De gebeurtenissen van het decennium

De luisteraars van Sonar op Radio 1 hebben de belangrijkste binnenlandse en buitenlandse gebeurtenissen van het voorbije decennium gekozen uit een longlist die samengesteld was door een team newswatchers. De aanslagen van 11 september 2001 in New York en Washington DC kwamen als nummer één uit de bus. De volledige top-20 ziet er als volgt uit:

1 11 september, terroristische aanslagen in NY en Washington [2001]
2 Barack Obama gekozen als eerste zwarte president van de VS [2008]
3 Dodelijke tsunami treft Azië [2004]
4 Invoering Euro, einde van de Belgische Frank [2002]
5 Internationale kredietcrisis, beurzen en banken onderuit [2008]
6 Film Al Gore brengt klimaatdiscussie op gang [2006]
7 Crisis op Amerikaanse huizenmarkt, start hypotheekcrisis [2008]
8 Bush begint oorlog in Irak, na 26 dagen valt het regime van Saddam [2003]
9 Herman Van Rompuy is de eerste Europese president [2009]
10 Orkaan Katrina verwoest stad New Orleans, duizenden daklozen [2005]
11 Apple introduceert de eerste iPod [2001]
12 SABENA failliet verklaard [2001]
13 Olympische Spelen in Peking, Tia Hellebaut haalt goud [2008]
14 Doorbraak sociale netwerksites op het internet [2009]
15 Israël begint met bouw muur om Westelijke Jordaanoever [2002]
16 Het Verdrag van Lissabon wordt ondertekend [2007]
17 0110 concerten voor verdraagzaamheid [2006]
18 Pim Fortuyn vermoord door Volkert Van der G. [2002]
19 Humanitaire ramp in Darfur [2003]
20 Michael Jackson overleden [2009]

Nu heeft een mens wel de neiging om gebeurtenissen die nog vers in het geheugen liggen, als belangrijker te beschouwen dan wat al uit de herinneringen vervlogen is. Om dit effect na te gaan, vulde ik de lijst aan met de jaartallen (tussen vierkante haken. Vervolgens maakte ik een grafiekje.



Ik had eigenlijk een stijgende lijn verwacht, maar het is een hobbelig parcours geworden. Windstilte in 2000, druk in 2001 en 2002, daarna weer wat kalmer, om dan de laatste twee jaar weer in drukte te eindigen.

Hadden de volgende gebeurtenissen ook een kans gemaakt om in deze lijst te worden opgenomen, als ze dit jaar hadden plaatsgevonden en dus nog vers in het geheugen lagen?

- Breedband-internet breekt door [2000]
- Concorde stort neer nabij Parijs [2000]
- Vuurwerkramp in Enschede [2000]
- Volksunie valt uiteen [2001]
- Geboorte van troonopvolgster prinses Elisabeth van België [2001]
- Vlaams Blok wordt veroordeeld wegens racisme [2004]

Welke gebeurtenissen hadden volgens jullie in de top-20 moeten staan, en welke non-events horen er niet in thuis?

Reacties

#91770

Koen Robeys

 

De invoering van de Euro dateert van 1,999. Het enige wat er in 2,002 is gebeurd is, is dat alle nationale denominaties vervangen zijn door euromunten en -biljetten. Ik begrijp natuurlijk dat op die manier de perceptie is dat "de Euro" in 2,002 is ingevoerd". Maar in werkelijkheid was vanaf 1,999 de verhouding tussen een Belgische Frank en een Euro dezelfde als de verhouding tussen een briefje van vijf en een briefje van tien: een precies vastgelegde waardeverhouding, die weliswaar geen netjes rond getal was (zoals één briefje van tien is twee briefjes van vijf waard) maar wel een tot vier cijfers na de komma vastgelegd getal (één Euro is 40.3399 Frank waard).

Het is allemaal wat pedante "eruditie", maar als je wil weten wat er niet in thuishoort...

#91771

sander

 

Michael Jackson zou ik weglaten, en het uiteenvallen van de VU en de veroordeling van het VB wél opnemen. Dat eerste heeft immers jarenlang ons politiek landschap nog bepaald - de fusie tussen SLP en Groen! maakt er een einde aan - en de veroordeling van het VB was een eerste teken dat het cordon begon te werken.
Verder vind ik het een vrij representatieve lijst.

