Citaten en bedenkingen over de relatie tussen blogs en mainstream media

Ingezonden door LVB op 2004-10-16 00:14

De blogosfeer (een term bedacht door William Quick op 1 januari 2002) en zijn relatie tot de mainstream media blijft discussies uitlokken. Sommigen spreken van een revolutionaire ommezwaai voor de journalistiek en het medialandschap. Het gevaar is daarbij reëel dat de verwachtingen op korte termijn te hoog gespannen zijn, terwijl men de impact op langere termijn onderschat. Hier volgen enkele citaten die ik de voorbije twee weken verzameld heb, en mijn reactie op die citaten.

Dominique Deckmyn, columnist, hoofdredacteur van Smart Business Strategies, en pleitbezorger van "de drempel van de eind- en hoofdredactie", in een email aan mij gericht: "Op dit moment lijken een aantal nieuwsblogs de rol te gaan spelen die partijgebonden kranten vroeger speelden, en die talk radio in de States nu nog speelt: een plek voor gelijkgezinden waar je nieuws en opinies hoort die in je eigen wereldbeeld passen. Terwijl de kranten natuurlijk allemaal gewoon op het grootste marktaandeel mikken en dus amper nog van elkaar te onderscheiden zijn. En terwijl een journalist in ons land meestal een lofwaardige maar bleke objectiviteit nastreeft. Aan zo'n informatie met een duidelijke kleur bestaat blijkbaar best wel nood. Al krijg je zo wel twee parallelle werelden: de linkse en de rechtse blogs. Met de stille vrees dat mensen alleen nog één van de twee zien. Zodat het WWW uiteindelijk onze blik dreigt te vernauwen in plaats van verbreden".


Mijn reactie: Vroeger wist je dat kranten partijgebonden waren, en was het heel duidelijk dat je best meerdere kranten las om alle klokken te horen luiden. Nu krijgt de mediaconsument de indruk dat één krant volstaat. Een onterechte indruk, mijns inziens. Alleen is het zo dat het tegenwoordig eigenlijk geen verschil meer uitmaakt of je nu één of meerdere Vlaamse kranten leest. Een Vlaamse krant en één of meer buitenlandse media, dat is tegenwoordig noodzakelijk geworden om een ruimere blik te krijgen. Hopelijk zorgen de (uiteraard niet-objectieve) blogs ervoor dat de mediaconsument zich weer beter bewust wordt dat er een heel gamma aan ideologisch verscheiden media bestaat. Zelf heb ik altijd het standpunt gehuldigd dat ik zowel publicaties lees waarmee ik het eens ben, als publicaties waarmee ik het niet eens ben. Het lijkt me immers noodzakelijk om mijn eigen standpunten continu te toetsen aan tegengestelde standpunten.

Glenn Reynolds, vorige woensdag op InstaPundit.com: "InstaPundit is geen nieuwsdienst. Ik ben er niet zeker van dat er één blog bestaat dat wel als een nieuwsdienst kan beschouwd worden, met uitzondering misschien van The Command Post. En zelfs daar denk ik dat ze het eerder als hun doel zien om aanvullend te zijn tegenover de grotere mediawereld. Ze zien zichzelf niet als een nieuwsbron die op zichzelf staat. [...] Ik probeer een vollediger beeld te schetsen dan de TV-mensen, wiens hoofdbedoeling het soms wel lijkt om Kerry te helpen verkiezen".

Mijn reactie: Natuurlijk zijn weblogs niet te vergelijken met volwaardige nieuwsmedia. Ze kunnen beschouwd worden als een mengsel van de editorialen in kranten en tijdschriften, de lezersbrieven in diezelfde kranten en tijdschriften, en de discussieforums op het internet. Als de veeleisende mediaconsument de weblogs als onontbeerlijk gaat beschouwen voor "nieuws dat hij nergens anders kan vinden, dat eerlijker gebracht wordt en dat getuigt van een beter perspectief", dan zegt dat eigenlijk méér over de mainstream media dan over de weblogs. Of om het anders uit te drukken: crisissen, scheefgegroeide situaties, zelfgenoegzaamheid en verlies van het contact met de basis creëert automatisch opportuniteiten voor alternatieven.

