Reagan, de Muur en het Beschavingsvertrouwen

Het beroemdste en meest typerende citaat uit het Reagan-presidentschap is uiteraard "Meneer Gorbatsjov, haal deze muur naar beneden". [...] Deze zin uit de toespraak aan de Brandenburger Tor in Berlijn op 12 juni 1987 is een subliem voorbeeld van een echte pro-Amerikaanse buitenlandse politiek. Wat minder bekend is, zijn de hysterische bezwaren die het State Department maakte tegen deze zin.

Toen het State Department de zin verwijderde uit de ontwerptoespraak, bracht één van de tekstschrijvers, Dana Rohrabacher, dit ter sprake bij Paula Dobriansky, een specialist inzake Oost-Europa bij de National Security Council. Toen deze daarna de president briefte over de op til zijnde reis, bracht ze de weglating ter sprake. Reagan antwoordde: "Maar dat is precies wat ik bedoel! Plaats die zin er terug in!"

Toen de zin opnieuw in de toespraak stond, maakte [minister van buitenlandse zaken] George Schultz bezwaar tijdens een kabinetsraad. Reagan antwoordde beleefd dat de zin erin zou blijven. Op het einde van de vergadering ging Schultz in de deuropening staan om de president te beletten weg te gaan. "Meneer de president, ik moet erop aandringen dat deze hevig provocerende zin uit de toespraak wordt verwijderd. Die zin zal onze relaties met de Sovjet-Unie enorme schade toebrengen", zei Schultz heftig. Reagan antwoordde vriendelijk: "Wel, George, ik waardeer je mening terzake. Maar ik moet nu echt naar een andere afspraak gaan". En de president moest Schultz zachtjes opzij duwen om door de deur te kunnen.

Op de avond van 11 juni zat Reagan in zijn hotelkamer zijn toespraak voor de volgende dag na te lezen. Toen hij op de plaats kwam waar de fameuze zin had moeten staan, was die verdwenen. De zin was opnieuw verwijderd. Reagan schreef de zin er eigenhandig terug bij: "Algemeen secretaris Gorbatsjov, als u vrede wil, als u voorspoed wil voor de Sovjet-Unie en voor Oost-Europa, als u liberaliseringen wil: kom naar deze poort! Meneer Gorbatsjov, open deze poort! Meneer Gorbatsjov, haal deze muur naar beneden!"

Met Ronald Reagan hadden we eindelijk een pro-Amerikaanse buitenlandse politiek. Maar de politiek van Reagan tegenover de Sovjet-Unie - die hij zelf bestempelde als "wij winnen, zij verliezen" - kwam er ondanks het State Department en zijn beroepsdiplomaten, en zeker niet dankzij hen.

Daarom moeten we, als we een echt pro-Amerikaanse buitenlandse politiek willen, ons concentreren op de bureaucratie van het State Department. (...)

Laten we een gedachtenexperiment uitvoeren. Het is januari 2009, en president Fred Thompson vraagt mij hoe we het best een pro-Amerikaans State Department kunnen creëren. (...) Ik zou een opleidingsprogramma creëren en iedereen in het State Department verplichten om het te volgen. Het zou een cursus zijn in Beschavingsvertrouwen. Het zou de verwezenlijkingen van de Westerse beschaving en van ons land, Amerika, aanleren. En het zou de vertegenwoordigers van dat land en van die beschaving leren dat ze de morele plicht hebben om trots te zijn op die verwezenlijkingen. (...)

De eerste oefening van dat opleidingsprogramma zou als volgt luiden: vind een Chinese diplomaat die een gebrek aan Beschavingsvertrouwen vertoont, en die zich verontschuldigt voor het bestaan van zijn land. (...) Uiteraard is dit een oefening die niemand tot een goed einde kan brengen, want zo'n Chinese diplomaat bestaat niet. (...) Omgekeerd moet het duidelijk zijn dat het gebrek aan Beschavingsvertrouwen bij Amerika's leiders en diplomaten voor een groot deel verantwoordelijk is voor de golf van anti-Amerilkanisme die de wereld overspoelt. (...)

Jack Wheeler in een toespraak voor de Conservative Leadership Conference in Washington, 5 mei 2007, gepubliceerd in To The Point News, 4 mei 2007