#91772

LVB

 

@Koen: er stond ook bij "einde van de Belgische frank". Werd de Belgische frank afgeschaft op 1 januari 1999?

#91773

Neverbeendead Religion

 

De lijst leest nogal saai vind ik. Nu ja, er werd ook letterlijk gevraagd naar feitelijke gebeurtenissen. Wat vond je de meest ingrijpende nieuwe manieren van leven vind ik een betere vraag om bij de grote tijdstippen van de grote kalender te voegen. Er staat niet veel in dat je niet kan herleiden naar een vroegere periode in de menselijke geschiedenis.
Als je niet in het nieuwe geinteresseerd bent zijn vermeldingen van het geweld in de laatste tien jaar belangrijk te noemen en anders is dat oude wijn in nieuwe of zelfs wederkerende namen.
De laatste tien jaar is de mens er dan in geslaagd de oude wijn veel sneller te brengen en te ontvangen omdat men zelfs mobiel kon gaan youtuben.
De nieuwe wijn is dan nog steeds meer theorie dan praktijk maar beter te laat dan voor eeuwig te kijk.

Voor wie nog met een houten kop rondloopt is er dan the scene
om het nieuwe decennium mee te beginnen.
http://www.thelau.nl/songte...

#91774

Greg

 

Het uiteenspatten van de dotcom bubble in 2000 hoort zeker ook thuis in dit lijstje.

#91776

Cogito

 

Het overlijden van Paus Johannes Paulus II in 2005: dju rats vergeten toch zeker ...

#91777

Neverbeendead Religion

#91779

Damian

 

Rust in vrede, King of pop. Was een schok die werkelijk mondiaal voelbaar was... de hele wereld stond even stil.

#91782

Rudi Dierick

 

De vraag omgedraaid, wat zou eruit moeten?

9 Herman Van Rompuy is de eerste Europese president [2009]
10 Orkaan Katrina verwoest stad New Orleans, duizenden daklozen [2005]
12 SABENA failliet verklaard [2001]
17 0110 concerten voor verdraagzaamheid [2006]
19 Humanitaire ramp in Darfur [2003]
20 Michael Jackson overleden [2009]

#91787

ivanhoe

 

"Apple introduceert de eerste iPod "

Dat moet er uiteraard uit. De ipod is niet meer dan een ordinaire MP3-speler (toch zeker in het begin)

#91792

marcfrans

 

@ Koen Robeys & Lvb

De euro werd ingevoerd in 1999 als REKENEENHEID en ook als beperkt betaalmiddel voor officiele transacties. Vanaf dat moment hield de Belgische frank op van te bestaan als rekeneenheid (of waarde eenheid), en werd die frank 'gedegradeerd' tot een vaste fractie-van-een-euro. Dus de waarde van de frank werd dan niet langer meer bepaald door vraag en aanbod van de frank op wisselmarkten, maar wel door vraag en aanbod van de euro op wisselmarkten.

In 2002 werd de euro ingevoerd als BETAALMIDDEL voor gewone mensen zoals u en ik.

Ik vind dat de waardebepaling van een munt veel belangrijker is dan de fysieke verschijning in briefjes en muntstukken. Daarom zeg ik dat de Euro werd 'ingevoerd' of geschapen (en de Belgische frank afgeschaft) in 1999, en niet in 2002.

#91794

Koen Robeys

 

Luc: In de technische zin was de Belgische Frank afgeschaft in 1,999. Er was niet langer een staat die de monetaire souvereiniteit had om er, bijvoorbeeld, briefjes van te drukken of munten van te slaan. Er was ook niet langer een staat die er een monetaire politiek kon in voeren, dus rentestijgingen opleggen als ze inflatie vrezen en rentedalingen als er deflatiegevaar is. Al die dingen zijn per 1,999 overgedragen op de monetaire autoriteit van de Eurozone.

