Zwitserland nog veel complexer dan België

Als er echt een land is waar men weet dat samenleven met verschillende culturen in een land enkel kan als je bereid bent soms heel erg ingewikkelde compromissen te sluiten dan is het Zwitserland wel. België heeft in vergelijking een veel eenvoudigere staatsstructuur. Maar ik denk dat je daarvoor wel een tijdje eerst in Zwitserland moet wonen voor je dat gaat beseffen.

Krist van Besien in een commentaar op Facebook, 26 augustus 2013

Reacties

#119075

Marc Huybrechts

 

Compromissen kunnen nuttig - zelfs noodzakelijk - zijn, maar complexiteit op zich kan geen goede doelstelling zijn. Integendeel, het is doorgaans een invitatie om intransparantie en 'afzetterij' te bevorderen.

Het is ook betwistbaar dat Z meer ingewikkeld of complex zou zijn dan B. De belastingdruk ligt substantieel lager in Z en er is daar ook veel meer 'directe' democratie en minder 'intermediaire' vertegenwoordigende particratie. Er zijn talrijke historische redenen die de Zwitserse kantons hebben aangezet tot meer samenwerking, hoofdzakelijk om te kunnen ontsnappen aan nefaste (onvrije) trends in de rest van Europa. Maar, het politieke zwaartepunt in Z lag vroeger altijd bij de kantons, terwijl de federale overheid daar een beperkte en scherpomschreven rol kreeg toebedeeld. Precies daarom zijn er maar zeer weinig Europeanen, en nog minder nonEuropeanen, die een Zwitsers staatshoofd zouden kunnen noemen. Echter, in de laatste dekade is daar verandering in gekomen, en de complexiteit van het politieke en fiskale bestel is duidelijk aan het toenemen in Z. Men kan dan ook verwachten dat Z op termijn meer en meer de intransparantie van de buurlanden gaat nabootsen en in een gelijkaardige dekadente stagnatie gaat vallen.

#119076

fcal

 

Dat Zwitserland complexer zou zijn dan België, is een kwestie van optiek. Van bovenuit bekeken als bestuurder, op zijn 'Belgisch', op zijn 'Frans' of op zijn 'Nederlands, is dat wellicht het geval. Deze staten en dan vooral Fr en Nl zijn nu eenmaal Jacobinistisch georganiseerd met weinig lokale inspraak- en be-ïnvloedingsmogelijkheden. Van onderuit bekeken als burger ligt dat helemaal anders. Het 'Zwitserse'  systeem legt de politieke en maatschappelijke verantwoordelijkheid en verantwoording nagenoeg op gemeentelijk vlak. Ruwweg 70% van de belastingen worden gemeentelijk ge-ind. Dat schept een onmiddellijke band tussen de burger en de lokale politicus. Democratische correctie is direct, snel en doelmatig. Verder worden zowat 30% van de belastingen op kantonaal niveau ge-ind. Hetgeen nog steeds sterk regionaal en een dichtbij gebeuren is. Ook op dit niveau kan de burger zijn stem laten horen. Het federale niveau, circa 10%,  wordt bekostigd uit bijdragen van het 20-30-tal kantons en half-kantons. Alleen de BTW lijkt federaal te zijn ge-organiseerd. In een dergelijke situatie waarbij 80 à 90% van de zaken op lokaal en regionaal niveau geregeld worden, is de democratische transparantie zeer groot. Compromissen sluit men lokaal af onder toezicht van de nabije burger. Bovendien heeft men voor de verder afgelegen ('nationale' en 'internationale') zaken de beschikking over het bindende  referendumsysteem op volksinitiatief. Ontsporingen kunnen altijd ontstaan maar die zullen kleiner zijn en zich zoals overal voordoen op het indirecte gecontroleerde federale niveau.