De reis van Apollo 11

In 1973 schreef ik op 15-jarige leeftijd samen met een vriend een boek over het Apollo-programma. In 64 pagina's werden de belangrijkste gebeurtenissen van de 11 bemande Apollovluchten samengevat. Hieronder volgt het hoofdstuk over Apollo 11, aangevuld met enkele foto's en videofragmenten.


APOLLO 11
- bemanning : Neil A. Armstrong(CDR) Michael Collins (CMP) Edwin E. Aldrin (LMP)
- lancering : 16 juli 1969 te 14h 32m
- draagraket : Saturn V
- type vlucht : maanvlucht met maanlanding
- aantal omwentelingen : 30 om de maan
- totale omlooptijd om de maan : 59h 35m
- maanlanding : 20 juli 1969 te 21h17m op 0°41'15"N en 23°26'0
- totale verblijfsduur op de maan : 21h36m
- duur van de uitstap van Armstrong : 134 m
- duur van de uitstap van Aldrin : 104 m
- vluchtduur : 195h 18m 35s
- splashdown : 24 juli 1969 te 17h 51m
- doel : eerste bemande maanlanding, in de Zee der Stilte.

DE BEMANNING




Neil A. Armstrong
Op 5 augustus 1930 werd te Wapakoneta, een dorpje van 7500 inwoners in de Amerikaanse staat Ohio, Neil Armstrong geboren. De kleine Neil ontwikkelde zich tot een zeer blond, energiek jongetje met onwaarschijnlijk fletsblauwe ogen. Hij had slechts één grote hobby : modelvliegtuigjes bouwen. Hij kende de levensgeschiedenis van de gebroeders Wright van buiten en las boeken over luchtvaart in bed bij het licht van een zaklantaarn. Op een dag bestelde hij met het geld dat hij verdiend had door karweitjes op te knappen een afgedankt oorlogsvliegtuig. Zijn ouders annuleerden de bestelling. Gedoemd om op de grond te blijven, bouwde Neil een windtunnel in de kelder, die het huis op zijn grondvesten deed daveren. Hij was toen 14 jaar.
Toen hij zestien was haalde hij zijn vliegbrevet. Neil Armstrong bestuurde vliegtuigen nog voor hij een rijbewijs had !

Als burgerlijk testpiloot zag Armstrong aanvankelijk weinig in zijn bezeten kollega's die met alle geweld in een kapsule zonder vleugels door de ruimte wilden. Maar toen John Glenn in 1962 zijn historische ruimtevlucht gemaakt had, kreeg hij toch zin om astronaut te worden. Hij solliciteerde bij de NASA en werd op 17 september als astronaut aangenomen.

Bij zijn aanvaarding maakte de NASA volgend rapport over hem :

- pioniersgeest ; sterke interesse in het onbekende.
- vliegtuigbouwkundig ingenieur met diploma's aan de Purdue University en aan de marinevliegdienst in Pensacola.
- zeven jaar burgerlijk testpiloot op de Edwards lu chtmachtbasis.
- enorme ervaring met experimentele vliegtuigtypen.
- meer dan honderd vluchten als testpiloot van de X-15, waarmee hij het wereidhoogterekord (60.000 m) en het wereldsnelheidsrekord (6400 km/h) behaalde.
- tijdens zijn legerdienst 78 gevechtsvluchten met Panther straaljagers boven Korea.
- enthousiast visser, zeer matig roker.
- degelijk huisvader ; gehuwd, 2 zonen.
- gespeend van opschepperij en filmsterallures ; uiterst serieus, zeer zwijgzaam ; afkerig van leugens en uitvluchten.
- goede lichaamslengte (1,80 m) en goed gewicht (75 kg).
- geen sportman, wel enthousiast zweefvlieger.
- soms plotseling charmant met een verlegen, jongensachtige glimlach.

