Hugo Claus 1929-2008

Hugo Claus is dood, zoals velen is hij gestorven. Ik ben geen romanlezer, poëzie is niet meteen iets voor mij. In't kort: Ik heb gisteren veel gezapt tijdens het 19u journaal tot het echte nieuws herbegon.

Wie doof blijft voor de stem van de dichter is een barbaar, hij mag zijn wie hij wil. Zo verkondigt een duits spreekwoord. U noemt uzelf een cultuurbarbaar, dus u weet het. U bent eerlijk, en dat is heden een groot pluspunt. Velen vinden zich geroepen om met de cultuurvlag te zwaaien, en weten niet eens of er wel een museum in de gemeente is, laat staan het verschil tussen een gedicht en een zeefdruk.
Voor wat uw beoordeling van Claus als mens betreft, volledig akkoord met u. Hij ging heen als een propagandist en militant van een politieke groep, helaas al wauwelend. Was hij toen al onder "invloed" ?

Maar wat de kunstenaar, schrijver, dichter betreft kan Claus gerust post vatten naast de door u vernoemden, aangevuld met Paul Van Ostaaijen, Teirlinck, Boon, zelfs een Brusselmans.
Voor mij blijft Hugo Claus een monument in de wereld van de Letterkunde. Ik heb bijna al zijn romans, toneelstukken en verzenbundels gelezen, en heb er van genoten.

In het geval van depressie is willen sterven inderdaad onderdeel van de ziekte en kan euthanasie niet. Zelfmoord wel, maar dat kan altijd natuurlijk. het gaat erom dat je iemand die depressief is (en niets anders) niet helpt sterven want dat is misdaad.
Ik heb het vraagstuk Euthanasie van dichtbij meegemaakt, een tante met ALS. Zij blies het op het allerlaatste moment zelf af. Dat maakte grote indruk op mij --> ook wie volledig bij verstand is beseft niet altijd wat voor zware, intense keuze dit is. zij heeft nog bijna een jaar geleefd en is dan stillekens doodgegaan. Haar kinderen waren heel erg dankbaar voor dat jaar dat ze nog is willen blijven.

O ja Hugo Claus: zoals Annemans op zijn blog vermeld en ik hier al in een andere reactie heb gezegd: zijn ouders waren vervolgde Vlamingen, in de bak gestoken door het Belgische regime dat Claus` vader op dezelfde wijze in het kruis heeft getast als zijn beroepsgenoot Plantin. Ook die eerste boekdrukker kreeg het al aan de stok met het toenmalige regime wegens onbeschaamd drukken van zijn eigen mening.

Daar hebben we curieus genoeg niks van gehoord in de regimemedia.

Bedankt Luc,

U bent omzeggens de enige (officiële media en bloglandschap inbegrepen) die enige relativering met betrekking tot de goddelijkheid van Claus durfde neer te schrijven.

Ik wou er nog aan toevoegen :
-Claus had zijn tijd mee : Claus stamt uit een tijdperk waarin niet alleen de pastoor, de non, de huisdokter en de burgemeester , maar ook de kunstenaar en de dichter op handen gedragen werden. De concurrentie was beduidend minder. De heilige huisjes, een goudmijn voor een kunstenaar, des te talrijker. De mediakanalen waren schaars, werden gecontroleerd en behandelden kunstenaars met respect en sérieux. Zoute voetnoten via het internet bestonden nog niet.
-Claus had zijn looks mee : zoals voor iedere mediafiguur is ook voor de schrijver uiterlijk belangrijk
-Claus kreeg weinig tegenspraak, en waarschijnlijk kreeg hij daardoor ook enige kapsones en rocksterallures (zie ook de lassersbril, waarin ik eerder een Elvisbril herkende, en de vele andere zonnebrillen).

Maar hij blijft een indrukwekkende dichter.

Als schrijver en filmmaker kon Claus me ook weinig boeien, als mens ken ik hem niet goed genoeg, dat laat ik an zijn intimi over. Ik doe wel mijn hoed af voor zijn energie en creativiteit.

