"Complotgeruchten bezitten specifieke redelijkheid"
Zelfs een in se brave jongen als de letterkundige-historicus David Van Reybrouck pleegde zonet een boekje genaamd “Pleidooi voor populisme”, waarin de kloof en de naderende clash wordt vastgesteld tussen het personeel van de netwerkstaat en de gewone man die de verhalen niet meer slikt.
En dat is dan meteen mijn antwoord aan ultraconservatieve Bush-adepten zoals Luc Van Braekel, die vindt dat ik me te positief uitlaat over complottheorieën à la Dylan Avery (“Loose Change”), Michael Moore (“Fahrenheit 9/11”) e.a. Het politiek complot is een realiteit. Niet de karikatuur ervan (een handjevol oligarchen dat op een schimmige plek snode plannen smeedt om de wereld naar hun hand te zetten); wel als flou conglomeraat van lobbying, intriges, parallelle diplomatie, netwerking, harde en zachte corruptie, vriendjespolitiek,- dat alles gecombineerd met intransparante bureaucratische tussenschotten en doorgeefluiken van macht, invloed, centen. Daar hoort ook enige uitsluiting bij, marginalisering van critici, tot en met regelrecht beroepsverbod, zie de zaak Frank Thevissen.
Het complotgerucht heeft zijn specifieke redelijkheid. Het is de anti-intellectualistische formulering van een radicale systeemkritiek die helemaal van onderaan, uit de buik van de samenleving komt. Het internet is er een onderdeel van, het verklaart de haast viscerale afkeer van de journalistieke beroepsklasse tegenover dit subversief, onstuurbaar medium.
Johan Sanctorum op In Flanders Fields, 13 september 2008
Reacties
dendof
zondag, 14 september, 2008 - 09:24Als "complot" voor sanctorum geen "echt complot" betekent, maar een organisch epifenomeen, tja, waar discussiëren we dan over?
Je kan dan evengoed de markt ook een complot noemen, of inflatie.
Net zoals racist en nazi al verwaterd zijn tot betekenisloze begrippen, stelt Sanctorum nu voor om ook de betekenis van complot te reduceren tot "een zaak of toestand die me niet bevalt".
Neen, dank je.
joe
zondag, 14 september, 2008 - 11:28"ultraconservatieve Bush-adepten zoals Luc Van Braekel"
wat ik me afvraag: is de man in kwestie het eens met deze uitspraak?
dendof
zondag, 14 september, 2008 - 11:47Wat ik me afvraag is of Toyota Joe de betekenis kent van adept, en zo ja, waarom hij dan zo'n dwaze vraag stelt.
LVB
zondag, 14 september, 2008 - 11:55@joe: Wie doorklikt op het woordje "ultraconservatieve", vindt mijn reactie aan Johan Sanctorum.
Kort gezegd: ik verwerp het etiket "ultraconservatief" maar zou niet geprotesteerd hebben tegen het etiket "neoconservatief".
"Ultraconservatief" heeft in Europa te maken met ethische kwesties. Ik ben voor euthanasie, voor het homohuwelijk, voor het zelfbeschikkingsrecht van de mens. Ik ben voor genetische manipulatie van planten, dieren en mensen. Ik ben voor stamcelonderzoek. Ik ben transhumanist, iemand die vindt dat de mens voor god mag, kan en moet spelen en zijn fysieke beperkingen met technologische middelen zal overstijgen. Ik ben agnost of atheïst. Allemaal kenmerken die indruisen tegen de Europese visie op "conservatisme". Ik noem mezelf een vooruitgangsoptimist, maar ik verwerp het etiket "progressief" omdat dit woord compleet besmet en misbruikt is door collectivisten.
In de VS heeft "conservative" of "ultraconservative" ook nog connotaties op socio-economisch en fiscaal vlak. De Wall Street Journal noemde onlangs Vincent Van Quickenborne een "conservative". In de VS zou ik zeker een "fiscal conservative" worden genoemd, wellicht ook een "conservative" tout court, maar geen "conservative on social issues" en daarom ook geen "ultraconservative". Wie mij hier en in de commentaren van andere blogs wat volgt weet ook dat ik van Amerikaanse paleoconservatieven als Pat Buchanan (overigens een notoir Bush-tegenstander) niet veel moet hebben.
Maar ik ben uiteraard wél een "neoconservative", een begrip dat enkel slaat op de buitenlandse politiek en op de Bush-doctrine terzake. En tegen "Bush-adept" heb ik geen enkel bezwaar, ik zie het ook niet als een belediging. Ik ben tegenstander van de standpunten van Bush over religie, stamcelonderzoek, evolutieleer enz., ik betreur de ontsporiong van de overheidsuitgaven onder zijn bewind, ik betreur de slordige uitvoering van de oorlog in Irak, maar ik sta achter zijn buitenlandse politiek, zijn 'war on terror', zijn socio-economische opties zoals belastingverlaging voor de hoge inkomens en geen sociale zekerheid naar Europees model.