Neil Armstrong heeft heel wat hachelijke situaties meegemaakt, waarin hij steeds het hoofd koel hield en aldus zijn leven wist te redden :
- die keer toen hij met een Panther straaljager neerstortte in Korea, op vijandelijk gebied terechtkwam, maar zich binnen een dag uit zijn gevangenis bevrijdde.
- die keer toen zijn huis in Houston 's nachts in brand stond.
- toen hij in 1966 samen met David Scott in de Ge mini 8 een koppeling tot stand had gebracht met een Agena-doelraket, begon de kombinatie plots om haar as te tollen. Toen men in Houston reeds wanhoopte, redde Armstrong de Gemini 8 en maakte een noodlanding.
- op 7 mei 1968 ontsnapte Armstrong aan de dood toen een trainingstoestel waarmee hij de afdaling naar de maan inoefende, neerstortte. Hij kon er nog tijdig uitspringen met zijn parachute en belandde op enkele meters van het brandende wrak.
Armstrong maakte in totaal twee ruimtevluchten : in de Gemini 8 (1966) en in de Apollo 11 (1969). In 1969 bedroeg Armstrong's jaarsalaris 1.300.000 BF.
Armstrong verliet de NASA op 1 juli 1970.

Edwin E. Aldrin Jr.
Edwin Aldrin werd geboren op 20 januari 1930 te Montclair (New Jersey). Hij is kolonel bij de Amerikaanse luchtmacht. In zijn studententijd interesseerde hij zich sterk voor ruimtevaarttechnieken. Hij haalde een wetenschappelijke graad aan het Massassuchets Institute of Technology. Aldrin werd astronaut op 18 oktober 1963. Zijn eerste ruimtevlucht maakte hij in de Gemini 12 in november 1966. De vlucht van Apollo 11 was zijn tweede en laatste ruimtevlucht. Aldrin is gehuwd en vader van 3 kinderen.

Ted Guillory, de man die de leiding had over het opstellen van het vluchtplan, zegt over Aldrin : "Mensen, dat is nogal iemand I Hij had een rekenliniaal bij zich tijdens zijn Gemini-vlucht. Eens hoorde ik hem zeggen : "Wat ? Geeft die computer aan dat ik tien meter uit de baan ben ? Volgens mij zijn het er slechts 5, maar zeker geen tien !" Aldrin is één van de weinige mensen die de berekeningen voor een rendez-vous zelf kunnen uitcijferen".

Aldrin verliet de NASA op 1 juli 1970.

Michael Collins
Mike Collins werd geboren op 31 oktober 1930 te Rome, Italië. Hij is luitenant-kolonel bij de Amerikaanse luchtmacht.

Mike Collins heeft diep-bruine ogen en donker haar, en hij is niet aan het praten te krijgen. Hij is gehuwd en vader van drie kinderen. Hij werd astronaut op 18 oktober 1963. In juli 1966 maakte hij zijn eerste ruimtevlucht in de Gemini 10. Begin 1968 moest hij een gevaarlijke operatie ondergaan aan zijn ruggemerg. Collins verliet de NASA, vermoedelijk samen met Armstrong en Aldrin.


HET VLUCHTVERLOOP

Aftelling en lancering



T-158h : (zeg : T minus 158 uur) : Op Cape Kennedy begint de aftelprocedure T-8h05m : Het voltanken van de brandstoftanks begint.
T-4h00m : Laatste medisch onderzoek van de bemanning.
T-3h38m : Alle brandstoftanks zijn volgetankt
T-3h05m : De bemanning vertrekt naar de raket.
T-43min : De verbindingsarm tussen de CM en de lanceertoren wordt ingetrokken. De ontsnappingstoren wordt geladen.
T-37min : Laatste veiligheidskontrole. T-15min : CSM werkt op eigen energie.
T-3m06s : Alle lanceerfasen worden nu automatisch door computers verricht. Vanaf nu komt de mens niet meer tussen.
T-2m40s : De brandstoftanks worden onder druk gebracht. T-2m20s : De tanks van de derde trap zijn onder druk gebracht.
T-1m10s : De tanks van de tweede trap zijn onder druk gebracht.
T-60sec : De tanks van de eerste trap zijn onder druk gebracht.
T-50sec : Alle trappen werken nu op interne stroomvoorziening.
T-15sec : Het besturingssysteem in de Instrument Unit werkt nu op eigen stroomvoorziening. T-10sec : Over het lanceerplatform beginnen duizenden liters koelwater te stromen. T-8,9sec : Ontsteking van de vijf motoren van de eerste trap.
T-02sec : Alle vijf motoren werken nu op 90% van hun vermogen.
T-00sec : LIFT-OFF ! ! ! Om 14h 32m MET komt de raket van de grond.