Nu, Luc, met je laatste paragraafje moet ik niet echt ja-knikken. in welke mate was Claus dan modieus trendsettend? die bril? hij was toch niet bij de eersten om zo'n bril te dragen? en zijn bril gelijkt toch in de verste verte niet op die Gucci-bril van Verhofstadt???
En ik zie geen inconsequentie tussen schoppen tegen establishment en klootjesvolk en het dragen van een niet onhippe bril. Of vind je dat Claus een ziekenfonds- of fietswiel-montuur moest dragen? Als je die nog in de brillenwinkels vindt...

@Luc, ik hou evenveel als u van de standaardtaal, het Nederlands, maar ik verloochen mijn afkomst niet. Mijn dialect -- "Vlaams idioom" -- is de enige taal die ik vloeiend spreek, ik zie niet in waarom die taal niet op uw belangstelling kan rekenen en al zeker niet als Hugo Claus er prachtige gedichten mee kan schrijven. Ik ben leraar Nederlands maar geen vakidioot. Ik hou van mijn taal maar ik knuffel ze liever niet dood.

Ik vind het navelstaren van Claus ook niet boeiend. De verhalen over incest en overspel in Vlaamse middens trokken niet mijn aandacht. Geef mij dan inderdaad ook maar een Elsschot, of een Harry Mulisch of W.F.Hermans.

De dood van Claus, net zoals bij ieder mens, is uiteraard een tragedie op zich, maar hij was inderdaad moedig om zelf te beslissen wanneer hij uit het leven zou stappen.

Wie is Hugo Claus?

Hij had eigenlijk eerst "Hugo Broos" geschreven maar kon het nog corrigeren alvorens op de "toevoegen"-knop te drukken.

Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat de pers en politiek dit thema overdreven in de verf zet. Interviews, specials, newsflashes, de koning terug uit vakantie, de 2 premiers op TV, nationale rouw, ... Maar hoeveel mensen lazen al een boek van hem? Ik niet. En hoeveel mensen hebben een boek van hem, maar lazen het niet?
Maar als morgen Jacques Vermeire of Urbanus sterft krijgt hij zeker geen full page op de eerste bladzijde van de gazet. Toch hebben die mensen meer harten veroverd dan Hugo Claus.
Geen wonder dat velen hem niet kennen.
@ Briggs: ik heb ook gezapt.

@ joe

Welke van ''s mans boeken' konden je maar weinig boeien en waarom? In geval van nood zijn Googlen en kokketteren (sic) je toegestaan.

Op dezelfde dag is ook 1 van de grootste sf-schrijvers overleden, nl Arthur C. Clarke (2001: A Space Odyssey).

Positieve noot

Als republikein kon ik Claus wel appreciëren: op een boekenbeurs in Duitsland werd hem tijdens een persconferentie in het oor gefluisterd dat hij in België tot baron zou worden geslagen. Daarop reageerde hij in een voor hem zo typische rebelse reflex: "Dan vraag ik hier en nu politiek asiel aan!"
Fantastisch vond ik dat.

zijn recht op euthanasie staat buiten kijf, maar ik vind dat dit losstaat van de vraag of het goed is dat hij van dat recht gebruik maakt.

Enkel de persoon in kwestie kan daar uiteindelijk de juiste beslissing in maken en elk geval is dus verschillend.

Hoe kan iemand als Hugo Claus, die zo 'n ongeïnspireerd slecht Nederlands schreef, (H.Conscience had nog een excuus, de Belgen hadden alle volksscholen die de Hollanders in Vlaanderen opgericht hadden,gesloten) een groot schrijver zijn?
De Hollanders waaronder Mulish zien de zaak genuanceerder. Zij heten Hugo Claus een BELGISCH auteur!

@Cogito: highbrow A.Rouet bedoelt simpelweg: de eer van die kokketten komt mij toe. Ik had dat woord eerder gebruikt ivm zijn sombrero.

Luc, jouw verknochtheid aan de Standaardnederlandse norm siert je, maar laten we toch niet overdrijven. Klap je elk boek dicht waarin een Franse, Engelse, Duitse of Spaanse uitdrukking voorkomt? Klap je elk Engels boek dicht dat 'slang' termen bevat?