John Hiler, op 28 mei 2002 op Microcontent News: "Bloggers en journalisten zijn beiden parasitaire organismen. In de biologie bestaat er een woord voor een relatie die wederzijds parasitair is: symbiose, waar beide organismen profiteren van de samenwerking. In veel opzichten leven journalisten en bloggers in symbiose, waarbij ze samenwerken om het nieuws te rapporteren, te filteren en bekend te maken".

Mijn reactie: Dat klopt. Bloggers kunnen feiten, toestanden of ideeën signaleren die door de mainstream media opgepikt worden. In het afgelopen jaar ben ik een paar keren opgebeld door krantenredacties die meer informatie vroegen over een onderwerp waarover ik geblogd had. Soms ging het niet om een recente blogposting, maar om een oude posting die ze via een zoekmachine gevonden hadden. Zoals een lezer van deze blog onlangs opmerkte: bloggers zijn wellicht de grootste mediaconsumenten en hebben dus de mainstream media nodig. Er is ongetwijfeld sprake van opbouwende kritiek van beide zijden en van gezonde naijver, maar ook van symbiose.

Perry de Havilland op zijn weblog The Big Blog Company: "Geef toe, de reden waarom het pundit-bloggen zo'n vaart nam, is dat er enorm veel mensen zijn, zowel lezers als schrijvers, die kijken wat er zoal aangeboden wordt door de media, en reageren: "Wat een dikke zever! Wat zij zeggen of schrijven komt helemaal niet overeen met de manier waarop ik de wereld bekijk". De gevestigde media hebben een pak minder geloofwaardigheid dan ze denken te hebben. Dat is ook de reden waarom het pundit-bloggen als fenomeen explodeerde na 11 september 2001, toen mensen zagen wat de media hen serveerden als wijsheid. CNN of Robert Fisk of de BBC of The New York Times konden de miljoenen mensen niet horen die aan het vloeken waren op hun TV of op hun kranten. [...] De reden waarom blogs zo populair geworden zijn, is dat zelfs als je het niet eens bent met wat de bloggers schrijven, je toch weet dat wat ze schrijven echt is wat ze denken. Het is niet het product van focus-groepen, juridische adviseurs en uitvoerig redactioneel geschaaf.".

Mijn reactie: De mainstream media krijgen kritiek van zowel de linkerzijde als de rechterzijde. Linkse sites als Indymedia zien de mainstream media als de spreekbuis van het establishment en van het grootkapitaal, rechtse bloggers verwijten de mainstream-journalisten met hun achtergrond van menswetenschapper, pol- en soccer of mei '68er die voor 70% à 80% links stemmen terwijl 75% van de bevolking zich in het centrum of rechts daarvan bevindt, dat ze inzake vraagstukken als globalisering, economie en integratie de problemen vaak als oplossing voorstellen en de oplossing vaak als het probleem voorstellen. Of dat ze extreem-links en extreem-rechts niet op een even kritische manier benaderen, of dat ze wel kritisch zijn over de groeiende macht van multinationals, maar niet over de groeiende rol van de overheid op alle aspecten van het maatschappelijk leven. Als de mainstream media slim zijn, zullen ze hun centrumpositie verantwoorden door te wijzen op de kritiek van zowel links als rechts. Het probleem lijkt me nu net te zijn dat de mainstream media allen in het centrum samengedrumd zijn.

Brian Micklethwait op Samizdata.net naar aanleiding van een artikel van Mark Steyn (over de onthoofding van Ken Bigley) dat geweigerd werd door de Britse krant The Telegraph, maar door de auteur op zijn weblog gepubliceerd werd: "Het moet niet meer zo plezant zijn om tegenwoordig eindredacteur te zijn bij de mainstream media. Je weigert een artikel, maar het wordt toch gepubliceerd [op een weblog], met jouw opmerkingen en kritiek als een soort eremerk erbij vermeld".

Mijn reactie: Hier in Vlaanderen loopt het nog niet zo'n vaart, en journalist Dominique Deckmyn is wellicht de enige die ooit vanop verschillende weblogs nogal hard werd aangepakt omwille van zijn uitspraken. Een Rathergate-schandaal dat zoals in de VS op gang gebracht wordt door bloggers is hier nog niet aan de orde, daarvoor ontbreekt een zekere kritische massa (in de nucleaire betekenis van de term) en een echte debatcultuur. Of nee, nu ik eraan denk, er is toch al één schandaal uitgebroken, als we Indymedia beschouwen als een blog, dan hebben zij ervoor gezorgd dat Soetkin Collier niet mocht deelnemen aan het Eurovisiesongfestival omwille van vermeende extreem-rechtse sympathieën. Een Indymedia-posting werd gretig opgepikt door de Staatsveiligheid en leidde tot de tijdelijke schrapping van de zangeres uit haar groep Urban Trad. Rathergate op zijn Belgisch, maar met de rollen omgekeerd: het was een blog dat de hoax lanceerde, en het waren enkele mainstream-media die de zaak rechtgezet hebben. Volgende keer beter.