Op dit moment zijn reeds 38,6 ton brandstof verbruikt! De machtige Saturn V die 2.902.000 kg weegt ontwikkelt nu een stuwkracht van 3.472.000 kg.

00m11s : De kontrole wordt nu overgenomen door Mission Control in Houston. De vijf motoren van de eerste trap verbruiken nu 12 ton brandstof per sekonde
02m15s : De middenste motor van de eerste trap wordt uitgeschakeld. Hoogte 44 km, snelheid 2 km/sec.
02m41s : De vier andere motoren van de eerste trap worden nu ook uitgeschakeld. Hoogte 66 km, snelheid 3 km/sec.
02m42s : Afscheiding van de eerste trap.
02m43s : Ontsteking van de vijf motoren van de tweede trap. Hoogte 67 km, snelheid 3 km/sec.
03m17s : De ontsnappingstoren wordt afgeworpen. Hoogte 96 km, snelheid 3,5 km/sec.
07m40s : De middenste motor van de tweede trap wordt uitgeschakeld Hoogte 179 km, snelheid 6 km/sec.
09m11s : De vier andere motoren van de tweede trap worden nu ook uitgeschakeld. Hoogte 186 km, snelheid 7 km/sec.
09m12s : Afscheiding van de tweede trap
09m15s : Ontsteking van de motor van de derde trap.
11m40s : De motor van de derde trap wordt uitgeschakeld. Hoogte 188 km, snelheid 8 km/sec. Baan om de aarde is bereikt.

Verder vluchtverloop op 16 juli
17h 16m 21s (MET) : De motor van de derde trap wordt nog eens aangestoken gedurende 5m 478 om de snelheid te laten toenemen tot 40.000 km/h, of 11 km/sec. Daarmee wordt het definitieve startschot naar de maan gegeven, de zgn. TLI (translunar injection).
17h 52m (MET) : De CSM, bijgenaamd "Columbia", maakt zich los van de derde trap, draait zich 180° om zich vast te koppelen aan de LM, de "Eagle", die in de derde trap geplaatst is. De LM wordt uit de derde trap gehaald. De CSM en de LM vormen nu één geheel.



19h 35m (MET) : De overgebleven brandstof in de derde trap wordt nu uit de tanks geperst, waardoor de S-IVB een andere koers gaat volgen en tenslotte in een baan om de zon zal terechtkomen. Eindelijk zijn Columbia en Eagle alleen op weg naar de maan!
De astronauten waren heel wat minder spraakzaam dan hun uitbundige voorgangers van Apollo 10. Op een afstand van 90.000 km richtten ze de kleuren-tv-camera even op de trouwe moeder aarde. Armstrong gaf er kommentaar bij.

17 juli
04h 00m : De bemanning begint aan een eerste slaapperiode van 9 uur.
17h 04m : Op 180.000 km van de aarde wordt de hoofdmotor van de SM gedurende 3 sekonden ontstoken om de snelheid met 23 km/h op te voeren. Dit was de eerste en enige koerskorrektie tijdens de heenreis.

18 juli
00h 32m : Opnieuw halen de astronauten de camera te voorschijn en geven demonstraties van gewichtloosheid. Collins maakte daarbij de opmerking : "Als ik geweten had dat er zoveel mensen meekeken, dan had ik beslist mijn colbertje en mijn das aangetrokken !"



03h 00m : Er volgt een tweede rustkuur van 9 uur.
14h 30m : Armstrong en Aldrin kruipen in de LM om hem aan een grondig onderzoek te onderwerpen. Hiervan ontvangt de aarde nogmaals een uitstekende tv-reportage.

19 juli
04h 10m : Apollo 11 komt nu in het aantrekkingsveld van de maan zodat de snelheid, die nu gedaald is tot 3.280 km/h, weer begint toe te nemen.
18h 13m : Apollo 11 verdwijnt nu achter de westelijke maanrand. Daardoor is alle radiokontakt verbroken gedurende 33 minuten.
18h 22m : De hoofdmotor wordt ontstoken om in een baan om de maan te komen.
18h 46m : De Apollo komt weer van achter de maan te voorschijn en Armstrong meldt dat de Lunar Orbit Insertion goed verlopen is. Apollo 11 is nu in een baan om de maan van 113 tot 312 km hoogte.
22h 37m : Na de vierde tv-uitzending wordt de hoofdmotor nogmaals ontstoken om de maanbaan cirkelvormig te maken. De baanhoogte varieert nu van 99 tot 121 km. Dit is niet precies cirkelvormig, maar twee dagen later zou ze wel cirkelvormig geworden zijn onder invloed van de zgn. "mascons", dit zijn plaatsen op de maan waar de zwaartekracht groter is dan elders.