Bovendien is de norm niet in stenen gebeiteld. Hij is voortdurend in beweging. Slaafse onderworpenheid zorgt er alleen maar voor dat 'anderen' de norm naar hun hand zetten, terwijl wij braaf toekijken.
Ik meen mij te herinneren (uit een interview met de aflijvige) dat de Winkler Prins bij de naam Claus vermeldt dat hij de Nederlandse taal beïnvloed en aangevuld heeft. Uit zijn reactie daarop ("Wow!") mogen we afleiden dat dit zijn (alom bekende) ijdelheid in hoge mate streelde. Welke Vlaamse woorden of uitdrukkingen onder invloed van Claus vandaag als Standaardnederlands beschouwd worden weet ik niet (goesting hebben? met een ei zitten? een kleed aandoen?). Maar als ik zie dat er vandaag (om PC-redenen) allerlei Surinaamse nieuwigheden in de woordenlijst van "onze" taal worden opgenomen, die door niemand aan deze zijde van de oceaan gebruikt of zelfs maar verstaan worden, dan kan ik alleen maar zeggen dat die enkele toevoegingen uit de streek waar de historische wortels van het Nederlands liggen, minstens evenveel recht op erkenning hebben. Dus wat dàt betreft hoort hier eigenlijk: bedankt, Hugo Claus. Met onze *klak* in onze handen, zou ik haast zeggen.

----------

@AV Colen: Ach, wat *heet* 'slecht Nederlands'?...

@ Cogito:

<<@Eric: Iemand het beste toewensen bij diens dood zal ik maar interpreteren als een blijk van groot geloof :-)>>

Tja, Cogito... groot geloof? Een mens die in niets gelooft heeft ook een groot geloof, hé. Een geloof in het niets.
Wat wil je... mensen zijn altijd gelovers... ze kunnen niet anders. Ze hebben geen hoger bewustzijn want ze zijn zich niet van iets hogers bewust. Ze hebben wél een bewustzijn TOT het hogere.
De éne noemt het 'niets', de andere noemt het 'God' en maakt er geen beelden van.
Waarmee ik niet zeg dat dat allemaal hetzelfde is. Wél zeg ik dat het allemaalgelovers zijn.
Vraag is: wat is geloof-waardig.

De ultieme lakmoesproef voor een schrijver is de tijd. Zal Claus over vijftig jaar nog gelezen worden of ondergaat hij het lot van de gevierde Vlaamse schrijvers die hem zijn voorgegaan? Wie leest nog Streuvels of Timmermans? En nochtans hebben die ook werken geschreven die de moeite lonen en waren zij "groot" in hun tijd. Maar geen schrijvers van wereldklasse. Daarvoor zijn ze te anecdotisch en te zeer in de Vlaamse klei geworteld, net zoals Claus. Daar is in sé niets verkeerd mee. Een enkele zonderling zal ze nog lezen, so what.
Ik ben al blij als een auteur één of twee werken schrijft die bijblijven. En dat heeft ie wel gedaan.
Maar vooral als dichter heeft hij een paar weergaloos mooie gedichten geschreven en daarvoor alleen al verdient Claus een pleintje met zijn naam. Poezie is echter zo een marginaal gebeuren dat hij ook daar slechts door een enkeling herinnerd zal worden.
Uiteindelijk was het "fenomeen" Claus alleen echt belangrijk in dat tijdsgewricht toen hij als jonge rebel tegen de ballen van het muffe Vlaamse establishment trapte. Maar al snel haalde de tijd hem in en werd hij zelf deel van dat establishment en ging hij op zijn lauweren rusten, als een echte West-Vlaamse kleine neringdoener handig de media bespelend en zijn imago van groot en vrijgevochten kunstenaar omzettend in geldelijk gewin.
Een boeiend leven heeft hij geleefd, en daarvoor doe ik mijn hoed af.