Reacties

#2061

Former Belgian

zaterdag, 16 oktober, 2004 - 10:10

 

Inderdaad, ik verkies een openlijk tendentieus medium honderd keer boven een verdoken tendentieus medium dat de schone schijn van objectiviteit ophoudt. Geef me de openlijk conservatieve Wall Street Journal elke dag boven de verdoken linkse New York Times. (Diens aartsrivaal, de Washington Post, mag zelf links leunen, maar probeert tenminste serieus te blijven en snoept zo steeds meer lezers af.)

Qua "parallelle werelden"; alsof die situatie al niet bestaat. Meer Amerikanen kijken naar (het vrij openlijk conservatieve en zeer openlijk patriottische) Fox News dan naar al zijn concurrenten tesamen. Linkse Amerikanen luisteren naar Air America, rechtse Amerikanen naar Rush Limbaugh's radioshow of zijn imitatoren.

Qua symbiose: overschot van gelijk. Als journalisten weten dat ze niet meer uit hun nek kunnen kletsen zonder dat er dozijnen bloggers op diezelfde nek springen, dan zullen ze misschien even tendentieus zijn maar hun artikels tenminste grondig fact-checken voor ze gepubliceerd worden. En daar wordt iedereen beter van. Door de wet van de grote getallen (vergelijk de wet van Eric Raymond: "given enough eyeballs [on the source code] all bugs are shallow") zal je altijd een paar bloggers hebben die over een gegeven onderwerp over meer feitenkennis beschikken dan eender welke journalist.

#2062

Hoegin

zaterdag, 16 oktober, 2004 - 10:41

 

Tot mijn stomme verbazing ben ik er redelijk snel in geslaagd een artikel op de blog van De Standaard te corrigeren met mijn bescheiden blogje. Achteraf gezien hadden ze eigenlijk weinig keus, want mijn artikel dook bij hen op via backtracking - het enige alternatief zou een blokkage geweest zijn.

Ik denk dat dat het fundamentele verschil met vroeger is: toen kon je een brief of e-mail naar de redactie of de journalist sturen, en die kon dan kiezen of hij de brief onmiddellijk in de papiermand smeet, er rekening mee hield, of hem zelfs publiceerde. Vandaag worden de lezersbrieven eerst gepubliceerd op een blog, en kan de journalist hem niet meer in de papiermand smijten. De enige keuze die hij nog heeft is er ofwel rekening mee houden en de fouten toegeven, of... ja... heeft hij eigenlijk wel nog veel keuze?

De Standaard heeft zijn artikelen geopend voor 10 bloggers (gaan ze ook openen voor andere bloggers?). Op die manier lokken ze natuurlijk meer mensen naar hun krant. Maar zouden ze het ook aandurven om backtracking op hun artikels te zetten?

#2073

Edwin

zaterdag, 16 oktober, 2004 - 18:19

 

Luc, als je in een Frans dorpje een café binnenloopt, zie je een fenomeen dat als overblijfsel van de Franse Revolutie mag gelden: er worden kranten verkocht!

Net als internet vandaag was koffie 200 jaar geleden iets 'moderns' en je ging er voor naar een 'café'. Niet toevallig zagen de Franse republikeinen deze ontmoetingsplaats als de ultieme plaats van discussie... als een 'forum'.

De mainstream-media doen volkse visies vandaag graag af als 'café-praat'.

Het nieuwe 'café' is de Blog geworden.

Het zou een vergissing van formaat zijn het belang van deze moderne 'café-praat' - in de goede, Frans-republikeinse betekenis van het woord -te onderschatten.

(Een boutade doet het altijd, natuurlijk:)

Onze 'nobele', gearriveerde journalisten mogen zich dan koning van het woord wanen... de guillotine staat klaar!