20 juli
12h 00m : Na een extra-lange rustperiode worden de astronauten gewekt.
14h 28m : Aldrin gaat binnen in de LM om aan een ultieme inspectie te beginnen. Een uur later gaat ook Armstrong de LM binnen.
17h 23m : Het landingsgestel van de LM wordt ontplooid.
18h 47m : Eagle wordt losgekoppeld van de Columbia. Dit mancevre gebeurt aan de achterkant van de maan. "De Eagle heeft vleugels", waren de eerste woorden van Armstrong toen de twee in formatie vliegende tuigen van achter de maan vandaan kwamen.



20h 07m : Piloot Aldrin zet de daalmotor van de LM aan, waardoor een baan bereikt wordt waarvan het laagste punt slechts 15 km boven de maan ligt. Daarna wordt de motor afgezet.
21 h 05m : De daalmotor wordt opnieuw ontstoken om de definitieve afdalingsfase te beginnen.
21h 06m : Hoogte 15 km, nog 470 km van de landingsplaats verwijderd. 21h 12m : Hoogte 10 km, nog 12 km van de landingsplaats verwijderd.
Even was er alarm toen de computer, die de gegevens van de landingsradar ontcijfert, overbelast raakte. Door een deel van zijn taak over te nemen kon de bemanning het defekt verhelpen.
21h 15m : Hoogte 420 m.





Volgens het vluchtplan moeten de laatste 150 meter van de afdaling door de kommandant afgelegd worden.

Houston: - Go voor de landing !
Aldrin: - Begrepen.
Aldrin: - Waarschuwingslicht brandt.
Armstrong: - Voorwaarts snelheid. Goed. We gaan, we gaan ! Houston : - Nog 60 sekonden.
Aldrin: - 13 meter. 0,65 omlaag. We blazen wat stof op. 10 meter. 0,6' omlaag. Schaduw is vaag.
1 meter voorwaarts, we drijven iets naar rechts af.
2 meter, 0,5 omlaag.
Houston: - Nog 30 sekonden.
Aldrin: - Drijven nog naar rechts ... Contactlamp brandt. Okay, motor af. Standstelgreep op neutraal.
Primair en noodgeleidingssysteem op automatisch. Schakelaar voor bediening daalraket op kommandant. Kontaktschakelaar daalraket af. 413 staat in.
Houston: - We nemen aan dat je geland bent, Eagle?
Armstrong: - Houston, Tranquillity Base hier, de Eagle is geland.
Houston: - Begrepen Tranquillity, we zien dat je geland bent. Er zijn hier een paar mannen paars aangelopen, maar we durven weer ademhalen. Reuze bedankt.
Aldrin: - Jullie worden bedankt.

Het was zondag 20 juli 1969, 21h17m42s. De mens was op de maan geland! De landingscoördinaten waren 0°41'15" Noorderbreedte, 23°26' Oosterlengte.

Armstrong: - Houston, daarnet vlogen we recht op een krater af, ongeveer zo groot als een voetbalveld, bezaaid met een groot aantal rotsblokken. We vlogen dan maar op handbesturing om een redelijk goede landingsplaats te zoeken.
Houston: - Begrepen Tranquillity, we zien hier overal blije gezichten, over de hele wereld. Armstrong : - Hier beneden zijn er ook twee !
Collins: - En vergeet vooral die ene in het moederschip niet!
Armstrong: - Juist.
Armstrong en Aldrin beschrijven daarna het maanlandschap dat ze door de ramen te zien krijgen. Daarna volgt een kontrole van de LM die zes uur in beslag neemt.

