"VRT was nooit een rood bastion"

Vanaf de jaren '80 heeft men vaak aangekondigd dat men zou aantonen dat de VRT een rood bastion was, bij mijn weten is dat bewijs nooit geleverd geworden. En ik denk eerlijk gezegd dat dit vandaag voor een stuk voorbijgestreefd is. Er kan een hypothese worden opgebouwd rond het feit dat mensen in het journalistieke beroep een eerder linkse oriëntatie hebben qua electorale voorkeur, maar daar stopt het ook. Ik denk dat vandaag de mechanismen die werken veel subtieler zijn, en die veel meer terug te zoeken zijn tot netwerken en persoonlijke contacten, en de partijpolitieke clichés ver overstijgen. (...)

Frank Thevissen, geïnterviewd door Gilles De Coster in De Ochtend op Radio 1, 30 september 2009

Reacties

#88496

LVB

#88501

James

 

Dus Frank Thevissen beweert dat de betreffende journalisten weliswaar links stemmen, maar zich bij hun werk niet door hun politieke voorkeur laten beïnvloeden? Experimenteel onderzoek in de sociale psychologie leert anders. Mensen laten zich, al dan niet bewust, juist wél door hun persoonlijke opvattingen beïnvloeden bij het beschrijven van zaken. En laten journalisten nou net mensen zijn.....

#88502

blah

 

Gewoon even volgen of nakijken wie er als studiogasten uitgenodigd werden tot zover in 'De Ambassadeurs' over
de middag op Klara als steekproef.

Ook een vergelijkinkje tussen het Nieuws en het Journaal
brengt verheldering. Als er ook maar ergens een vakbond
een scheet laat, is dat steevast het eerste item bij de
Brt.

En terwijl ik dit tik hoor ik de moordenaar MAO en een
verder kritiekloze bijdrage over de verjaardag van de
Communistische republiek China op dezelfde zender.

Bah.

#88504

RW

 

'Als er ook maar ergens een vakbond
een scheet laat, is dat steevast het eerste item bij de
Brt.'
O ja? Kijk dan even naar het RTBF-nieuws. Dàar zie je dan toch pas wat een echte vakbondszender is. Mijn probleem met het VRT-nieuws is net dat het tegenwoordig bijna altijd over niets gaat. Het is zo 'toegankelijk' dat er niks van over blijft. Enfin, de drukpers is in hetzelfde bedje ziek.

#88506

Cogito

 

Frank Thevissen stond bij mij op het lijstje van "de goei". Exit Thevissen dus. Een vriend van mij maakt graag brandhout van het Marlboroboekje over de media die de gezondheid kunnen schaden, met als argument dat er alleen pokko journalisten aan hadden meegeschreven, inclusief Frank Thevissen. Ik moet 'm gaan gelijkgeven. Hij gaf wél toe Luc Van Braekel niet te kennen, dus die kreeg nog even de vrijspraak...

#88507

traveller

 

@ Cogito

Frank Thevissen heeft al een mokerslag geïncasseerd. Dan zijn er heel weinig mensen, 1 per duizend of 1 per tienduizend, die niet inbinden. De Vlaamse geschiedenis in een notedop.
We hebben ook geen intellectueel vangnet van gelijkgeaarden die zo iemand beschermen en in de groep opnemen.
Frank was alleen als hij de mokerslag opving en heeft nu waarschijnlijk zijn conclusies getrokken.

#88532

thinker

 

@RW

uiteraard... het brengen van het echte nieuws in België zou enkel continu schade berokkenen aan de PS en co.

als je de waarheid niet wil vertellen begin je onzin te verkopen... levenservaring ;)

#88533

OutlawMike

 

traveller, kom je hier eigenlijk zeggen dat Thevissen een beetje inbindt, met het oog op een minstens gedeeltelijke rehabilitatie bij het regime?

Als dat zo was, hoe rijmt dat dan met zijn zojuist verschenen boek?

#88534

traveller

 

@ OutlawMike

Hij zat toch in het huis van vertrouwen als hij die zever verkondigde? Ik ben dus zeker dat hij zijn woorden gewogen heeft.

#88540

OutlawMike

 

Tja... spijtig dan. Ik dacht dat hij beginselvaster was.

#88685

Frank Thevissen

 

Zoals beloofd kom ik nog even terug op de hogervermelde quote uit het radiointerview tijdens het programma 'De Ochtend' (Radio 1) i.v.m. met het zgn. 'rode VRT-bastion' en het feit dat ik die stelling in twijfel trek.