@ Benny Marcelo:

Wat je zegt is raak, zéér raak. Claus heeft als literator een aantal belangrijke dingen gedaan: uitstekende Shakespeare vertalingen, bijvoorbeeld.
Maar... so what?

De kunstenwereld in België is vals en hypocriet. Het gaa niet om links en progressief zijn, het gaat niet om anti-klerikaal zijn, het gaat niet om pro-euthanasie zijn, het gaat niet om intelligent en deel van de intelligentia zijn, het gaat om... Belgicist zijn.
Had Claus of had Van Esbroek (goede artiest nochtans) zich één keer flamingant geprofileerd... hun carrière zou naar de kloten zijn geweest. Alle voordelen, alle lofbetuiging, alle camera's en microfoons, persartikels en overheidssubsidie... het zou allemaal in één klap wegvallen.
Alles wat de transfers, de voordelen van de francofonie kan bedreigen gaat eraan. Dat is het verzwegen credo en het criterium van de cultuurbezetting die La Belgique sinds 1830 is. Min noch meer. Het is de enige constante in dat Vlaamse artiestenwereldje: bel-gi-cis-me. Claus was daarin dus een lafaard.

Dáár en dáár uitsluitend en alleen gaat het om.
Nu mag iemand voor mij gerust belgicist zijn... het probleem is echter dat het omgekeerde niet mag.
Dit is wat Franse bezettingen doen... zij kopen de intelligentia weg van het volk op kosten en ten koste van het volk.
Juist ja: kolonialisme. Maar heel sluw.

Bertje de cultuurverkwister heeft me toch nog doen verschieten toen hij zei dat de nobelprijs armer is geworden sinds Claus stierf zonder hem te krijgen.

We kunnen nog altijd meedingen met Jef Nys....

Je vergeet Rocco Granata.

So what's next: euthanasie in een live-uitzending van de VRT?

God heeft ooit eens het volgende geschreven over de mens en het fictieve opperwezen:
Hoe goed ik er ook voor zorg dat het niet met een onvoorspelbare lotto wordt vergeleken, het feit dat er enkel van de levenden het eeuwige niets wordt gemaakt bij hun sterven heeft enkel de kenmerken van een onvoorspelbare lotto voor diegenen die maar tijdelijk leven onder hun fictieve opperwezen. Hun zelfdefinitie na het tijdelijke leven kunnen ze niet geven na het tijdelijke leven omdat ze die al kunnen definieren tijdens het tijdelijke leven: het eeuwige niets, enkel een variatie van zichzelf vanwege logische beperking.
Want een tafel in het eeuwige niets veranderen is maar even onmogelijk als een levende in het eeuwige niets veranderen of, na pun intended, even lotto-mogelijk voor de tijdelijke aanwezigen.
Ik zorg er niet goed voor en dat stemt dan wel overeen met wat de mensen hun booskleurige toekomst onder een opperwezen ( waarvan maar voor even wordt uitgegaan dat het bestaat om wat niet bestaande exacte gevolgen te kunnen concluderen ) noemen, want een opperwezen legt enkel verantwoording af aan zichzelf, ook bij keuze van niet goed te zorgen voor ondergeschikten.
Zo zorg ik er ook zeer slecht voor dat de mens denkt van niet te kunnen beschikken over een way out of life onder een opperwezen dat slecht zorgt voor alles dat een mens zich kan voorstellen in verband met hemzelf.
Het enige waar ik dan wel goed voor ga zorgen is het grote podium waar elke mens zich eens apart met mezelf geconfronteerd zal zien om het wat over het fictieve opperwezen te hebben dat de wereld al even slecht liet verder gaan als datgene dat zou gedaan hebben indien het werkelijk bestond.
Want met zo een komende confrontatie zorg ik er uitermate goed voor dat de uitleg van elke mens niet met een onvoorspelbare lotto zal worden vergeleken.

Mijn uitleg ligt al klaar want als je op speciale lottos aan het spelen bent, loont het om tricky te kunnen zijn with knowledge of where cold fronts went.

http://nl.youtube.com/watch...

Has beens moeten daar nog wat aan werken like as if it's for the rent.