21 juli
02h53m :
Armstrong: - Houston, dit is Tranquillity. We wachten op de toelating om de druk in de cabine te laten wegvloeien.
Houston: - Tranquillity Base, dit ois Houston. Je bent go om de druk te laten wegvloeien. 03'h38m :
Armstrong: - Het luik is nu open. Okay Houston, ik ben nu op het platform. Ik zal nu aan ode koord trekken. Okay, de werktafel is naar behoren neergeklapt.
Houston: - Begrepen. We wachten op jullie tv. En daar 'krijgen we het tv-beeld binnen!
Armstrong: - Is het beeld goed ?
Houston: - Okay Neil, we zien je de ladder afdalen.





Armstrong: - Juist. Ik heb even geprobeerd of het moeilijk is de onderste sport van de ladder weer te bereiken. De poot van het olandingsgestel is 'minder in elkaar gedrukt dan we gedacht hadden, maar het is toch te doen. Je moet wel een stevig sprongetje maken. Nu ben ik onderaan 'de ladder. De schotels van het landingsgestel zijn maar drie tot vijf centimeter in het oppervlak weggezakt. Maar toch lijkt de bovenlaag heel fijnkorrelig. Het lijkt wel poeder. Ik zal nu van de maanlander afstappen.

Om 03h56m20s ostapt Neil Armstrong op de maan met de woorden :

"THAT'S ONE SMALL STEP FOR A MAN, ONE GIANT LEAP FOR MANKIND"

vertaling :

"DIT IS EEN KLEINE STAP VOOR EEN MENS, EEN REUZENSPRONG VOOR DE MENSHEID".

Armstrong begint nu met lukraak enkele bodemmonsters te verzamelen, voor het geval er iets mis zou lopen en hij zou moeten terugkeren in de LM.
Om 04h16m komt ook Aldrin de ladder afgestapt.

Aldrin: - Ik zal er wel op letten dat ik de deur niet in het slot laat vallen als ik naar buiten ga ! Houston : - Okay.

De beide maanwandelaars inspecteren nu de maanlander en constateren dat deze bijna geen schade opgelopen heeft. Alleen zijn de voelsprieten onderaan de landingsschotels afgeknakt.

Nu is het tijd voor wat ceremonieel. Armstrong onthult een plaquette waarop de volgende tekst staat
(vertaling) :

HIER ZETTEN MENSEN VAN DE PLANEET AARDE DE EERSTE VOET OP DE MAAN.
JULI 1969, ANNO DOMINI
WE KWAMEN IN VREDE NAMENS DE HELE MENSHEID.
Neil A. Armstrong, astronaut Michael Collins, astronaut Edwin E. Aldrin, astronaut Richard Nixon, president USA.



Daarna wordt de tv-camera op een statief geplaatst en kunnen miljoenen tv-kijkers zien hoe Armstrong en Aldrin de Amerikaanse vlag planten.

04h49m : President Nixon spreekt nu de beide astronauten toe, die naast de vlag in de houding staan.



Houston: - Tranquillity Base, hier Houston. Kunnen jullie allebei even voor de camera gaan staan ?... Neil en Buzz, de president van de Verenigde Staten zou graag een paar woorden tot jullie willen zeggen.
Armstrong: - Dat is een hele eer.
Houston: - Ga uw gang mijnheer de president, dit is Houston.
Nixon : - Hallo Neil en Buzz, ik spreek nu tot jullie via telefoon vanuit de ovale kamer van het Witte Huis en dit is vast en zeker het meest historische telefoongesprek dat ooit is ge-voerd. Ik kan niet zeggen hoe fier we op jullie zijn. Voor iedere Amerikaan moet dit de meest fiere dag van zijn leven zijn. Ik ben er zeker van dat mensen in de hele wereld het met de Amerikanen eens zijn dat dit een ontzagwekkende prestatie is. Door wat jullie hebben gedaan zijn de hemelen een deel van de wereld van de mens geworden. En aangezien jullie met ons praten vanuit de Zee der Rust voelen wij ons geïnspireerd in onze pogingen om vrede en rust op aarde te brengen. Gedurende één onschatbaar ogenblik zijn alle mensen op aarde werkelijk één, één in hun trots om wat jullie hebben gedaan, en één in hun beden dat jullie veilig naar de aarde mogen terugkeren.

