House of Saddam

Het beste stuk televisie dat ik dit jaar tot nu toe gezien heb is ongetwijfeld "House of Saddam", dat de voorbije vier weken op woensdagavond op BBC2 werd uitgezonden. Dit docudrama is een co-productie van het Amerikaanse HBO en de Britse BBC. Het is een nuchtere, realistische schets van Saddam Hoessein als intelligente strateeg die als geen ander wist hoe macht en gezag worden uitgebouwd, maar ook als meedogenloze moordenaar die onvoorwaardelijke loyauteit eiste. Zijn roekeloze overmoed en zijn gesol met de VN-wapeninspecteurs leidden uiteindelijk tot zijn val en zijn dood aan de galg.

De serie begint met de machtsgreep van Saddam in 1979. Als president Al Bakr een alliantie met Syrië wil sluiten, vreest vice-president Saddam dat de goede banden tussen het Iran van Khomeini en Syrië in het nadeel van Irak zullen uitdraaien. De alliantie met Syrië mag er niet komen en daarom moet Al Bakr de laan ruimen.

Het nu volgende fragment speelt zich af in 1990, in de aanloop naar de eerste Golfoorlog. Saddam zet de emir van Koeweit onder druk om de olieproductie terug te schroeven en zo de lage olieprijs (die volgens Saddam een internationaal complot was tegen zijn land) te doen stijgen, maar de emir geeft niet toe. Daarna zien we een enscenering van het beruchte gesprek tussen Saddam (geflankeerd door Tariq Aziz) en VS-ambassadrice April Glaspie. Haar reactie dat "de VS geen opinie hebben over conflicten tussen Arabische staten" werd door Saddam geïnterpreteerd als een groen licht om Koeweit binnen te vallen. Op het einde van het fragment zien we nog hoe Saddams decadente en psychopathische zoon Uday persoonlijk aanwezig is bij de roof van antiek uit het paleis van de emir.




In 1990 was emir Jaber Al-Ahmad Al-Sabah 64 jaar oud, maar de tv-serie toont hem hier als kwieke man van hoogstens dertig. Een schoonheidsfoutje?

Later in diezelfde aflevering zien we nog hoe Saddam de eerste Golfoorlog als een grote overwinning aankondigt: de coalitietroepen zijn niet opgerukt naar Bagdad, en er was een coalitie van maar liefst 34 landen nodig geweest om Irak uit Koeweit te verdrijven. Als dat geen overwinning is! Zo legde hij het in ieder geval aan zijn onderdanen uit.

Een ander hoogtepunt uit de serie: als de Amerikanen een staatsgreep voorbereiden in Irak en satelliettelefoons verspreiden onder kolonels en generaals die aan de coup willen meewerken, leidt een toevallig ontdekte satelliettelefoon tot een ontmaskering van het complot. Saddam gebruikt daarop de gevonden satelliettelefoon om zelf naar de CIA te bellen en te melden dat hun plan mislukt is en hun vriendjes in de gevangenis zitten. Veel aandacht ook voor de relaties binnen zijn familie, zoals het overlopen van twee schoonzoons van Saddam, waarna zijn machinaties en telefonisch gevlei ertoe leiden dat ze met de staart tussen de benen terugkeren en vervolgens op tribaal-rituele wijze geëxecuteerd worden. Van de tweede Golfoorlog wordt vooral de dood van zijn twee zoons in een vuurgevecht in beeld gebracht, evenals het onderduiken van Saddam en de manier waarop hij uiteindelijk gevat wordt.

Acteur Yigal Naor speelt de rol van Saddam zo goed - inclusief stem en accent - dat hij had kunnen doorgaan als dubbelganger. Wikipedia biedt een vrij volledige samenvatting van de vier episodes. Hopelijk brengt één van de Vlaamse zenders de serie binnenkort op het scherm, zoniet kunt u nog altijd de DVD kopen als die uitkomt.