#2081

filip

zondag, 17 oktober, 2004 - 10:55

 

De vergelijking van Deckmyn loopt op veel punten mank. MIjn ervaring met Blogs is dat ik er juist makkelijker meerdere kan lezen. Je ontdekt vlug over welke onderwerpen een blogger iets zinnigs te zeggen heeft, bovendien is het makkelijk om links in te voegen. Via de commentaar kan er ook vluggen en vlotter op gereageerd worden.

Kranten zijn helemaal niet neutraal. De zogenaamde garanties die hoofd- en eindredacties brengen zijn die van een filter voor het politiek correct denken. Hun motivatie is niet de informatie van de lezer, maar er voor zorgen dat hun hoof niet op het politiek correcte kapblok terechtkomt, zoals de historie van het voorbije jaar van de GVA bewezen heeft. Hoe meer klokken je hoort luiden, hoe beter en de ernstige bloggers (wat ook hun politieke voorkeur moge zijn met de afkleuring ervan bijgerekend) spelen daar een belangrijke rol in.

Is er iets democratischer dan ongecensureerde makkelijke toegang tot een medium ? Ipv het veel gehoorde (en idiote) 'bange blanke man' zou ik gewagen van 'bange gekluisterde journalist'.

#2083

corazon

zondag, 17 oktober, 2004 - 14:22

 

Ik heb nog maar pas het blog-fenomeen ontdekt maar heb er al veel van opgestoken. Een blog die eerlijkheid en competentie hoog in zijn vaandel houdt zal altijd lezenswaardig blijken. Degenen die de blog als een ultiem middel gebruiken om hun eigen en enige wijsheid te spuien zullen vanzelf in hun eigen vangnet gevangen worden en verschrompelen als een fait divers. Als blog(ger) voor uw partij of ideeen uitkomen en zowel kritiek als goedkeuring aanvaarden is mij lijkt het één van de verplichtingen als brenger van een bericht of statement. Ik denk ook dat elk rechtgeaard bezoeker van zo een blog daar mee kan leven.Ik zou willen zeggen : leve de blog cultuur tot heil van elke vrije gedachte.

#2093

Evert van Wijk

maandag, 18 oktober, 2004 - 12:51

 

Luc,

Het succes van nieuwsblogs komt door scepsis die veel mensen hebben t.o.v. de "onafhankelijke media". Als mensen het gevoel krijgen dat die toch niet zo onafhankelijk en (zelf)kritisch zijn, gaan mensen op zoek naar nieuwsbronnen die echt onanafhankelijk zijn. In die zin zullen blogs als luis in de pels van de klassieke media een zelfreinigende werking hebben.

#2095

Nico

maandag, 18 oktober, 2004 - 15:15

 

Filip schrijft dat kranten helemaal niet neutraal zijn en een filter zijn voor het politiek correcte (gelijkheids)denken. Is een blog hierop dan een uitzondering? Is de hoofdmotivatie van een blogger niet het grote aantal dagelijkse bezoekers? Of verwijzingen krijgen vanuit de klassieke media? Zo ben ik bijzonder nieuwsgierig naar de mening van Luc over de schandalige verloning van Jan Coene - Picanol & het Vlerick-netwerk, de uitspraken van Karel De Gucht in Ruanda, ...

#2099

cauwenbergh

maandag, 18 oktober, 2004 - 15:45

 

Wie heeft de indruk niey dat vele 'nieuwsuitzendingen' juist tot doel hebben de lezers dom of althans onwetend te houden ? Eén-vijfde van de Vlamingen leest gewoon NIETS. Is het overdreven te stellen dat ca. de helft gewoon de tijd of de lust niet heeft om kritidch tr lezen. Zijn wij bijgevolg niet overgeleverd aan een klein aantal 'opinie-makers' die men vroeger 'onderpastoors' zou hebben genoemd. Niet toevallig staan DM en DS hier te kijk als grootinquisiteurs.Geen wonder dat ze steeds minder ernstig worden genomen

#2100

Hoegin

maandag, 18 oktober, 2004 - 15:56

 

Onder het motto «eigen lof stinkt», zie mijn blog over hoe De Standaard gisteren weer «bezig» was. Dat ze dus nog altijd niet beter weten, en nog altijd proberen, dat snap ik dus gewoonweg niet.

#2105

Outlaw Mike

maandag, 18 oktober, 2004 - 23:27

 

Bwah, wat een stank is me dat hier???