Armstrong: - Dank U, mijnheer de president. Het is voor ons een grote eer en een groot voorrecht om niet alleen de Verenigde Staten, maar alle vredelievende mensen van alle landen hier te vertegenwoordigen. Mensen met belangstelling en leergierigheid wat de toekomst betreft. Het is voor ons een grote eer hieraan te mogen meedoen.
Nixon: - Dank u hartelijk en tot ziens op de Hornet, donderdag.
Aldrin: - Daar verlang ik echt naar.

Daarna begint Armstrong met het verzamelen van bodemmonsters, waarvan hij ook verscheidene foto's maakt. Ondertussen neemt Aldrin dieptemonsters, omdat deze niet in aanraking geweest zijn met de uitlaatgassen van de daalmotor van de LM. Hiervoor had men speciale buizen meegenomen die monsters namen tot op een diepte van 7 centimeter.

Ondertussen stelt Aldrin de EASEP (Early Apollo Scientific Experiments Package) op. Dit is een groep wetenschappelijke apparatuur, die bestaat uit :
- Een seismograaf (Passive seismic S-031)
- Een laserstraal-reflektor (Laser ranging retro-reflector 8-078)
- Een zonnewind-experiment (Solar wind composition 8-080)

(Voor meer bijzonderheden over deze experimenten, zie ons hoofdstuk "Wetenschappelijke experimenten")

Eén van de laatste taken was het verrichten van diepteboringen.

Aldrin had zeer veel moeite om de boor 25 cm. diep te krijgen.

05h 58m : Aldrin kruipt terug in de LM. Hierna worden de cameramagazijnen en de bodemmonsters in de LM gehesen met een katrolsysteem.
06h 12m : Ook Armstrong bevindt zich in de LM. Hij liep in totaal 2 uur en 14 minuten op de maan waarbij hij zich maximum 150 meter van de maanlander verwijderde.
Houston: - Welterusten voor Columbia en Collins op 114h06m.

In Tranquillity Base neemt de druk van de cabine af voor het uitwerpen van de overbodige uitrusting. Het totaalgewicht van de LM zal na het uitwerpen 4.915 kg bedragen. Daar gaat het eerste rugpak overboord ... 'Het tweede nu. De cabine wordt opnieuw onder druk gebracht. Stabiele druk nu op iets meer dan één derde atmosfeer.

Houston: - Tranquillity, we hebben het overboord werpen op de tv gevolgd en de seismograaf heeft de trillingen geregistreerd toen de twee rugpakken de grond raakten.
Armstrong : - Niets blijft tegenwoordig onopgemerkt, hé?
Houston: - Wat je zegt.
Aldrin: - Hebben jullie nu genoeg plaatjes gezien voor vandaag ?
Houston: - Zeg dat wel! Het is een geweldige show geweest. Televisiecamera uitgeschakeld op 114h25m47s na de lancering.

Naast de Amerikaanse vlag, die bij de lancering vanop de maan omver zou vallen, lieten de astronauten nog een heel museum op de maan achter :

- Een aluminiumkokertje met een schijfje silicium waarop de boodschappen van 73 staatshoofden geëtst waren.
- De geborduurde schouderinsignes van de omgekomen Apollo 1 astronauten Grissom, White en Chaffee.
- Twee medailles met de afbeelding van de omgekomen Russische kosmonauten Joeri Gagarin (1968) en Vladimir Komarov (1967).
- Stang van de zonnewindmeter.
- Twee paar maanschoenen.
- Een zwartwit-tv-kamera.
- Gnomon voor kleurvergelijkingen.
- Twee PLSS-rugpakken.
- Een schopje en enkele tangen.
- Diverse uitrustingen.
- De EASEP.
- De daaltrap van de LM met de daarop bevestigde plaquette.