Ik heb ondertussen de 'tegenproeven' gelezen en dacht dat je aanvankelijk doelde op de studies van de UG (De Bens e.a.) die aantonen dat de partij-politieke affiliatie van journalisten in het algemeen (en dus ook VRT) tendeert naar links.

Waar ik echter naar verwees was het feit dat de vraag al bijna zo oud is als de BRT/VRT zelf en dat er lange tijd werd aangekondigd dat men die rode berichtgeving ook zou nagelhard zou bewijzen en staven.

Tevergeefs: nu ja, je geeft een voorbeeld van een casus/studie waaruit dat zou blijken, maar het ultieme bewijs dat bij de VRT de rode berichtgeving zou overheersen die blijft uit.

Ik wil het wel aannemen, maar dan louter als hypothese, totdat het empirisch bewijs is geleverd: liefst via een degelijk opgezette inhoudsanalytische methode met degelijke criteriumvariabelen en kernindicatoren. In dat opzicht scoort het onderzoek van Swinnen en Francken m.i. maar vrij zwak en heeft ze slechts betrekking op de berichtgeving over de WTO-conferentie. (Trouwens een verklaring voor een deel van de vaststellingen en besluiten zou best wel eens kunnen liggen bij het visuele criterium: beeldmateriaal is voor televisiemakers nog altijd een doorslaggevend nieuwsselectiecriterium)

Wat de doctoraatsthesis van Lieve Desmet en de quote in het Nieuwsblad ("VRT-wetstraatverslaggeving was rood gekleurd): dat doctoraat kende ik niet, maar ik beschouw zo'n uitspraak in een krant, vooralsnog niet als een sluitend bewijs. Mocht hij het bewijs echter met zijn onderzoek hebben geleverd, dan was mijn uitspraak in De Ochtend effectief achterhaald door dit onderzoek. Wat mij enigszins achterdochtig maakt is dat in datzelfde artikel meteen verwezen wordt naar journalisten van linkse signatuur en daar antwoord ik dan altijd op dat de partij-politieke voorkeur van de genoemde journalisten manifest klopt, maar dat dat nog geen sluitend bewijs is dat dat ook doorwerkt in een gekleurde berichtgeving. Zo eenvoudig ligt het doorgaans niet: de mechanismen zijn - zeker vandaag - doorgaans wel iets complexer.

#88687

traveller

 

@ Frank Thevissen

"Respect" voor jouw wetenschappelijke benadering van "problemen".
Verder heb ik daar weinig tijd voor. Als u zo ver bent dat er een wetenschappelijk bewijs van de roodheid van de VRT overtuigend genoeg is voor u leven we al lang in een communistische samenleving. Het is dan veel te laat.
Ik heb één vraag, hoeveel leden van de totale VRT staf zijn lid van de ACOD? Moet niet zo moeilijk zijn om die vakbondskieslijsten te vinden.

#88688

dendof

 

Ambtenaren leven van belastingsgeld. Van die mensen zal je dan ook niet snel horen dat de staat centuur moet doen.

In normale omstandigheden is elke openbare omroep dan ook eerder links dan rechts.

En dat is dan in landen waar het *niet* normaal is om de helft van de rechtse kiezers te diaboliseren.

#88690

LVB

 

@Frank: "de partij-politieke voorkeur van de genoemde journalisten manifest klopt, maar dat dat nog geen sluitend bewijs is dat dat ook doorwerkt in een gekleurde berichtgeving"

Bij het bewerken en voorlezen van berichten van persagentschappen zal die politieke voorkeur vermoedelijk slechts een kleine rol spelen.

Maar zal een journalist die Fidel Castro zelf een toffe pee vindt, bij het interviewen van iemand die dezelfde mening toegedaan is, wel de reflex hebben om de geïnterviewde te confronteren met het feit dat Cuba een dictatuur is?

Het is die grens tussen wat enerzijds als "vanzelfsprekend" en "consensus" (en dus niet aan kritiek onderworpen) wordt beschouwd, en wat anderzijds als "controversieel" en "kritisch te benaderen" wordt beschouwd, die de ideologische waarden en voorkeuren (en ik zie dit ruimer dan partijpolitiek) van de journalisten duidelijk tot uiting doet komen.

#88691

yupie

 

Second that.