Verder was er ook praktisch geen betaalverkeer meer in Frank. Alle interbancaire verrichtingen waren allemaal euro-verrichtingen. Dat kon je best zien als je een betaling uitvoerde van "Belgische Frank" (in werkelijkheid alleen maar een verschijningsvorm van de Euro) naar bijvoorbeeld de Duitse Mark (een andere verschijningsvorm van de Euro). De hele clearing gebeurde in Euro; de Franken werden van bij het begin in het systeem omgezet in eenheden euro (zoals wanneer je een briefje van vijf afgeeft aan een loket dat onmiddellijk wordt omgezet in een cijfer op een rekening; het briefje zelf ligt even in de schuif als reserve en gaat dan naar de Nationale Bank) en alle verrichtingen verder afgewerkt in euro.

Als de ontvanger een rekening had in Mark, dan werd het cijfer aan het einde omgerekend naar een bedrag in Mark. Of in Franse Frank of in Peseta of whatever. Zoals je een rekeningtegoed kan gaan opvragen en het zal je overhandigd worden in briefjes van vijf, of van tien, of welke verschijningsvormen van de Euro je wil krijgen.

Als het een betaling was van een BEF rekening naar een BEF rekening, dan was het alsof je een briefje van vijf zou afgeven dat onmiddellijk werd omgezet naar een cijfer in een rekening, waarna je X weken later een tegoed zou opvragen en je een briefje van vijf terugkreeg. Je zou je dan kunnen inbeelden dat het hele susteem uit niets anders bestond dan briefjes van vijf - tot je te zien kreeg dat die breifjes maar één stuk uit een heel systeem waren, nast andere briefjes, rekeningen en andere verschijningsvormen van geld.

Want in alle gevallen was je betaling door het systeem dat alles in euro uitdrukt gegaan, en dat de eerste drie jaar nog alles kon heruitdrukken in de oude nationale munten als je dat wilde.

De zeer, zeer kleine fractie van het betaalverkeer dat plaatsvindt in termen van briefjes en munten gebeurde evenwel, die eerste drie jaar, exclusief in de oude nationale munten. Opnieuw, die verhielden zich tot elkaar zoals vandaag briefjes van 5 tot pakweg briefjes van 20: het waren gewoon verschillende denominaties van de Euro geworden.

Maar ze zagen er natuurlijk wel nog steeds uit als de oude nationale munten. En omdat die zeer, zeer kleine fractie het enige was wat de mensen alle dagen te zien kregen (plus het feit dat ze niet wisten dat de clearing van hun bancaire verrichtingen al in Euro verliep) zag het er in de volksmond uit alsof er al ergens vaag sprake was van de Euro, maar dat die pas in 2,002 werd ingevoerd.

Enkele beschouwingen rond hetzelfde onderwerp van alweer een paar jaar geleden:

http://speelsmaarserieus.bl...
http://speelsmaarserieus.bl...

#91796

LVB

 

@Koen @marcfrans: Akkoord, jullie hebben mij overtuigd van het feit dat de euro in 1999 werd ingevoerd. Maar inderdaad, voor de praktische zaken van de gewone man telde de euro pas mee in 2002, zeker omdat pas vanaf dat moment het nieuwe baar geld bruikbaar was in alle landen van de eurozone. Dat is voor de gewone mens ook het voornaamste voordeel van de euro: geen omslachtige wisseloperaties meer indien men geld nodig heeft in een ander land binnen de eurozone.

Ik zou deze discussie willen vergelijken met de vraag of het nieuwe decennium vandaag begonnen is, dan wel over een jaar. Wiskundig gesproken begint het nieuwe decennium pas over een jaar, want er heeft nooit een jaar 0 bestaan, de tijdrekening begint bij het jaar 1. Bijgevolg begint een nieuw decennium pas in het jaar dat op een 1 eindigt.

Maar in de populaire perceptie begint het nieuwe decennium vandaag, en daar heb ik mij bij neergelegd. In de populaire perceptie is de euro ingevoerd in 2002, toen het baar geld de euro-denominatie kreeg.

#91797

Koen Robeys

 

Ik moet zeggen dat ik me ook vaak heb verwonderd over de "pedante eruditie" (zie mijn eerste post in deze draad) die de "populaire perceptie" het recht wil ontzeggen het decennium te laten beginnen wanneer we dat willen. In mijn eigen termen klonk dat als "we vieren ronde getallen, geen rekenkundige haarkloverij".

