Heeft blogbuzz een voorspellende waarde bij verkiezingen?

U kon het op 7 juli al in de krant lezen: bloggers voorspelden de verkiezingsuitslag beter dan de peilingen, volgens blogbuzzwatcher Attentio en PR-bureau Hill & Knowlton.

Attentio heeft op basis van een databank met 400.000 Belgische blogartikels artikels volgende vaststellingen gedaan over een tijdsspanne van twee maanden voor de verkiezingen:

Bij de bloggers was Yves Leterme populairder dan "ex-premier" Guy Verhofstadt, en samen lieten ze Johan Vande Lanotte ver achter zich.

De grootste verrassing was weggelegd voor Jean-Marie Dedecker. Hoewel zijn succes in de blogosfeer in het algemeen aan de lage kant was, steeg zijn populariteit bij de bloggers met maar liefst 275% tussen april en de verkiezingen in juni. In dat opzicht versloeg hij alle andere kandidaten.

Didier Reynders zat Elio Di Rupo tot eind mei op de hielen en toen hij zijn rivaal achter zich liet, keek hij niet meer achterom. Joëlle Milquet lag tot de laatste week voor de verkiezingen achterop. Ze deed een laatste sprint tot de eindstreep, maar toch slaagde ze er niet in om haar tegenstanders te kloppen.

MIJN BEDENKINGEN
De persbureaus en de kranten namen het persbericht van Attentio en Hill & Knowlton zonder verdere commentaar over. Ik had er nogal wat vragen en bedenkingen bij. Neem bijvoorbeeld deze alinea uit het persbericht:

Attentio controleerde hoeveel keer de namen van Belgische politici en partijen voorkwamen op Belgische blogs, van twee maanden voor de verkiezingen tot de langverwachte dag zelf, 10 juni. Door de blogs voor de verkiezingen in de gaten te houden, had het succes van Jean-Marie Dedecker, Yves Leterme en Didier Reynders voorspeld kunnen worden.

Zo, het had allemaal "voorspeld" kunnen worden! Dan is het wel vreemd dat Attentio en Hill & Knowlton hun persbericht niet vlak voor de verkiezingen hebben verspreid, maar pas vier weken erna. Een perscommuniqué vlak voor de verkiezingen met als titel "Jean-Marie Dedecker, Yves Leterme en Didier Reynders gaan deze verkiezingen winnen" zou hen nog heel wat meer media-aandacht bezorgd hebben. Achteraf beweren dat iets "had voorspeld kunnen worden" is natuurlijk makkelijk. Misschien was er wat tijd nodig om de gegevens te verzamelen en te verwerken, maar tegen de volgende verkiezingen moet dat allemaal geautomatiseerd kunnen worden. Ik kijk dus alvast uit naar de volgende voorspelling, vlak voor de volgende verkiezingen.

Heel wat politici en bedrijven ontdekken nu dat de analyse van blogs en forums een krachtige manier is om voorspellingen te doen en verklaringen te zoeken.

Ook hier heb ik een paar bedenkingen bij:

• Dit onderzoek nam louter het aantal voorkomens van namen van partijen en politici in beschouwing, zonder er rekening mee te houden of die voorkomens in een negatieve of in een positieve context gebeurden. Neem bijvoorbeeld deze blogpost van Pietel, waarin hij Yves Leterme "de baarlijke duivel" en "de George Bush van Vlaanderen" noemt. Volgens de redenering vormt de hoeveelheid van dergelijke blogposts een indicator dat Leterme de verkiezingen gaat winnen.
• Verder vernemen we niet hoeveel verschillende blogs er in aanmerking werden genomen voor dit onderzoek, en hoeveel blogposts er namen bevatten van politici en partijen. We vernemn alleen dat er 400.000 Belgische blogposts in de databank van Attentio zitten.
• Als blogs of blogposts volgens Attentio een "voorspellende waarde" hebben met betrekking tot de verkiezingsuitslag, dan is het een koud kunstje voor de politieke partijen om dit te gaan manipuleren, door alle partijleden op te roepen met een blog te beginnen en daar de kandidaten van de eigen partij massaal te vermelden.
• Persoonlijk denk ik dat blogs wel degelijk relevant zijn om ons iets te leren over verkiezingen en verkiezingscampagnes. Maar dan verkies ik eerder de kwalitatieve benadering dan de kwantitatieve benadering: wie is de blogger, wat is zijn politieke gezindheid, wat schrijft hij precies op zijn blog, is die persoonlijke reflectie relevant in een ruimer kader, is die blogpost representatief voor een stroming binnen het kiezerskorps, of heeft die blogpost impact op een deel van het kiezerskorps? Als ik een campagenleider of een spindokter was, zou ik wel degelijk blogs lezen. Niet om de uitslag te voorspellen, maar om een idee te krijgen, hoe onvolledig en niet-representatief het ook weze, van wat er zoal leeft aan de basis.

