Blogsoftware en CMS-systemen

Wie met een blog wil starten, heeft vanuit technisch oogpunt de keuze uit twee soorten oplossingen. Bij een hosted service maak je gebruik van een dienstenaanbieder zoals Typepad, Skynetblogs, MSN Spaces of web-log.nl. Bij sommige dienstenaanbieders gebeurt het schrijven van je blogartikels en het hosten van je blog in verschillende omgevingen, zoals de online authoring applicatie Blogger in combinatie met de hostingdienst van Blogspot; of bij Radio Userland, dat gebruik maakt van een gespecialiseerde client-applicatie en een gespecialiseerde hostingdienst. De tweede mogelijkheid is om op een eigen server of op een eigen hosting-account blogsoftware te installeren, zoals Movable Type, Pïvot, pMachine, Nucleus of Wordpress of Drupal. Deze laatste categorie vertoont nogal wat gelijkenissen met professionele Content Management Systemen (CMS) die gebruikt worden om bedrijfs- of mediawebsites te bouwen. Uiteraard heeft de blogsoftware beperktere mogelijkheden dat de volwaardige CMS-systemen, maar voor kleine projecten is het de laatste tijd niet uitzonderlijk dat er van blogsoftware gebruik wordt gemaakt voor het opzetten van een eenvoudige bedrijfswebsite. De grens tussen de high-end blogsystemen en de low-end content management systemen vervaagt.

BLOGSYSTEMEN EN CMS'EN IN KAART GEBRACHT
Vorige week zag ik op een symposium een interessante grafiek die een rangschikking bevat van blogsoftware en content management systemen. Ze waren gerangschikt in twee dimensies. Op de verticale as: de kennis die vereist wordt van diegene die de software installeert en configureert (dus niet de auteur die het systeem zal vullen met artikels en teksten). Op de horizontale as: de typische totale projectkost waarbij het product wordt ingezet. De vermelding van die kost is niet zozeer een indicatie van de moeilijkheidsgraad van de installatie en de configuratie, en zeker geen indicatie van de prijs van het CMS-systeem, maar wel van de grootte van het project en de vereiste mogelijkheden van de software. De man die de presentatie gaf was Filip Borloo, die ik leren kennen had op de geek dinner in Gent. Icogs, het bedrijf waar hij werkt, lanceert binnenkort een nieuw CMS, maar daarover meer aan het einde van dit artikel.


Klik hier voor een grotere versie van deze grafiek

De grafiek lijkt mij interessant genoeg om er een discussie over te starten. De opsomming heeft niet de pretentie om volledig te zijn. De 'Belgische' blogsystemen Nucleus en Drupal worden erop vermeld, net als een aantal veel gebruikte blog- en CMS-systemen. Andere bekende software zoals Citydesk en Pivot ontbreekt.

UPDATE 26-02-2005:
Een ander niet onbelangrijk Belgisch CMS, Daisy, ontbreekt ook op de grafiek.
Voor een vollediger overzicht en vergelijking van CMS'en, zie CMS Matrix.

UPDATE 09-04-2005: Naast de CMS Matrix is ook OpensourceCMS een onontbeerlijk hulpmiddel bij het vergelijken van de mogelijkheden van diverse CMS-systemen. Je kan er namelijk de administratie-interfaces van CMS's uitproberen.

WORDPRESS VERSUS NUCLEUS CMS
Zelf heb ik nogal wat bedenkingen over de onderlinge rangschikking op de verticale as van Wordpress en Nucleus CMS. LVB.net is gebaseerd op Nucleus, maar ik heb voor andere toepassingen al Wordpress gebruikt. Volgens de grafiek zou Nucleus meer skills vereisten bij installatie en configuratie, dan Wordpress. Daar ben ik het eigenlijk niet mee eens. Het uitzicht van je blog wordt bij Nucleus bepaald op 3 niveau's: templates (die de meta-content en de content-gerelateerde layout bepaalt), skins (die de niet-content-gerelateerde layout bepaalt), en de CSS-stylesheets. Bij Wordpress heb je slechts 2 niveau's: templates (die de template- en skin-functionaliteit van Nucleus verenigen) en CSS. Dat lijkt op het eerste gezicht eenvoudiger, maar in mijn ervaring is de Wordpress-aanpak waarbij je bij elke aanpassing van de layout meteen in de HTML-code met embedded PHP-code zit te kliederen, toch minder gebruiksvriendelijk dan die van Nucleus. En het gaat hier dus wel degelijk over de inspanning en de kennis die vereist wordt van diegene die de software installeert en configureert.

Ik checkte mijn mening hieromtrent met Siegfried Bruckmann, die met zijn blog onlangs overschakelde van Nucleus naar Wordpress. Hij vindt Wordpress op alle vlakken gebruiksvriendelijker dan Nucleus:

Wijzigingen aan je look en opbouw aanbrengen gaat zoveel sneller en eenvoudiger met Wordpress. Een zeer belangrijke plus die voor mij ook de doorslag heeft gegeven. Het link managment is echt eenvoudig en erg praktisch. Het beheer van afbeeldingen is inderdaad nog een zwak punt. Men kan weliswaar afbeeldingen automatisch uploaden maar het invoegen in een artikel moet toch nog altijd manueel gebeuren. Op zich ook geen zo'n onoverkomelijk probleem. Er zijn trouwens plugins om dat wel mogelijk te maken maar ik heb ze niet geïnstalleerd omdat ik het zo ook te doen vind.

Kijken we naar de gebruiksvriendelijkheid van wie de software gebruikt, de blogger zelf dus, dan hebben beiden hun voor- en nadelen. Nucleus is beter inzake het beheer van beelden, Wordpress is beter inzake het beheer van linkmenu's. Bij beide systemen valt er aan die nadelen wel een mouw te passen via plugins of add-ons. Een belangrijk voordeel van Wordpress is evenwel het grotere aantal gebruikers en het snellere tempo van de ontwikkeling. Zo biedt Wordpress op dit ogenblik volwaardige oplossingen voor podcasting en voor de bestrijding van comment spam, terwijl de oplossingen die Nucleus biedt nog niet echt 'state of the art' zijn. Siegfried Bruckmann:

Ja, ik heb de indruk dat de vrijwillige ontwikkelaars voor WordPress echt heel actief zijn en heel veel betrouwbare extenties en plug ins aanbieden. De comment spam bescherming draait bij mij uitstekend

NIEUW CMS VAN ICOGS
Wat doet dat Icogs-logo op de grafiek? Icogs heeft een eigen content management systeem ontwikkeld, dat bedoeld is voor webdesigners met kennis van HTML, die evenwel geen programmeur willen worden. Filip Borloo:

Ons CMS is een hosted tool dat de webdesigner toelaat zijn klanten de typische content management features aan te bieden voor het aanmaken en beheren van de inhoud van hun site, en daarvoor alleen een aantal eenvoudige attributen aan hun HTML-tags toevoegen. Als ze bijvoorbeeld het body-veld van een bepaald inhoudstype willen toevoegen, dan gebeurt dat als volgt:
<body cog:content="body"> Hier komt de body tekst uit de databank</body>
Webontwikkelaars kunnen dus hun gebruikelijke tools zoals Dreamweaver blijven gebruiken om hun job te doen.

Het CMS van Icogs situeert zich dus tussen enerzijds de eenvoudige bloggingsystemen en HTML-editors als Blogger en Frontpage, en anderzijds de standalone bloggingapplicaties en content management systemen. Het systeem bevindt zich nog in beta-test, en Icogs is op zoek naar webdesigners die het systeem willen uitproberen.