Hoegin, heb zojuist een kijkje genomen. Kudos. Van Hoegins blog, over Stevaerts bezoek aan die Kamioen van de Mensenrechten Opa Fidel:

"Het is op Cuba nochtans niet allemaal rozengeur en maneschijn, als we Stevaert moeten geloven. «Vergeleken met Cuba zijn onze problemen niets,» aldus de voorzitter van de SP.a. Hoe zou dat komen? Te weinig socialisten in de regering misschien? Of zouden ze er ook last hebben van oppositiepartijen die aan anti-politiek doen?"

Bwahahahahaha!!!!

"Verleden keer werd hij trouwens door Castro persoonlijk naar de luchthaven gebracht. Echt vies van een dictator is hij dus niet."

De smerige rotzak. En dan te bedenken dat, om er maar één van de vele duizenden te noemen, de dichter Armando Valladares 22 jaar opgesloten gezeten heeft en alleen maar vrijgekomen is onder internationale druk (hij moest 30 jaar zitten). Die hond Stevaert zou er nooit aan denken Pik Botha, die Mandela gevangenhield, een hand te geven, maar een vriendschappelijk onderonsje met Castro, geen probleem!!!

"Meer zelfs, één van zijn ministers, Aleida Guevara, dochter van, mocht later naar zijn bal komen."

Jaja. Heb ik geen interview met die madam gezien in De "Standaard"? Als je 't mij vraagt beginnen De "Standaard" en De Morgen meer en meer op elkaar te lijken.

#2109

Stefan Kolgen

dinsdag, 19 oktober, 2004 - 12:12

 

Interessant in deze discussie is het boek van journalist Dan Gillmor: 'WE THE MEDIA: Grassroots Journalism by the People, for the People'.

Via weblogs (een jarenoud fenomeen) en gewapend met laptops, gsm's en digitaal fototoestel is iedereen in staat om in realtime te publiceren naar een wereldwijd publiek. Hetzelfde geldt trouwens ook voor e-mail en nieuwsgroepen.

Daar waar de mediagiganten de gewone man telkens opnieuw het nieuws afdreunde, als ging het om een schoolse lezing, krijgt het vandaag eerder de allure van een 'conversatie'.

Het blijft daarbij knap lastig voor een journalist om te erkennen dat er lezers zijn die meer weten dan zij. Daarbij komt dat 'lezersbrieven' nog maar zelden een prominente plaats krijgen in de ge-format-teerde uitgeverswereld. Met het bijhouden van een weblog, is er plots de mogelijkheid om niet meer stilzwijgend langs de kant te moeten staan.

We merken dus een verschuiving van 'controle' naar 'engagement'.

Naar Belgisch/Vlaamse maatstaven is dat op zich reeds een unicum. Zouden we dan toch nog een mondig volk worden...? Hoop doet leven, zeg maar.

#2185

joeri

vrijdag, 22 oktober, 2004 - 22:33

 

Ik blijf het wonderbaar vinden dat blogs nog steeds als een nieuw medium worden beschouwd terwijl er al een aantal bijna 5 jaar aan de gang zijn...

#2186

LVB

vrijdag, 22 oktober, 2004 - 22:52

 

@joeri: Voor een kip is honderd meter "ver", voor een arend is honderd meter "dichtbij". Wat voor ruimtelijke dimensies geldt, geldt ook voor tijdsdimensies. We leven sinds 1789 in de "nieuwste tijden", en internet behoort nog steeds tot de "nieuwe media". In Vlaanderen zijn blogs nog niet eens 'doorgebroken', als je het mij vraagt. Dat sommigen al vijf jaar bezig zijn en dat er vandaag meer dan 10.000 Vlaamse blogs bestaan, doet daarbij eigenlijk niet terzake.

#2232

Pieter

maandag, 25 oktober, 2004 - 00:44

 

Er wordt beweerd dat blogs het wereldbeeld versmallen omdat men enkel nog zijn eigen mening hoort.

Maar

Hoe meer meningen en ideeën geuit worden, hoe sterker de ideeën die de rede ondersteunen terrein zullen winnen, en hoe minder de ideeën die het geweld ondersteunen. Die laatste zijn de socialistische en autoritaire ideeën, die eerste de liberale. Een vooruitgang voor onze mooie wereld, dus.