De andere partijen en hun voornaamste stemmenkanonnen slaagden er niet in evenveel bloghype te creëren als de belangrijkste kandidaat-premiers. Rond de kandidaten van Vlaams Belang, de tweede grootste partij in Vlaanderen, was het heel kalm in de blogwereld. Hieruit kunnen we afleiden dat er ook in de blogosfeer - zoals in de klassieke media - een soort van mediastilte heerst over deze partij.

Daar kunnen verschillende verklaringen voor bestaan. Ik heb de indruk dat dit onderzoek zich toespitste op namen van politici, terwijl in deze campagne het Vlaams Belang wat uit de boot viel omdat de aandacht zich toespitste op de drie kandidaat-premiers. Vlaams Belang heeft het altijd meer moeten hebben van een imago als partij en van ideologische strijdpunten, dan van de profilering van haar boegbeelden. Of Vlaams Belang als partij weinig werd vermeld in blogs, durf ik betwijfelen. Het viel me op dat veel bloggers die het Kieskompas van De Standaard invulden en daarover blogden, uiting gaven aan hun opluchting dat Vlaams Belang op de laatste of voorlaatste plaats eindigde in hun ranglijst. En tenslotte is Vlaams Belang niet zo afwezig in de blogosfeer: enkele Vlaams Belang-kaderleden hebben druk bezochte weblogs, denk maar aan Björn Roose of Jeanice Laureyssens.


EEN EIGEN EXPERIMENT
Heeft blogbuzz een voorspellende waarde? Heeft buzz, ongeacht of die nu uit de blogosfeer, uit nieuwssites of uit de mainstream media komt, voorspellende waarde? Ik ben sceptisch, maar ik besluit zelf een klein experimentje te doen op basis van Google Trends. Deze Google-functie toont de evolutie van het voorkomen van bepaalde termen in opzoekingen en in nieuwsberichten. Voor de Franse en de Belgische verkiezingen is het nog te vroeg, want de recentste gegevens in Google Trends dateren van half februari. Dan maar de Amerikaanse verkiezingen van 2004, de Duitse verkiezingenv van 2005 en de Nederlandse verkiezingen van 2006 eens bekeken:







In feite moeten we telkens de onderste helft van de grafiek bekijken, waar het voorkomen van namen van politici in nieuwsartikels wordt weergegeven. De bovenste helft heeft te maken met het opzoeken van de namen in zoekmachines. Bovenaan de vraag, onderaan het aanbod, als het ware. In deze drie gevallen blijkt de voorspellende waarde van de 'newsbuzz' alvast te kloppen. Conclusie: ik ben er niet in geslaagd een 'tegenvoorbeeld' te vinden waarbij 'buzz' en verkiezingsuitslag niet met elkaar overeenstemmen.

INTERVIEW MET ATTENTIO
Ik besloot mijn vragen en bedenkingen voor te leggen aan Simon McDermott, CEO van Attentio, die ik vorig jaar al eens had ontmoet.

LVB: Wat moeten we onthouden uit dit onderzoek?

Simon McDermott: Het hoofdpunt is dat blogbuzz een voorspellende waarde heeft. In de VS deed en dit al bij de verkiezingen van 2004. Ook in Frankrijk bleek er een verband te bestaan tussen het buzzniveau en de uiteindelijke resultaten. Het is uiteraard niet 100% voorspellend, maar blogs zullen mee opgenomen worden in de mix bij volgende verkiezingen, samen met opiniepeilingen, meningen van experten enz.

LVB: Maar omdat een blogger over een politicus schrijft, betekent het toch nog niet dat hij er ook positief tegenover staat?

Simon McDermott: Op dit ogenblik houden we daar inderdaad geen rekening mee. In de toekomst zouden we een diepere analyse kunnen maken waarbij we kijken naar het emotionele belang van het blogcommentaar. Maar emotionele weerklank is niet het enige. Kijk naar het voorbeeld van de iPhone: daar wordt meer negatiefs over geschreven dan dat er negatieve buzz is rond de Nokia N95, maar anderzijds wordt er ook veel meer positieve buzz rond gemaakt. We zouden een netto-promotiescore kunnen berekenen waarbij we de negatieve vermeldingen aftrekken van het totale aantal vermeldingen, en dan kijken waar we daarmee uitkomen. Uiteindelijk was het er ons om te doen om een positief verhaal te brengen rond het belang van sociale media. De conclusie is duidelijk: als je een toekomstige verkiezingsuitslag in de gaten houdt, kijk dan in godsnaam ook naar de sociale media en voeg die toe in de mix.


In een volgend artikel bekijk ik of andere webinitiatieven, zoals polls en enquêtes, ook een voorspellende waarde hadden met betrekking tot de parlementsverkiezingen van 10 juni.