Reducerende terminologie

Ingezonden door LVB op 2009-05-04 01:08

(...) Nog een krantenkop die me stoorde: 'Illegaal belandt in schroef van schip'. Een mens 'illegaal' noemen omwille van diens verblijfsstatus (...) komt dicht bij het ontkennen van diens menselijkheid.

Het gebruik van een woord dat verwijst naar een specifiek kenmerk van iemand is meestal niet reducerend bedoeld, maar heeft toch vaak dat effect, voornamelijk wanneer dat kenmerk niet erg relevant is in de context van wat men vertelt. 'Er zaten drie allochtonen lawaai te maken op de trein' kan stigmatiserend overkomen, maar ook 'de gehandicapte student legde een goed examen af' kan dat effect hebben, omdat die student zelfs op zo'n topmoment niet los van zijn handicap - ik bedoel beperking - wordt beschouwd.

Daarom moet ik me in mijn job regelmatig afvragen of ik een bepaald woord nog wel mag gebruiken. Zeg niet 'straatkinderen' maar 'kinderen in straatsituaties'. Zeg zeker niet 'aidslijders' en evenmin 'aidsslachtoffers' maar wel 'mensen die leven met hiv/aids'. Vermijd ook 'arme mensen' of 'armen' als het gaat over 'mensen die in armoede leven'. Een mensenrechtenorganisatie die niet enkel voor, maar ook mét slachtoffers wil werken, moet die passieve term 'slachtoffer' eigenlijk vermijden. Maar 'rechtendragers wiens rechten bedreigd zijn' vind ik voorlopig nog wat te omslachtig als alternatief. In het Engels schrijf ik vlotjes 'the global South' (voor wat vroeger ontwikkelingslanden waren, voorheen onderontwikkelde landen en nog daarvoor de derde wereld), maar 'het globale Zuiden' klinkt nogal stroef, en 'het Zuiden' doet mij toch eerder denken aan de Provence. Soms ben ik benieuwd hoe ver dit kan gaan. Naar het schijnt vinden ze het in de VS al discriminerend om 'zwarte koffie' te bestellen. Wat als 'het zuiden' zelf een besmette term wordt? Verder doen met een windstreek minder? Is er een evenwicht mogelijk tussen praktische overwegingen en principiële overwegingen?

Professor Eva Brems in een opiniestuk in De Standaard, 4 mei 2009

Reacties

#79876

Avondlander

maandag, 4 mei, 2009 - 08:42

 

Political Correctness als literair genre?

#79879

Elveebee

maandag, 4 mei, 2009 - 09:32

 

Laat 'professor' Eva Brems aan volgende tekst maar eens een 'lesje nemen'. Of anders heel dringend in therapie gaan!

http://www.vrijvanzegel.net...!.html

#79880

Elveebee

maandag, 4 mei, 2009 - 09:36

 

URL komt blijkbaar niet door.

Gaat over tekst: "Zeg het toch eens gewoon", verschenen op 6 september 2005 op http://www.vrijvanzegel.net.

En URL nog eens proberen
http:// http://www.vrijvanzegel.net...!.html

#79881

Leo Norekens

maandag, 4 mei, 2009 - 09:51

 

Hoe zielig deze evenwichtsoefening. Een mooie illustratie van hoe dit soort PC preoccupaties hoofdzaak door bijzaak vervangen: de eerste regel van dit citaat.

(De krantenkop "Illegaal belandt in schroef van schip" stoort mevrouw de professor o.w.v. het woord "illegaal". Voorstel voor een minder storende titel: "Dappere avonturier, wanhopig op zoek naar een betere toekomst voor zichzelf en zijn familie, in duizend stukjes terug naar afzender". Ah, zooo smaakt de koffie beter. Iedereen blij.)

#79915

fcal

maandag, 4 mei, 2009 - 12:39

 

Ben ook groot voorstander van het gebruik van het woord mens, wat verstand of geest betekent in het Latijn. Samenstellingen, die soms een interne tegenspraak vertonen als vrouwmens of mannenmens, moet men er maar op de koop toe nemen.

#79923

nuchtere

maandag, 4 mei, 2009 - 13:27

 

ik heb een vermoeden dat hij illegaal wordt genoemd gezien de activiteit waarin het ongeval kadert te maken heeft met het pogen een land binnen te raken... als illegaal dus

was het ongeval tijdens een pleziertochtje op zee gebeurd dan was van deze term geen sprake geweest

my 2ct.

#79926

traveller

maandag, 4 mei, 2009 - 13:36

 

Mijn probleem is haar titel: professor.
Vroeger had men respect voor hun "geleerdheid", vandaag is het een garantie van PC, en bij haar kan men er nog idiotie aan toe voegen. Ze voelt zelfs niet hoe belachelijk ze is.
Arm Vlaanderen.

#79929

Leo Norekens

maandag, 4 mei, 2009 - 13:54

 

Inderdaad nuchtere.
Hetzelfde geldt voor "Er zaten drie allochtonen lawaai te maken op de trein". Op een trein VOL allochtonen zou die omschrijving een beetje belachelijk zijn, maar op een trein waar bvb. drie van de vier aanwezige allochtonen het de andere reizigers moeilijk maken, is het relevante informatie.

@Traveller: Noem haar geen professor. Dat zou beledigend kunnen zijn. 'Persoon met een academische leerstoel', lijkt me beter. Tot nader order dan toch.

Overigens, Eva Brems, is 'rechtendragers wiens rechten bedreigd zijn' niet alleen "omslachtig" maar ook taalkundig krom. Zoek de fout en maak dan je breiwerkje af.

#79935

Lizzie

maandag, 4 mei, 2009 - 14:38

 

@Elveebee

Gewoon gezegd: Die tekst over “Zeg het toch eens gewoon” is echt een schitterende compilatie van het hele irriterende en zelfs frustrerende loop-op-eieren PC-vocabularium. Alhoewel van reeds een hele tijd geleden, is het nu (nog) brandend actueel.
Eigenlijk geeft dat inderdaad meer zin om, zoals jij ook liet blijken, van er eens een goed omelet van te maken.:-)

#79946

Questing Beast

maandag, 4 mei, 2009 - 16:32

 

Doet me denken aan een cartoon die ik ooit eens ergens zag. Daarin zit een oud mannetje op een stoel dat zijn betoog begint met: "Vroeger zeiden ze dat ik arm was." Hij vervolgt: "Toen zeiden ze me dat arm niet meer van deze tijd was; ik was minvermogend." Vervolgens: "Toen zeiden ze dat minvermogend zijn betekenis had verloren; ik was sociaal achtergesteld." Het mannetje gaat zo nog een aantal prentjes door, telkens met nieuwe politiek correcte termen, tot hij besluit: "Ik bezit nog steeds geen cent... maar ik heb wel een rijke woordenschat."

#80007

oxbow

dinsdag, 5 mei, 2009 - 19:11

 

Een perfect voorbeeld van zulke terminologie:

http://www.hln.be/hln/nl/95...

Hier wordt een bedoelde locatie omschreven als "het Zuiden"; maar wat houdt dat nu precies in? Welke landen? Men maakt het alleen maar vager door zulke omschrijvingen te gebruiken (wat misschien de bedoeling is?)

#80009

vuurland

dinsdag, 5 mei, 2009 - 20:06

 

Het zuiden, is dat niet Wallonië?