Antiglobalisme, extreem-links en complottheorieën
Elf september heeft de fantasieën over het grote complot nieuw leven ingeblazen en met nieuwe thema's gevoed. Het heeft vooral de verspreiding bevorderd van het idee van een 'Amerikaans-zionistisch complot', een concept dat men zowel bij extreem rechts als extreem links vindt en bij de fundamentalistische bewegingen in Frankrijk en Italië, Indonesië, Pakistan, Syrië, Irak (voor en na de val van Saddam Hoessein) en zelfs in Groot-Brittannië, bij extreem linkse bewegingen die door hun bondgenootschap met de islamisten radicaler zijn dan hun Franse tegenhangers. Elf september en de tweede Golfoorlog hebben de mythe van het Amerikaans-zionistische complot voor veel mensen, ook linksen, geloofwaardig gemaakt.
Zowat heel extreem links schaart zich rond het antimondialisme. Een jaar of tien geleden waren de meningen nog verdeeld, maar nu wordt de 'chaotische mondialisering' unaniem gediaboliseerd. De eufemismen die men gebruikt, kunnen de radicale afwijzing van het mondialisme niet verbergen of tonen een bizarre beïnvloeding door het nihilisme (de ontkenning van het reële) en een neochristelijk, solidaristisch moralisme (new age in een nieuw jasje). Wie zich 'altermondialistisch' noemt in plaats van 'antimondialistisch' probeert met een trucje het oude internationalisme te redden.
Een deel van links voelt geen verwantschap meer met de landen van het reële socialisme of het marxisme en noemt zich neogauchistisch. Maar het enige wat het neogauchisme te bieden heeft, is een radicale antimondialistische opstelling, waarvoor een linkse met een identiteitsproblemen erg gevoelig is, uit opportunisme of uit angst voor de leegte.
Extreem rechts blijft wat het altijd is geweest, dus antimondialistisch. Het is daar trotser op dan ooit. Het jubelt omdat het merkt dat zijn vooroordelen en fantasieën inslaan bij een deel van de publieke opinie. De nieuwe transpolitieke demagogie gelooft in complotten en is tegelijkertijd antimondialistisch. Ze kan geen politiek alternatief bieden.
De evolutie naar de beschaving van het risico is voor veel van onze tijdgenoten een duik in het tijdperk van de angst. Het complotdenken biedt geen uitweg uit die angst. Wanneer de religie van de vooruitgang dood is, wanneer de beloften van het communisme de massa's niet meer doen dromen, wanneer men niets verwacht van het liberalisme of van een positieve mondialisering blijft alleen het doemdenken over.
Pierre-André Taguieff, geïnterviewd door Le Monde in De Morgen van 12 november 2005
Reacties
Hubert
woensdag, 7 december, 2005 - 01:34Zijbemerking bij complottheorieën: evil is in the eye of the beholder! Wie complotten meent te ontwaren is er zelf aan het maken. Democratie is vertrouwen in spelregels. Zonder vertrouwen, openheid, acceptatie van andere meningen, debat geen democratie.
Eric Jans
donderdag, 8 december, 2005 - 12:29Citaat:
"De nieuwe transpolitieke demagogie gelooft in complotten en is tegelijkertijd antimondialistisch. Ze kan geen politiek alternatief bieden."
Holapola: Monsieur P-A Taguieff vergeet er wel voor het gemak even bij te vermelden dat het alternatief voor communistisch kapitalisme in China 'democratisch' kapitalisme heet. Hier maakt hij het zich naar mijn gevoel (samen met zovele globalisten) iets te gemakkelijk: hij kijkt de andere kant uit.
Het westen exporteert zijn consumentisme naar de Chinezen en verwacht 'dat het met die communisten wel van zelf zal beteren op termijn'.
Dat soort naïniteit hebben we in het verleden nog gezien!
China is niet overbevolkt, er wonen maar een handvol mensen. De rest loopt er maar wat bij. Die paar mensen vormen wel een gigantische kernmacht. Laten we niet onnozel doen, hé.
Wie de macht heeft kan die gebruiken. Zo is dat.
In dat globalisme gelden niet overal dezelfde spelregels. Daar mag toch nog wel enige kritische zin bij bestaan zonder meteen het verwijt te aanhoren dat er geen alternatief zou bestaan. Hier mijn alternatief voor China: vrije verkiezingen.