Houston: - Nog even een paar dingen controleren, Neil. Hebben jullie het schijfje met de boodschappen op het oppervlak achtergelaten, en kijk nog even of alle andere dingen die in het vluchtplan blz. 319 staan allemaal overboord zijn.
Armstrong: - Dat is in orde.
Houston: - Na dit goedenavond hoop ik jullie niet meer te moeten storen.
- Honderdvijftien uur en vijftig minuten sinds de lancering, half vijf 's morgens in Houston. Mike Collins slaapt in de Columbia, Neil Armstrong rust in de Eagle maar slaapt volgens de meetgegevens nog niet. Geen medische meetgegevens over Buzz Aldrin. Dit is Apollo Control.
Houston: - Hallo Tranquillity, hoe hebben jullie geslapen ?
Aldrin: - Neil had een soort hangmat voor zijn voeten gemaakt en hij heeft op de kap van de stijgmotor gelegen. Ik heb op de vloer geslapen. Over.
Houston: - Begrepen. Over twee uur moeten jullie opstijgen.
Aldrin: - Okay. De computer wacht op zijn ontbijt.
Houston: - Tranquillity Base, dit is Houston. Iets minder dan drie minuten nu voor de liftoff. Alle brandstoftanks van de stijgtrap zijn onder druk, zien we. Goed zo. We nemen aan dat je de schotelantenne op automatisch richten staan hebt.
Armstrong: - Aftelklok op nul, hoofdschakelaar op kontakt. 9 8 7 6 5 - stijgtrap vrij - kontakt - motor loopt! Dat ging prachtig. Snelheid 40 km/h. Wat een rustige vlucht!

Het was 18h54m toen de Eagle van de maan opsteeg. Na 16 sekonden is de hoogte reeds 200 meter.



19h01m : De Eagle bevindt zich nu in dezelfde obaan als de Columbia. De hoogte bedraagt nu 18,2 km en de afstand tot de landingsplaats is 300 km.
22h25m : De afstand tussen Columbia en Eagle bedraagt nog 100 m.
22h35m : De Eagle koppelt zich aan de Columbia vast. Aldrin en Armstrong stappen over in de Columbia. Ze vergeten natuurlijk niet de bodemmonsters ook in de Columbia over te brengen.

Enkele minuten later wordt de Eagle afgestoten. Dit deed men vroeger dan voorzien, omdat men vreemde krakende geluiden uit de LM hoorde komen.

22 juli
05h27m : Door een raketstoot van 29 sekonden verlaat de Columbia de maanbaan en de thuisreis wordt aangevat. Deze raketstoot vond plaats aan de achterkant van de maan, zodat toen geen radiokontakt mogelijk was. Enkele minuten later echter, toen radiokontakt weer mogelijk was :
Houston: - Hallo Elf, Houston hier. Hoe ging het ?
Armstrong: - Zeg maar dat ze de deuren van het maanontvangstlaboratorium kunnen openzetten, Charlie

18h53m : Het punt wordt bereikt waar de aantrekkingskracht van aarde en maan elkaar opheffen. Vanaf dit punt neemt de snelheid weer toe. De thuisreis verloopt zonder moeilijkheden. De astronauten verzorgen enkele tv-uitzendingen en mediteren daarin over de reis. Aldrin zegt : "Deze onderneming gaat verder dan de inspanning van drie mensen om voet te zetten op de maan. Het is het resultaat van de onlesbare dorst van de mens naar ontdekkingen".



24 juli
Houston: - Apollo 11, Houston hier. Alles is klaar voor het binnendringen van de atmosfeer. Klaar om de computergegevens over te nemen ?
Armstrong: - Okay, klaar.
Houston: - Jim Lovell hier. Ik wil jullie er graag aan herinneren dat het moeilijkste deel van de vlucht de fase na de landing is.
Collins: - We zullen er graag aan beginnen.
Houston: - Nog 31.450 km van de aarde. Snelheid nu 16.096 km/h. Het bergingsschip "Hornet" ligt in de goede positie en de vliegtuigen zijn in de lucht. Dit is Apollo Control.

17h20m: De Service Module wordt afgestoten.

Collins: - Die goeie ouwe dienstcabine. Wees lief voor haar.
Houston: - Ze heeft wel haar best voor jullie gedaan hé ?
- Nog 13.897 km van de aarde. Snelheid nu 22.334 km/h. Nog een half uur voor de landing. Het weer in het landingsgebied is uitstekend. Gebroken wolkendek op 500 m, golven van één tot anderhalve meter.

Collins: - Goed vliegweer ... We zien de zon hier ondergaan, precies op tijd. Hé, het wordt aardig donker in de cabine.
Houston: - Op dit ogenblik raakt de Command Module de atmosfeer. Over enkele ogenblikken verlies van het radiokontakt. Kontakt verloren ... Snelheid nu 11.072 meter per s. of 39.860 km/h.

