Morele waarden doorslaggevend bij Amerikaanse kiezer

Rik Coolsaet
Woensdagavond liet het VRT-journaal de onvermijdelijke professor Rik Coolsaet opdraven om zijn commentaar te leveren bij de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Drie thema's hadden meegespeeld, zo zei hij: de strijd tegen het terrorisme, de oorlog in Irak, en de economische toestand. Wie de strijd tegen het terrorisme belangrijkst vond, stemde voor Bush, de anderen voor Kerry. En natuurlijk had de videoboodschap van Bin Laden, enkele dagen voor de verkiezingen, de Amerikanen zoveel angst aangejaagd dat ze voorrang gaven aan het thema van het terrorisme. Tweemaal fout, Rik. Ten eerste, de thema's. De grafiek hiernaast, afkomstig van de BBC, toont aan dat Coolsaet een vierde niet onbelangrijk thema vergat, namelijk de morele waarden. Ten tweede spreken opiniepeilingen tegen dat de recente boodschap van Bin Laden enig effect had. Bovendien kan de uitspraak van Bin Laden dat "elke staat die niet speelt met onze veiligheid, automatisch zichzelf veilig stelt" geïnterpreteerd worden als een belofte om geen aanslagen uit te voeren in VS-staten die voor Kerry zouden stemmen.

Mia Doornaert klaagt vandaag in De Standaard met het nodige sarcasme de eenzijdigheid van onze media aan. Over de uitspraken van Coolsaet schrijft ze: "Academici mogen natuurlijk op grote hoogten zweven, maar de geleerde hoogleraar gaf de indruk dat hij van de maan kwam. Want vulgaire instellingen als de pers, die een minimaal respect moeten opbrengen voor de feiten, wisten toen al uren en uren uit zeer serieuze bronnen dat ,,morele waarden'' de vaakst opgegeven reden was voor de keuze van de kiezers". En over de onkritische manier waarop de VRT Coolsaet interviewde: "Coolsaet werd uiteraard niet tegengesproken, zoals ook niet gebeurde toen hij in een ander VRT-optreden het Amerika-vriendelijke beleid van de toenmalige Spaanse premier José Maria Aznar toeschreef aan de traditionele dankbaarheid van een vroegere generatie van politici voor de bevrijding na de Tweede Wereldoorlog. Dat het Spanje van Franco niet aan de oorlog deelnam en dus ook niet bevrijd werd, dat Aznar heel duidelijk tot de naoorlogse generaties behoort, wie valt daar nu over? Een Europeaan die niet anti-Amerikaans is, kan alleen maar door overjaarse sentimenten gedreven zijn". Ze besluit: "Wat zo stoort, is niet de terechte kritiek op Bush. Wat stoort, is het farizeïsch-superieure toontje van een koukleumig Europa, dat te verdeeld en te zwak is om zelf op de wereld te wegen, en dan maar kniest over de Amerikaanse ,,hypermacht''.

We horen tegenwoordig ook vaak hoe ondemocratisch de presidentsverkiezingen in de VS zijn. Het "winner takes all" principe, de getrapte vertegenwoordiging met kiesmannen, de registratieplicht. De critici die dit beweren, vergeten dat in België noch het staatshoofd, noch de regeringsleider in hun functie verkozen worden, en in de VS wel. De Belgische regering en haar regeringsleider krijgen enkel het vertrouwen van het Parlement, en worden bijgevolg slechts op een getrapte manier door de bevolking beïnvloed. De registratieplicht in de VS is een gevolg van de afwezigheid van een register van de burgerlijke stand en de afwezigheid van identiteitskaarten. Wat men ook over de Patriot Act mag zeggen, het alziend oog van Big Brother is veel sterker aanwezig in België dan in de VS.