het vergelijken met een videorecorder, maar dan voor radio. Het voordeel daarbij is dat je de opnames kunt meenemen op je MP3-speler, zodat internetradio een mobiel karakter krijgt.
Cindy De Smet: Zelfs wie niet beschikt over een MP3-speler, kan de geluidsbestanden op een CD branden, bijvoorbeeld om ze in de auto te beluisteren.

LVB.net: Gaat het alleen over radioprogramma's?
Erwin van Hunen: Ook videobestanden en software kunnen via podcasting verspreid worden. Maar het gaat op dit ogenblik voornamelijk over talk radio. Momenteel zijn er meer dan 1.000 amateurs, semi-professionals en professionals die eigen radioprogramma's kosteloos aanbieden via podcasts. Ikzelf luister op die manier naar uitzendingen over ontwikkelingssoftware via Dot Net Rocks.
Cindy De Smet: Podcasten wordt ook toegepast bij videoblogs en het populaire televisiekanaal "Channel 9" van Microsoft. Naast bestaande omroepen als de Nederlandse BNN, de Britse BBC en het Amerikaanse KFVS12, ontstaan er ook nieuwe podcasting-vedetten als Engadget, Evil Genius, Dawn en Drew en Dot Net Rocks. Er zijn ook commerciële initiatieven als de Heineken podcast. Ook bij fotoblogs kunnen podcasts voor ondersteunende muziek zorgen, zoals bij photoblog.be van John Baeyens al het geval is.

LVB.net: Wat is Doppler en wat doet het precies?
Cindy De Smet: Doppler is een podcast-aggregator. Met Doppler kan je je inschrijven ("abonneren", maar dan kosteloos) op RSS 2.0 feeds, waarin de mediabestanden als "enclosures" worden meegestuurd. Doppler downloadt deze enclosures en voegt die, indien gewenst, toe aan je favoriete mediaplayer. Op het Windows-platform is Doppler op dit ogenblik de software met de meeste mogelijkheden. Je kan onder andere het volgende instellen: hoeveel feeds je wil downloaden, hoe groot de feeds mogen zijn, of je de MP3-tags wil aanpassen, synchronisatie met Bloglines.com, en scheduling om gebruik te maken van het voordelige nachttarief van je provider.
Erwin van Hunen: Belangrijk is ook dat Doppler volledig in de achtergrond werkt, zonder dat de gebruiker gestoord wordt.

LVB.net: Hoe zijn jullie op het idee gekomen om Doppler te ontwikkelen?
Cindy De Smet: In oktober waren Erwin en ik toevallig beiden in een overgangsmoment naar een andere job. Via de blogs van Robert Scoble, Adam Curry en Dave Winer ontdekten we podcasting. We hebben toen besloten om zelf een programma te ontwikkelen.
Erwin van Hunen: Toen ik zag wat er op dat moment beschikbaar was aan tools om te podcasten, dacht ik: "dat kan ik ook, maar dan beter!". Na twee dagen had ik een eerste prototype dat verbazend goed werkte. Dat vormde de basis voor Doppler, waarvan we intussen al aan versie 2.0 toe zijn. Cindy vulde mijn capaciteiten als programmeur daarbij goed aan met haar communicatieve en marketingvaardigheden.



LVB.net: Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen Doppler en iPodder?
Erwin van Hunen: Doppler werd ontwikkeld in het .NET-framework van Microsoft en draait alleen op Windows. iPodder is ontwikkeld in Python, waardoor het zowel op Windows, Linux en Apple kan draaien. Dat multi-platform aspect is een voordeel, maar meteen ook het nadeel. Multi-platform ontwikkelingen zoals iPodder lopen vaak achter inzake mogelijkheden en snelheid van releases omdat ze eerst op alle platformen getest moeten worden, en er bijna altijd gebruik gemaakt wordt van een team van ontwikkelaars die allemaal met de neus dezelfde kant op moeten staan. iPodder biedt een nogal spartaans aandoende gebruikersinterface. Er is wel een 'commerciële' spin-off van iPodder beschikbaar voor het Apple-platform, iPodderX. Doppler is niet begonnen als spin-off, maar is helemaal vanaf de basis opnieuw ontwikkeld. Er is dus ook niet gekeken naar de code van iPodder. iPodder is open source, Doppler is freeware, maar geen open source. Het voordeel van Doppler boven iPodder is het feit dat Doppler voor de gebruiker veel sterker aansluit bij de mogelijkheden van Windows. Doppler gedraagt zich als een pure Windows-applicatie, en biedt dus alle herkenbare functionaliteit van de meeste Windows-programma's aan. Een eenvoudig voorbeeld: druk op F5 en Doppler zal de feeds verversen. Doppler heeft daarnaast een grote integratie met Windows Media Player, terwijl je vaak ziet dat bij iPodder wordt aangeraden om iTunes te installeren omdat dat beter zou werken. Inzake functionaliteit is het appels en peren vergelijken als je iPodder en Doppler naast elkaar zet. iPodder is een simpele applicatie die zijn werk doet, maar ook weinig tot geen features aanbiedt. Doppler is een "tweede-generatie podcast client", met een focus op gebruiksvriendelijkheid en beheer. Binnen die context wil Doppler het dus zo makkelijk mogelijk maken om je op een feed te abonneren, en je ook zo veel mogelijkheden geven om die feed te beheren. Installatie is makkelijk, maar het is wel noodzakelijk om vooraf de runtime van Microsofts .NET 1.1 te downloaden en te installeren.

