De noordpool is niet de zuidpool

Als ik een fout ontdek in de main stream media, weze het een vertalingsfout of een factuele fout, dan laat ik niet na om er hier over te berichten. Niet alleen om aan te tonen dat journalisten niet onfeilbaar zijn (ook bloggers maken soms fouten, natuurlijk), maar vooral om te verhinderen dat u foutieve informatie voor waarheid gaat aannemen en verder gaat verspreiden. Bij een vorige gelegenheid leverde mij dat een afkeurende reactie op van de bekende Nederlandse communicatie-adviseur Evert van Wijk, die mij verweet "flauw en hautain" te zijn omdat ik erop gewezen had dat een Vlaamse krant de geijkte term "heartland" had verminkt tot "hard land".

Diezelfde krant schreef vrijdag in haar "Life"-katern dat de ijskap op de zuidpool opnieuw geslonken is. Ik zou er overheen gekeken hebben, ware het niet dat alle andere media de voorbije dagen uitvoerig bericht hadden over een onderzoek van het NSIDC over het slinken van de poolkap op ... de noordpool! Alle cijfers, gegevens en verklaringen die de krant Het Nieuwsblad vrijdag gaf bij haar bericht over het afsmelten van de zuidpool, kwamen uit het NSDIC-bericht over de noordpool.

Het Engelstalige persbericht van het NSIDC heeft het over "the Arctic" (wat uiteraard "de noordpool" betekent). Wellicht maakte de pennelikker van dienst spontaan de associatie met "Antarctica", het zuidpoolcontinent. De in het Engels ingeburgerde term "the Arctic" heeft niet echt een gelijkluidende equivalent in het Nederlands. "Arctica" verwijst naar een oercontinent dat ooit op de noordpool lag.


Overigens is het afsmelten van de poolkappen een indicator voor de opwarming van de aarde, maar niet meteen een potentiële risicofactor voor de stijging van het zeepeil. Als drijfijs smelt, stijgt het zeepeil niet. De massa van dit ijs is gelijk aan de massa water die het op dit ogenblik verplaatst. Enkel het ijs dat nu op landmassa's ligt (vooral Groenland en Antarctica) en dat afsmelt, kan een rol spelen in de stijging van het zeepeil.

En ja, de (magnetische) noordpool en zuidpool zijn in de loop van de geschiedenis al ettelijke keren van plaats verwisseld. Gemiddeld één keer om de 300.000 jaar. De laatste keer was echter 740.000 jaar geleden, zodat we volgens sommigen (die u niet al te ernstig moet nemen) de volgende poolomwisseling zeer binnenkort mogen verwachten.