Door mij "ultraconservatief" te noemen bewijst Sanctorum ofwel dat hij mijn blog niet systematisch leest (op zich niet erg, natuurlijk) maar toch ongefundeerd en onterecht mensen etiketten opplakt (moreel verwerpelijk), ofwel dat hij het verschil niet kent tussen ultraconservatief en neoconservatief (erg, maar het verrast mij niet echt van een Vlaamse "filosoof").
Jammer dat hij niet "aartsconservatief" had geschreven, konden we er nog wat harder om lachen.
raf
zondag, 14 september, 2008 - 12:12@luc:
Met enige (positieve) verwondering volg ik jouw antwoord aan Joe, dat natuurlijk, over diens hoofd, aan Johan Sanctorum gericht is. Des te meer ben ik verrast door de aanhalingstekens rond filosoof. Pas jij hier via deze etikettering niet toe wat je twee regels ervoor verwerpt?
LVB
zondag, 14 september, 2008 - 12:13@raf: Sanctorum noemt zichzelf toch een filosoof? En door dat woord te gebruiken wil ik eigenlijk zeggen dat filosofen niet noodzakelijk kaas gegeten hebben van de juiste terminologie inzake politieke denkstromingen.
LVB
zondag, 14 september, 2008 - 12:16@raf: maar als je positief "verwonderd" bent, wil dat zeggen dat je die stellingnames niet van mij had verwacht?
Misschien moet ik dan toch eens een artikel schrijven "waarom ik geen ultraconservatief ben"?
raf
zondag, 14 september, 2008 - 12:18@luc:
En ik die in al mijn naïviteit dacht dat je via aanhalingstekens juist twijfel zaait over de inhoud van een woord...
raf
zondag, 14 september, 2008 - 12:22@luc:
Iets te snel geweest: mijn verwondering betreft de rustige toon en de uitgebreidheid van je antwoord aan Johan. In deze tijden van wederzijdse bitsigheden valt zoiets op. Tot de twee laatse alinea's...
joe
maandag, 15 september, 2008 - 07:53dofke 't is niet omdat je mijn naam ziet dat dit telkens een rode lap moet zijn voor jou. want je komt dan enkel over als een os.
Johan Sanctorum
dinsdag, 16 september, 2008 - 21:31Ik wil hier kort even tussenkomen, na de reclame voor afslankproducten en ander heet spul doorgeslikt te hebben.
Ik stel vast dat de heer Van Braekel akkoord is met mijn kwalificatie 'Bush-adept' (waarmee hij zich identificeert met de meest corrupte VS-president sinds Nixon), en het label "ultraconservatief" nuanceert tot "neoconservatief". Dat zijn inderdaad nuances. Wie zich vandaag de dag "conservatief" noemt, is volgens mij oud, versleten, dement, of alledrie tegelijk. Dat zal me weer banvloeken opleveren van Van Braekel-adepten (die zijn er blijkbaar ook), maar in dit cruciaal, laat-Belgisch tijdsgewricht de dingen laten wat ze zijn ("conservare", voor wie nog Latijn heeft gedaan), dat vind ik echt pervers.
Graag verandering dus. En o ja, die complottheorieën: een zeker Chris De Stoop, groot fan van Boudewijn van België, heeft ook al een boekje geschreven tégen complottheorieën.
Lezenswaardig, Luc.
LVB
dinsdag, 16 september, 2008 - 21:52Aangezien de heer Sanctorum zelfs na het lezen van #68765 nog niet door heeft dat neoconservatisme (de "neocons", dat scheldwoord zal hij toch ongetwijfeld wel kennen en toch wel enigszins begrijpen?) de zaken NIET "laat zoals ze zijn" en bovendien totaal niets te maken heeft met "laat-Belgische" toestanden, dat "neoconservatisme" bovendien geen "conservatisme" is, denk ik dat verder reageren geen zin heeft.
Wat men aan de neocons zou kunnen verwijten is dat ze bijvoorbeeld in Irak te véél "verandering" wilden en over de kansen daarvan wat te optimistisch waren.
Pervers, dement en versleten... Zo genoemd worden door een fan van Michael Moore en Dylan Avery vind ik eigenlijk wel amusant.
BC
dinsdag, 16 september, 2008 - 22:13@ Johan Sanctorum: Is VB progressief omdat het van België afwil? Is Groen! conservatief omdat het voor milieubehoud is?