LVB.net: Moeten klassieke mediabedrijven nu ook snel met podcasting beginnen?
Cindy De Smet: Podcasting past binnen de trend naar verpersoonlijking van de media die we vandaag overal zien. Denk aan de smartphone, chatten en weblogs. Traditionele media houden het wat audio en video betreft vandaag vooral bij internet-streaming. Het auteursrechtelijk aspect vormt nog een rem: bij streaming gaat het om een ogenblikkelijke ervaring, en kan het mediabedrijf verhinderen dat de uitzendingen worden 'opgenomen' of 'gedownload'. Bij podcasts worden de bestanden gedownload naar de harde schijf van de gebruiker of naar zijn mediaspeler, en kan de gebruiker ze in principe zelf onbeperkt verder verspreiden en copiëren.
Erwin van Hunen: Omwille van die rechtenkwestie biedt de Nederlandse omroep BNN op dit ogenblik enkel zijn Radio 1 uitzendingen aan, omdat die weinig muziek bevatten. Daarnaast zijn er al een aantal 'non-RIAA' muziekproducenten die vrijwillig afstand doen van hun rechten, zodat hun muziek onbeperkt mag verspreid worden via het internet.
Eugeen Vrints: Curry en Winer proberen intussen een doorbraak te forceren in de auteursrechtenkwestie. Aan de Amerikaanse auteursrechtenorganisatie RIAA deden ze het voorstel dat podcasters voor de ronde som van 300 dollar per jaar onbeperkt muziek zouden mogen uitzenden zonder veel gedoe met papieren playlists en formulieren. Vermits de RIAA nog logger is dan de grootste olietanker, is de kans groot dat ze dwars gaan liggen in plaats van op de trein te springen, en dat ze vele miljoenen dollars aan inkomsten aan hun neus zullen zien voorbijgaan.
Cindy De Smet: Zeker voor de publieke omroepen vind ik podcasten een must. We staan nog maar aan het begin van een nieuwe evolutie. Ik voorzie dat er nieuwe mediabedrijven zullen ontstaan en dat er met podcasten geld zal verdiend worden. Ik verwacht er meer van dan van de digitale televisie. Momenteel zitten we nog in de early-adopters faze, maar de computergeneratie zal het podcasten snel adopteren.

LVB.net: Wat moeten bloggers doen die met een eigen podcast willen starten?
Cindy De Smet: Het probleem is dat veel blogsoftware nog geen RSS 2.0 met enclosures ondersteunt. Via Feedburner kan je wel een dergelijke RSS feed maken voor een reeds bestaande weblog. Het valt aan te raden om een afzonderlijke blog aan te maken voor podcasts, zodat er een aparte RSS-feed ontstaat, los van je gewone tekstblog-RSS-feed.
Eugeen Vrints: Feedburner is nu nog gratis, maar dat zal niet lang meer zo blijven. Het Nucleus-blogsysteem dat van Vlaamse makelij is, ondersteunt nog geen RSS-enclosures, en dat is jammer. Ook Typepad kan dit nog niet aan. Speciaal voor mijn podcast heb ik nu Wordpress geïnstalleerd, een open source weblogsysteem dat wel al RSS-feeds met enclosures aankan.

Erwin van Hunen en Cindy De Smet staan dus dicht bij de kern van de podcasting-tornado die in 2005 pas goed zal losbreken. Duizenden mensen over de hele wereld gebruiken al hun software, maar in België zijn ze tot nu toe vrijwel onopgemerkt gebleven. Zo ook Adam Curry, althans in de mainstream media. Op Curry's Nederlandstalige weblog kan je lezen hoe hij vanuit België rapporteert over zijn podcasting-experimenten in augustus, september en oktober van dit jaar. Hij vertelt daarbij hoe hij tijdens zijn experimenten gecontacteerd werd door Business Week, de LA Times, Wired Magazine, en BBC Radio, die allen op de 'hype' sprongen. De wieg van het podcasten stond in de Antwerpse Noorderkempen, onder de neus van de Vlaamse media. Heel wat Vlaamse bloggers signaleerden de podcasting-trend al zeer vroeg, maar ZDnet.be was het enige professionele medium in België dat tot nu toe al iets over podcasting schreef.

Meer informatie over podcasting vind je bij Wikipedia, Edublogs en podcasting.be. Podcasts vind je via de iPodder directory, Podcastalley, en IT Conversations. Voor een overzicht van Nederlandstalige podcasts kan je terecht bij podcastinfo.nl.