Het verlies van het radiokontakt is te wijten aan de geioniseerde luchtlaag die zich rond de capsule vormt omwille van de hoge temperatuur door de wrijving met de lucht. De temperatuur aan de buitenwand van de capsule bedraagt tijdens het binnendringen van de atmosfeer ongeveer 3000°C. Binnenin is er een behaaglijke 24 graden. Dit verlies van radiokontakt, de zgn. "blackout", doet zich gelden op een hoogte van 81,4 km en duurt ongeveer drie minuten, tot de hoogte 52,5 km bedraagt.
Inmiddels staan op het bergingsschip "Hornet" in de Stille Oceaan president Nixon en de minister van buitenlandse zaken te wachten. De helikopters en de vliegtuigen cirkelen nu boven de landingsplaats.







Houston: - Radiokontakt weer hersteld. Visueel kontakt tussen capsule en bergingsschip mogelijk. Nog zes minuten voor de landing.
Collins: - Remparachutes uit.
Houston: - We nemen aan dat de remparachutes zich goed ontplooid hebben. Nog vier minuten voor de plons. De kommunikatieverbindingen zijn nu overgedragen aan de Hornet. Hornet : - Apollo 11, hier de Hornet. Hoe ontvang je ons ? Over.
Armstrong: - Hallo Hornet. Apollo 11 ontvangt je luid en duidelijk. Over.
Hornet: - Alles wel aan boord ?
Armstrong: - De 'bemanning ... (storing) ... één kilometer ... (storing).
Helikopter: - Apollo 11, hier helikopter 1. Je gaat prima te water ... Apollo 11 is te water!

Om 17h51m MET, precies bij dageraad in de Stille Oceaan, dobbert op zee een capsule met drie astronauten en enkele stukjes maan, na een reis van 195 uur, 18 minuten en 35 sekonden, of meer dan één miljoen kilometer.

Houston: - Honderdvijfennegentig uur en achttien minuten sinds de lancering. Apollo 11 is geland op 14 km van de USS Hornet.
Helikopter: - 'De cabine ligt ondersteboven in het water ! Ze ligt kopje onder!
Hornet: - Luchtleiding, hier de Hornet. Meld ons wanneer de capsule terug overeind is. Over.
Helikopter: - De drie ballonnetjes zijn opgeblazen en de capsule ligt weer rechtop. Over.
Hornet: - Luchtleiding, hier de Hornet. Helikopter 1 kan over één minuut zijn kikvorsmannen droppen.
Armstrong: Luchtleiding, Apollo 11 hier. Alles wel aan boord. We wachten op de kikvorsmannen.
Houston: - Twee rubberboten en drie kikvorsmannen te water.

Eén van de kikvorsmannen opent het luik van de capsule en werpt drie isolatiepakken in de capsule. De astronauten trekken de pakken aan en stappen in de rubberboot. Eén voor één worden ze in de Navy helikopter nr 66 gehesen.

Om 18h54m landt de helikopter op het dek van de Hornet. Een lift brengt de hele helikopter in het ruim van het schip. De astronauten stappen uit en lopen vlug naar de Mobile Quarantaine Facillity, dit is een soort caravan, waar ze geen kontakt meer hebben met de buitenlucht. Achter hen loopt een man die voortdurend de grond bespuit met een bakteriedodend middel. Al deze voorzorgsmaatregelen moeten verhinderen dat eventuele maanmicroben de aardbewoners zouden besmetten.

Vanachter het dubbel glas van hun quarantaineverblijf voeren de astronauten nu een gesprek met president Nixon via de telefoon, alhoewel de president op nauwelijks drie meter van hen af staat.

De Hornet vaart nu op volle kracht naar Hawai, vanwaar de astronauten in hun quarantainehuis naar Houston gevlogen worden, waar ze op 27 juli om 09h30m het Lunar Receiving Laboratory binnendringen. Op 10 augustus mochten de astronauten hun quarantaineverblijf verlaten.

De grote belofte van de jaren '60 was waarheid. De mens was op ae maan geland.

Uit: "Terugblik op het Apollo-programma", door Luc Van Braekel en Frank Coenen, drukkerij Unipress, 1973, pp. 27-36.