Nu is het wel zo het tellen van de decennia een pure conventie is. We gebruiken een tientallig, en geen twee- of twaalftallig stelsel; we rekenen in zonnejaren en niet in (zeg) manen, enzovoort enzovoort. De "invoering van de euro" is daarentegen wel degelijk een objectief beschrijfbare historische gebeurtenis: en die vond plaats in 1,999. Daarom lijkt me de vergelijking niet helemaal correct.

Maar desondanks wil ik de populaire perceptie te hulp komen. Als de mensen het als een belangrijke gebeurtenis van dit decennium beschouwen, dat ze hun vertrouwde nationale bankbriefjes inruilden voor nieuwe Europese - wie ben ik dan om te zeggen dat dat niet belangrijk was? En als ik even mijn pedante eruditie wil tentoonspreiden voeg ik er aan toe dat de term "invoering van de euro" ongelukkig gekozen is voor datgene wat ze zo belangrijk vinden: dat was enkel de bijhorende omruiloperatie.

#91799

LVB

 

@Koen: de "pedante erudieten" hebben dan toch wel hun slag thuis gehaald bij de benoeming van de eeuwen. Dat de jaartallen met een 20 beginnen, maar dat we toch in de eenentwintigste eeuw leven, komt namelijk doordat er geen nulde eeuw bestond, net zo min als er een jaar nul bestond...

#91800

Koen Robeys

 

Uim, is dat laatste niet gewoon een arithmetische realiteit? Bijvoorbeeld, kleuter Sarah is bezig aan haar vijfde levensjaar, nu ze in augustus vier is geworden. Zo ook eindigde in 1,999 de twintigste eeuw, en de éénentwintigste is begonnen - maar onze jaartelling is twintig eeuwen oud. Iets dergelijks.

#91803

Koen Godderis

 

Het haatconcert 0110 op plaats 17.

Het verbaasde me eerlijk gezegd, maar de linkse haat en onverdraagzaamheid is wel degelijk een fenomeen dat de laatste 10 jaar sterk is toegenomen.

Als het CGKR dan toch haar werk dient te doen dan had ze dit concert in feite moeten verbieden. Prediken van haat is wettelijk verboden. Dus dat waren ook die linkse haatconcerten 0110.

#91804

Koen Godderis

 

@Luc, de Belgische frank werd wel degelijk op 1 jan 1999 (voor de financiële wereld) afgeschaft. Enkel voor de consument werd het 3 jaar later, meer bepaald 1 jan 2002.

#91805

LVB

 

@Koen: "Zo ook eindigde in 1,999 de twintigste eeuw"

Nee, eind 2000 eindigde de twintigste eeuw, omdat de eerste eeuw begon in het jaar 1, 100 jaar duurde, en dus eindigde op het einde van het jaar 100.

#91811

LVB

 

... tenzij de "conventie" er zou in bestaan dat een eeuw 100 jaar duurt, behalve de eerste eeuw die dan maar 99 jaar zou geduurd hebben...

#91812

johan vandepopuliere

 

6 Film Al Gore brengt klimaatdiscussie op gang [2006]
- akkoord dat de klimaatdiscussie een wezenlijk aspect was van het voorbije decennium, maar als scharniermoment weet ik niet of de film van Gore nu op een schavotje dient geplaatst.
9 Herman Van Rompuy is de eerste Europese president [2009]
- een non-event van jewelste.
11 Apple introduceert de eerste iPod [2001]
- een gadget voor luxepaardjes en niet significanter voor onze samenleving dan de lancering van pakweg de Ford F-150
13 Olympische Spelen in Peking, Tia Hellebaut haalt goud [2008]
- de OS in een nieuwe wereldmacht met een heel eigen politiek systeem, een machtige staat met kapitalistische inslag, JA; goud voor Tia: leuk maar onbeduidend
17 0110 concerten voor verdraagzaamheid [2006]
- non-event
18 Pim Fortuyn vermoord door Volkert Van der G. [2002]
- dat was schokkend, maar ik weet niet of het politiek significant was
20 Michael Jackson overleden [2009]
- tja ...

