Fascisme

Het fascisme was een tot Italië beperkt gebleven politieke beweging die haar oorsprong vond in de kringen van oudstrijders van de Eerste Wereldoorlog, die ontgoocheld waren over de wijze waarop de politieke partijen en dus de parlementaire democratie in haar geheel omgegaan waren met de levens van de soldaten in de oorlog en met hun belangen na de oorlog. Bijna allen kwamen voort uit het socialisme, met name hun Duce (leider), Benito Mussolini, die hoofdredacteur van het socialistische partijblad was geweest.

Het eerste en voornaamste kenmerk van het fascisme was een geëxalteerde vorm van patriottisme, of van wat wij zouden noemen staatsnationalisme: de slachtoffers van de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog eisten erkenning voor hun vaderlandslievende offers. Niets was een groter vijand van het fascisme dan het volksnationalisme, zoals men dat toen en tot op vandaag in Vlaanderen kent. Ik schreef het al vaker: om fascist te kunnen zijn moet een Vlaming een Belgisch nationalist worden. Een Vlaams-nationale fascist is een contradictio in terminis. Mussolini zelf was hierin trouwens consequent: het Vlaams-nationalisme heeft nooit genade gevonden in zijn ogen, geen Vlaams-nationalist was ooit welkom bij hem of op feesten van het destijds reëel bestaande fascisme in Italië, maar wél steunde Mussolini zowel politiek als vooral financieel het Belgische nationalisme van Leon Degrelle en Rex. [...]

Het fascisme was intolerant voor andere politieke meningen. Bij ons heeft men vandaag nog niet het stadium bereikt dat poltieke tegenstanders in gevangenissen en strafkampen worden opgesloten, maar er gaat wel geen jaar voorbij of één of andere nieuwe wet geeft een aanzet in die richting. Het regime dat we kennen staat nog zeer ver van het fascime verwijderd, maar wat is het anders dan puur fascisme, als een Louis Tobback straffeloos kan roepen dat alle (hij zei erbij: "hoort u mij goed? Alle!) middelen mogen worden ingezet in de strijd tegen het Vlaams Blok/Belang. Dat is fascistische taal van de zuiverste soort, en dat is aantoonbaar zo, het is deze taal die het fascisme gemaakt heeft tot een verwerpelijke totalitaire en uiteindelijk gewelddadige beweging, maar wie spreekt hier vandaag bij ons zulke taal? Wie doet oproepen tot gewetenloosheid in de politieke strijd? Wie demoniseert, wie kriminaliseert zijn politieke tegenstrevers? [...]

De theoretische grondslag voor het fascisme werd geboden door het corporatisme. Wie de werken van de Leuvense politicoloog prof. Wilfried Dewachter gelezen heeft, weet dat dit stelsel vandaag in tenminste één land bestaat, en dat is België.

Een ander kenmerk van het fascisme was de cultus van de jeugd. Echter, in het Italië van Mussolini werd niemand van zesentwintig of achtentwintig jaar geschikt geacht voor het ministerschap. [...]

Mark Grammens in Journaal van 17 februari 2005