Graag meer bos, maar niet met gemeenschapsgeld

"Het beleid waarbij de overheid zoveel mogelijk bossen of te bebossen gronden aankoopt, is wat mij betreft voorbij", zegt de Vlaamse minister van leefmilieu en natuur, Kris Peeters, in een interview met de krant De Tijd. Hoewel ik vind dat er in Vlaanderen méér bossen moeten komen (wandelen door een bos geeft me inspiratie), juich ik deze uitspraak toe. Het is immers niet de taak van de overheid om bossen te bezitten, wel om de vorming van nieuwe bossen aan te moedigen.

Men heeft nogal eens de neiging om te denken dat we voor een verscheurende keuze staan: bos versus industrie. Dat is een verkeerde voorstelling. Het gaat niet om OF bossen OF fabrieken. Beiden kunnen perfect samengaan, op voorwaarde dat we durven raken aan één heilig huisje: de landbouw. Van de 1.350.000 hectare die Vlaanderen telt, zijn er 227.500 hectare bestemd voor het wonen, 200.000 hectare voor onze economie (industrie en diensten) en maar eventjes 800.000 hectare voor de landbouw.

Als je ervan uitgaat dat Vlaanderen eigenlijk één groot stadsgewest is, dan is er hier vooral nood aan woonruimte, werkruimte (industrie in de ruime zin van het woord, dus ook dienstenzones en shoppingcentra) én groene recreatieruimte. De immense hoeveelheid landbouwgrond, waarvan een belangrijk deel op dit ogenblik gebruikt wordt om niet-rendabele, intens gesubsidieerde en door Europees protectionisme beschermde landbouwactiviteiten op uit te voeren, zou, wanneer daar nood aan bestaat, kunnen omgezet worden in woonzone, industriezone of bos.

Boudewijn Bouckaert in Trends van 17 december 1998: "Bovendien wordt het meer en meer duidelijk dat, alle hetze tegen de industriële sector ten spijt, de landbouw op milieuvlak de grootste boosdoener is. Deze macro-bestemming ten voordele van de landbouw is dus op economisch noch ecologisch vlak verantwoord. Het zou van durf getuigen indien de Vlaamse ruimtelijke planners de drukkingsgroepenlogica zouden verlaten en de Vlaamse potentie als één groot stedelijk gebied zouden erkennen. Dit hoeft niet te betekenen dat het landbouwgebied willekeurig en slordig mag worden volgebouwd. Integendeel. In een uitgebreid stedelijk weefsel passen zeer grote stadsparken, passen zeer grote natuurreservaten, passen zeer grote wandel- en recreatiegebieden, past een goed ontwikkeld net van stedelijk vervoer om de mensen vlot van de Antwerpse naar de Gentse wijk van Vlaanderen te voeren".

Bart Ameye op www.liberales.be : "In de landbouwsector gelden evenzeer de wetten van de vrije markt. Indien het niet rendabel is om te produceren, is het beter om ermee te stoppen. Doemdenkers stellen dan dat onze Europese landbouw zal verdwijnen. Niets is minder waar, we moeten ons misschien toeleggen op de teelten waar we een comparatief voordeel hebben. In Nieuw-Zeeland heeft men in 1984 alle overheidssubsidies voor de landbouw afgeschaft. Dit heeft niet geleid tot sociale bloedbaden onder de landbouwers".

Daarbij is het naar mijn bescheiden mening niet de taak van de overheid om bossen aan te kopen. Een betere strategie is om de vorming van nieuwe bossen aan te moedigen. Wat dacht je van volgend idee: de eigenaar van landbouwgrond mag zijn grond laten omvormen tot industriezone of woonzone, op één voorwaarde: voor elke twee hectaren die hij aldus omzet, moet hij één hectare nieuw bos creëren. Maak zo'n wet, en binnen een paar decennia zal Vlaanderen dubbel zoveel bossen hebben als nu. Zonder dat het één frank aan subsidies met gemeenschapsgeld kost. Het is een marktgerichte manier van beleid voeren. En in de bedreigde landbouwsector zullen de boeren vanzelf uitgroeien tot immobiliënmakelaars of grootgrondbezitters.

Wat zeg je? Bos moet in gemeenschapshanden blijven zodat het publiek er toegang kan toe hebben? Eenvoudig: maak de wet dusdanig dat de prijs voor de omvorming van landbouwgrond in industriezone of woonzone naar keuze ofwel één hectare afgesloten bos is, ofwel een halve hectare bos dat ad perpetuum gratis voor het publiek toegankelijk moet zijn en blijven. Meer ruimte voor wonen, én voor industrie, én voor bos: het kan!