Ik mis, voor de vuist weg:
- de wetenschappelijke en technologische doorbraken op het gebied van genetica, die de sociale, ethische en culturele veranderingen, zeg maar schokken van het komende decennium zullen drijven; maar we houden dat tegoed
- de doorbraak van China als speler op de wereldmarkt; symbolisch kan zijn: de eerste Chinese ruimtevaarder (eerder militair/technologisch)
- het nieuwe zelfvertrouwen van Rusland onder Poetin, met het spierballengerol richting Oekraïne en tRotW; de afhankelijkheid van Europa van Rusland qua energie; gebeurtenis: de staatsovername (meerderheidsaandeelhouder) van Gasprom in 2005
- de overname van Sidmar door Mittal Steel (Arcelor), symbolisch voor de opmars van de "derde wereld"
- het "nieuwe socialisme" (zonder morele connotatie) van Chavez en Lula
- de doorbraak van persoonlijke navigatiesystemen
- het falen van de informatisering van de Belgische justitie: een probleem dat ik 1000x nijpender vind dan BHV; kwestie van toch even naar de navel te staren

#91825

elhaz

 

Het Sonar-lijstje staat stijf van de anekdotiek. In feite moet de titel van zo'n lijstje niet zijn "de meest belangrijke" maar de "best bijgebleven" gebeurtenissen van het voorbije decennium. Echt belangrijke gebeurtenissen geven een nieuwe trend aan die de toekomstige decennia zullen bepalen. Johan Vandepopuliere geeft er hier meteen een aantal die het Sonar-lijstje niet haalden.
Zelf zou ik nog toevoegen:
Het volwassen worden van het internet met het doorbreken van het informatie- en opiniemonopolie van de MSM. En de eerste oproepen en pogingen tot het controleren van die toegang tot die nieuwe informatiebron door Westerse politici.

De doorbraak van Google. Of dat positief of negatief is zal nog moeten blijken.

#91826

Elhaz

 

En nu ik er even over nadenk nog deze:

De soms moeilijk verlopende(zie Justitie) maar ontegensprekelijk toenemende informatisering en technologisering van de overheid waardoor de kans op een steeds meer onderdrukkende, vrijheidsberovende Big Brother-maatschappij is vergroot.

#91834

Leo Norekens

 

Uitbreiding van de EU met tien landen (2004)
Verdrag van Lissabon (2007) na de "foute" referenda in Nederland en Frankrijk.
De afwijzing van dat Verdrag door Ierland (2008)
Lancering van Wikipedia (2001)
Vorming van noodregering Verhofstadt op 21.12.2007, die het momentum uit de Vlaamse onafhankelijkheidsbeweging haalt, met onbepaald uitstel als gevolg.

#91835

Leo Norekens

 

Een tegendraads blog-ideetje: maak een lijstje van wat de voorbije tien jaar allemaal verboden (of verplicht) werd.

En voor de zieners onder ons: een lijstje van welke belangrijke figuren de voorbije tien jaar geboren werden.

#91881

Spartacus

 

31 december 1999 : Kevin J. wordt geboren, de Belg die in 2070 als laatste en enige actieve de ganse Belgische bevolking zal financieren...

#91882

Spartacus

 

Sorry, moest natuurlijk 2009 zijn...

#91958

Amedee Van Gasse

 

@Luc: als ik ook eventjes pedant mag zijn: astronomen werken wél met het jaar 0. Astronomie is namelijk de enige tak van de wetenschap waarbij de nauwkeurigheid van tijdstippen in het verleden wél van belang is, en dan is een aritmetische nul zeer handig om berekeningen te kunnen uitvoeren.

Voor alle andere takken van de wetenschap die verder terug gaan dan 2000 jaar (geologie, alle archeo- en paleo-wetenschappen,...) scheelt het meestal niet op één jaartje meer of minder. FFS, het "nulpunt" (of éénpunt zo je wil) van onze conventionele jaartelling zou zelfs op -4 of -6 liggen.

Nog een andere bedenking: toen onze conventionele jaartelling werd opgesteld, was de Arabische (van oorsprong Indische) nul nog niet bekend in onze contreien. Als we nu opnieuw zouden moeten beginnen, zonder voorkennis van voorgaande jaartellingen, dan acht ik de kans 50/50 dat we bij 0 zouden beginnen, afhankelijk van hoe je tijd beschouwt: als tijdstippen (0-based) of als perioden (1-based).

Ik dacht vroeger ook pedant te zijn door het standpunt van de op 1 gebaseerde jaartelling te verdedigen, maar ik ben nu tot het voortschrijdend inzicht gekomen dat het er eigenlijk helemaal niet toe doet.