Het gaat bv. ook om de onderwerpkeuzes. Ik denk aan :
- (meestal aangekondigde) reportages met kritiek op grote multinationals (soms met onredelijk weinig wederwoord).
- reportages met kritiek op Amerikanen en de VS (verhoudingsgewijs veel, in vergelijking met die met kritiek op linkse regimes of niet-westerse dictaturen).
- Canvas dat van die periodes heeft dat het beter aarde-opwarming-TV zou heten of WO2-TV (er mag toch geen te lange periode voorbijgaan zonder dat wij er aan herinnerd worden hoe diabolisch de nazi's wel waren, en allen die er van dicht of ver mee gelieerd kunnen worden).

#88694

Frank Thevissen

 

@Luc, @Yupie, allemaal pertinente opmerkingen die aangeven:
a. dat er veel elementen kunnen spelen en wellicht ook effectief spelen en dat het probleem van evenwichtige, afstandige, kritische kwaliteitsjournalistiek verder reikt dan partij-politieke voorkeur;
b. dat we er met casuïstiek echter niet komen, al was het alleen al maar omdat er voor elke selectieve waarneming,even gemakkelijk een tegenvoorbeeld kan gevonden worden die de 'bewijsvoering' omkeert.
Dat neemt niet weg ik ook wel de stellige indruk heb dat de kritiekloze forumfunctie in de journalistiek en de ruggengraatloze onderdanigheidsjournalistiek vaak domineert, maar die overstijgt de partijpolitieke grenzen: als de redactionele autonomie (onder commerciële en politieke druk) uitgehold wordt, dan rest voor vele journalisten enkel nog de identificatie met 'de macht' ... men holt daarbij politici slaafs en onderdanig achterna, letterlijk zoals Sarah De Bisschop deed bij Verhofstadt ('Een jaar in het spoor van Verhofstadt') ... effectief: Verhofstadt trok het spoor en de journaliste had maar gewellig en kritiekloos in dat spoor te volgen of zoals we ook nauwelijks machtskritisch en ontmaskerend journalistiek weerwerk krijgen tegen het versnaperingsvideo-offensief dat bvb. de pr-room van Obama constant op ons afvuurt of neem de schaamteloze, geforceerde manier waarop een journalist als Ivan De Vadder, J-J De Gucht in z'n cultuurministerzadel mee probeerde te hijsen en we kunnen zo nog wel een tijdje doorgaan). De belanghebbenden produceren, bepaalde journalisten sluizen het allemaal gewillig door. Dit maar om te zeggen: de complexiteit van wat jullie aanhalen reikt een heel stuk verder dan het stigma van 'de Rode VRT' ... Let wel, daarmee is evenmin het bewijs van het tegendeel bewezen. Maar als we een sluitende bewijsvoering willen leveren voor een of ander, dan moet dat - zoals in het buitenland trouwens het geval is - gebeuren op basis van kritisch, onafhankelijk onderzoek ... maar gezien bvb. ook de universitaire wereld hier grotendeels plat gaat voor de politiek (om financieel te overleven bvb. - zie o.a. de Probo-case in het boek over mediakritiek in Vlaanderen) wordt er daar ook vooral op veilig gespeeld en zal men vooral behoedzaam zijn om politici voor het hoofd te stoten, al was het alleen al maar omwille van het feit dat sommige politici deel uitmaken van het professorenkorps en academische mandaten cumuleren).

#88699

pepperjack

 

De bewering dat de VRT "een rood bastion" is, kan makkelijk gecounterd worden omdat het begrip "rood" wellicht te eng is. Daarenboven beschouwen linksmensen zichzelf al als "enorm divers", zodra er naast socialisten ook trotskisten, communisten en of groenen zijn. Dus beweren dat de VRT divers is, of dat de VRT niet een rood bastion is, is formeel wellicht juist.

Het gebrek aan kennis en het gebrek aan wil om nog aan journalistiek te doen die iets diepgravender is, stoort mij trouwens meer dan een ideologische kleuring.

MAAR...was er geen incident met Standaard journalist die na een telefonisch interview via een niet-ingehaakte GSM enkele VRT-toppers hoorde besluiten dat ze *in het geheim* het VB in de berichtgeving maximaal zouden weren? Of vergis ik mij nu, en was het genuanceerder? Ik meen dat de VRT-heren serieus op hun pik getrapt waren.

Zo het waar is, wil men dus op verborgen wijze manipuleren en bewust desinformeren. Dit sluit voor mij alle discussie omtrent de basiskwaliteit van journalistiek bij de VRT. Ik zie niet in wat een 'gedegen wetenschappelijk onderzoek' hier nog meer zou kunnen bijdragen.

