De selectieve berichtgeving over Israël

Groot nieuws op diplomatiek vlak, rechter Richard Goldstone, die de gelijknamige VN commissie voorzat die de Gaza oorlog van 2009 tussen Israël en Hamas onderzocht, heeft afgelopen zaterdag in de Washington Post een opmerkelijke bocht gemaakt. Zo opmerkelijk zelfs dat de inkt nog niet droog was of de diplomatieke gevolgen van deze ommezwaai werden al snel duidelijk. Het nieuws verspreidde zich als een lopend vuur over de ganse wereld en alle buitenlandredacties gingen ermee aan de slag. Maar we nemen het de Vlaamse lezer niet kwalijk dat hij van niets afweet, want dit wereldnieuws, dat al dagenlang koppen scoort in onze buurlanden kwam bij ons simpelweg niet aan bod!

U bent ondertussen waarschijnlijk al super benieuwd waarover het gaat? Goldstone schreef in een opiniestuk: “We weten nu veel meer over wat er is gebeurd in de Gaza-oorlog. Als ik toen wist wat ik nu weet, zou het Goldstone-rapport een ander document zijn geweest.” En even later volgt de apotheose van zijn artikel waarin zijn conclusie luidt dat “Israël burgers niet opzettelijk heeft aangevallen” en dat er ook nooit sprake was van een “algemene politiek” om dat te doen.

Een diplomatieke aardverschuiving kan je dit gerust noemen omdat het eerder opgestelde rapport Israël wel met de vinger wees voor schendingen van het oorlogsrecht, net vanwege die “bewuste” aanvallen op burgers. Maar de vele nieuwe rapporten, de opeenvolgende openbaringen van nieuw feitenmateriaal, video-opnamen en forensische bewijzen schetsen dus een ander beeld. Het bijgestelde beeld toont nu een leger dat militaire doelwitten viseert maar daarbij ook burgerslachtoffers maakt. Dat laatste is voor ons spijtig genoeg ook niet onbekend door onze Belgische deelname aan de internationale coalitie in Afghanistan waar elk jaar eveneens honderden burgers omkomen. En eveneens zonder een doelbewuste politiek om die burgerbevolking te viseren.

Goldstone prees vervolgens de manier waarop Israël de voorbije maanden de honderden incidenten, waarnaar zijn rapport verwees, heeft onderzocht. Ook het vermoedelijke aantal burgerslachtoffers dat in Gaza viel werd de afgelopen paar maanden drastisch bijgesteld, van 1100 naar 400. De cijfers van Hamas, die nu toegeven dat meer dan 700 militanten omkwamen in de gevechten, liggen nu plots zeer dichtbij de door Israël aangehaalde aantallen. Maar als het op Hamas aankomt blijft Goldstone bij zijn eerdere standpunten: de terreurorganisatie heeft altijd bewust burgers geviseerd en heeft ook niets ondernomen om dat op te helderen.

De Israëlische premier Netanyahoe vroeg ondertussen de intrekking van het Goldstone rapport terwijl ook het Amerikaanse State Department al reageerde: “Wij hebben steeds gesteld dat wat ons betreft er geen enkel bewijs was dat Israël bewust burgers wilde treffen”.

Bij onze noorderburen (en overal elders ter wereld) staan de kranten al enkele dagen bol van dit nieuws, koppen als “Goldstone rechtzetting is PR slag voor Israël” of “Goldstone rapport was slechts politiek middel of nog “Goldstone staat niet meer achter Goldstone-rapport” verschijnen in Trouw, De Telegraaf, Hp De Tijd, De Volkskrant, het Parool en het NRC Handelsblad en ook alle overige Nederlandse kranten besteden uitvoering aandacht aan de opmerkelijke ommekeer.

Maar bij ons in Vlaanderen? Oorverdovende stilte. Alleen De Standaard bracht het nieuws maar besteedde er met een klein artikel– minder dan honderd woorden – bijzonder weinig aandacht aan. De Morgen, die normaliter altijd zeer gretig bericht over het Midden-Oosten en Israël wil er geen woorden aan vuil maken, hetzelfde voor Gazet Van Antwerpen, Het Laatste Nieuws, Het Nieuwsblad en de VRT. Geen bericht hieromtrent was er te vinden bij deredactie.be, het Journaal en evenmin bij het duidingprogramma Terzake. Toen de conclusies van het Goldstonerapport werden bekend gemaakt waren onze Vlaamse buitenlandredacties nochtans bijzonder ijverig. Het aantal artikels waarin Israël het toen moest ontgelden is haast niet te tellen.

We vragen niet dat de media nu klakkeloos de kar van Israël zou trekken zonder kritische vragen te stellen. Die zijn er genoeg zoals, wat met de drie andere opstellers van het rapport? Of waarom vraagt Goldstone geen intrekking van zijn verslag bij de VN? En ook het valide verwijt aan Israël dat, bij wijze van reflex, van meet af aan geweigerd heeft aan het onderzoek van Goldstone mee te werken. Als gevolg daarvan kon niet anders dan een eenzijdig en negatief beeld over het optreden van Israël tijdens de Gaza- oorlog ontstaan. Zo blijkt nu dat voor dit onjuiste beeld niet alleen Goldstone maar ook Israël mede verantwoordelijk is.

Maar zelfs dat zagen we dus niet in onze pers. Men kan haast niet anders dan besluiten dat nieuws waarbij Israël in een slecht daglicht wordt gesteld prominente aandacht krijgt in onze pers, terwijl eerder positieve informatie over het land geen nieuwswaarde blijkt te hebben, ook  al oordeelt de voltallige werelpers daar eensluidend anders over.

Is het achterhouden van deze informatie in de Vlaamse pers een gevolg van onkunde of kwaadwilligheid ? Neen, zo ver reikt onze conclusie niet. Wij zijn zelf op één of meerdere manieren betrokken met of actief in de mediasector en weten dat de hand in eigen boezem steken nooit een gemakkelijke zaak is. Het is echter wel de enige eervolle en juiste manier van handelen. Richard Goldstone gaf alvast het goeie voorbeeld wanneer nieuwe feiten hem tot een andere conclusie noopten. Wij hopen dat de Vlaamse pers hier iets uit zal leren en haar publiek dit belangrijk nieuws niet langer zal onthouden.

Getekend,

Michael Freilich, hoofdredacteur Joods Actueel

Luckas Vander Taelen, programmamaker en Vlaams parlementslid

Hans Knoop, journalist voor verschillende Nederlandse kranten

Reddy Demey, oud-journalist VRT

Carl Decaluwe, media expert CD&V

Jurgen Verstrepen, radio en tv presentator

Prof. Klaas Smelik, publicist

Benno Barnard, auteur en columnist