#88701

LVB

 

@Frank: "redactionele autonomie"

Wat is dat? Persoonlijk beschouw ik dat als een vakbondsterm die er in essentie op neerkomt dat de eigenaar van een krant de redactionele lijn niet meer mag bepalen. En waar ik, als voorstander van eigendomsrecht en vrij ondernemerschap, dus tegen ben. Door redactionele autonomie kunnen journalisten, hoofdredacteurs en vakbondscellen op de redactie hun zin doen, hebben met journalisten bevriende politici meer invloed dan de eigenaar, en heeft de eigenaar op de duur schrik van zijn redactie.

Het was eigenaar Christian Van Thillo die het opnam voor Luc Van der Kelen tegen pogingen van VLD-kopstukken om LVDK tot ontslag te dwingen. En toen Trends-journalist Paul Belien met een VB-politica trouwde, waren het zijn collega-redacteurs die hem 'solidair' buitenwerkten, tegen de wil van de eigenaar in.

Persoonlijk heb ik meer vertrouwen in de eigenaars van kranten en weekbladen, dan in de hoofdredacteurs.

De eigenaars zijn meestal ondernemers die een realistischer visie hebben dan de postmodernistisch-nihilistische luchtbel waarin hun hoofdredacteurs leven.

#88711

EricJans

 

@ Luc:

Touché mbt het politieke bedrijf. Als het over de adverteerders gaat... heb ik twijfels.

#88720

Benny Marcelo

 

@Pepperjack: het was toch Pim Fortuin die destijds aan ....(BRT-journalist, even zijn naam kwijt) vroeg over Filip De Winter: "Een van de meest spraakmakende politiekers en u heeft hem nog nooit geïnterviewd?"

Rode kaken kon onze BRT-man niet meer krijgen want die had die al.

#88816

Frank Thevissen

 

@luc, @EricJans,
Wat de 'redactionele autonomie' betreft; dat begrip mag je wat mij betreft ruim interpreteren en uitbreiden naar het hele mediaconcern waartoe die redactie behoort, al heeft EricJans hier wellicht een punt als hij de problematiek inzake de relatie met adverteerders aanhaalt.
Verder biedt nog het ene, nog het andere (de brede of enge invulling van het begrip) afdoende garantie, want autonomie veronderstelt onafhankelijkheid in de strikte betekenis van het woord en die is vaak ver te zoeken.
Bovendien is het zo dat het voorstellen alsof autonome redacties 'autonoom' en dus 'eigengereid' kunnen optreden op z'n minst achterhaald: het volstaat daarvoor de kijken naar bvb. het statuut dat een hoofdredacteur van de GvA of DS vandaag heeft. Of bekijk de manier waarop de schotten tussen commerciële afdelingen van mediabedrijven en redacties gaandeweg zijn gesloopt (vorig jaar sprak Peter Vandermeersch op een informele bijeenkomst nog 'over de tijd dat redacties en commerciële afdelingen van kranten nog gescheiden waren' ... alsof hij over de middeleeuwen sprak).
Omdat je (Luc) verwijst naar het geval Van der Kelen wiens job staande gehouden werd door Van Thillo: je hebt ondertussen misschien al de bijdrage van Roger Van Houtte gelezen in ons boek over mediakritiek en daar gebeurde net het tegenovergestelde en zwichtte het equivalent van Van Thillo bij de GVA voor de politieke druk om deze machtskritische journalist te broodroven: de redactie, i.c. de hoofdredacteur zweeg ondertussen als vermoord. Zo zie je maar dat voor elk voorbeeld een tegenvoorbeeld kan gevonden worden.
Ik moet tenslotte in dit verband ook nog denken aan een recent voorbeeld dat een journalist van Trends aanhaalde: zijn stuk (over een aantal vertegenwoordigers van bedrijven in de hoofdrol) werd ingetrokken, nadat een van de geinteriewde bedrijven via de media-eigenaren (Roularta) liet weten dat ze een advertentie zouden plaatsen indien Trends het stuk integraal niet zou laten verschijnen: in tijden van advertentiecrisis blijkbaar een aanlokkelijk voorstel, en aldus geschiedde of hoe een adverteerder, de redactionele autonomie via het mediabedrijf kan ondermijnen ... ik ken geen duidelijker voorbeeld. FT

#88817

Frank Thevissen

 

"noch het ene, noch het andere" ... uiteraard ;-)