Johan Sanctorum
donderdag, 18 september, 2008 - 20:55@ BC:
Je slaat de nagel op de kop. Wie de terminologie consequent toepast, komt voor verrassingen te staan...
johan vandepopuliere
vrijdag, 19 september, 2008 - 11:24Wie voor het milieubehoud is door het ontwikkelen van nieuwe vormen van energiewinning, is dus tegelijk conservatief en progressief. Dat toont dat dergelijke labels inhoudsloos zijn en louter een instrument voor wie simplistische stellingenoorlogen verkiest boven inhoudelijke discussie.
Van mij mag iemand zich neocon noemen, als dat hem een handige synthese lijkt van zijn standpunten, ik zal toch telkens reageren op de standpunten zelf, naar gelang van de mate waarin ik ze deel, en zelden op het label waarmee iemand zich laat sieren.
De labels "links" en "rechts" zijn de jongste jaren, onder meer op dit forum, gemeenzaam opengeplooid over de assen "ethisch" en "economisch". Dat helpt al wat om de politieke breuklijnen weg te halen uit de simplistische links-rechts-tegenstelling, maar uiteindelijk kom je toch altijd terecht bij de maatschappelijke kwesties zelf.
LVB
vrijdag, 19 september, 2008 - 12:04Ik vind "neocon" geen handige synthese van "mijn standpunten".
Ik vind "neocon" een handige synthese van mijn standpunten op het vlak van buitenlandse politiek.
Als Sanctorum de begrippen gebruikt volgens hun taalkundig-semantisch-etymologische betekenis, zonder te kijken naar de betekenis waarmee deze begrippen IN DE PRAKTIJK worden gebruikt en waarover trouwens een regionale consensus bestaat (met "regionaal" bedoel ik dat de betekenis tussen VS en Europa, of tussen UK en Europees continent wel lichtjes kan verschillen), dan wordt de discussie in de praktijk onmogelijk.
De consensus in Vlaanderen is, zoals verwoord door Carl Devos, dat "links" en "rechts" zich op de economische as bevinden en "conservatief" en "progressief" zich op de ethische as bevinden, en dat "extreem-rechts" een aparte aanduiding is die niet in die dimensies wordt opgesplitst. Volgens die consensus ben ik rechts maar progressief.
johan vandepopuliere
vrijdag, 19 september, 2008 - 13:52Jamaar Luc, geef toe dat het verwarrend is als we het begrip 'conservatief' moeten begrijpen als "voor het behoud van traditionele ethische waarden" en 'neoconservatief' als "voor een interventionistische politiek ter bescherming van de Westerse democratieën" (of een andere correctere invulling van jouw standpunten terzake).
Het deel tussen de dubbele aanhalingstekens is dan wel een hele mondvol, het is tenminste duidelijk. Dat Sanctorum zijn heil zoekt in de taalkunde, vind ik niet zo fout, maar wel een beetje pesterig.
Afgezien van het gedoe ad hominem en de bijhorende taalspelletjes, was de stellingname van Sanctorum wel verfrissend, voor mij althans, in een debat dat doorgaans wordt beheerst door salonideologen, die nooit met de problematiek van een multiculturele samenleving worden geconfronteerd, en pilarenbijters die heel de moslimwereld tot een te vernietigen kalifaat reduceren.
Ik hoop in elk geval dat de ogen eens opengaan ter "linkerzijde". Luisteren naar leerkrachten, agenten, dokters en verplegers, kortom mensen die hun verantwoordelijkheid nemen in een sector waar men met alle lagen van de bevolking in aanraking komt, en hen toelaten vrijuit te spreken, zou in dat verband geen kwaad kunnen.
BC
vrijdag, 19 september, 2008 - 15:49"Afgezien van het gedoe ad hominem en de bijhorende taalspelletjes, was de stellingname van Sanctorum wel verfrissend, voor mij althans, in een debat dat doorgaans wordt beheerst door salonideologen, die nooit met de problematiek van een multiculturele samenleving worden geconfronteerd, en pilarenbijters die heel de moslimwereld tot een te vernietigen kalifaat reduceren."
Akkoord hiermee!
Aangeraden: Koenraad Elst over het boek van Sanctorum: https://www.brusselsjournal....
LVB
vrijdag, 19 september, 2008 - 18:13@johan vandepopuliere: Die invullingen van de begrippen "conservatief" en "neoconservatief" komen niet van mij, daar bestaat een consensus rond en die zijn dus algemeen verspreid. Zie bijvoorbeeld Wikipedia. Wie het daarentegen enkel zoekt bij de etymologie, zal het verschil tussen "renpaard" en "nijlpaard" wellicht ook maar een kleine, onbelangrijke "nuance" vinden.
Dat jij, die niet dagelijks met deze begrippen bezig bent, de betekenis ervan niet meteen exact kan situeren, stoort mij niet. Dat een cultuurfilosoof als Johan Sanctorum, die dagelijks met deze begrippen bezig is en boeken schrijft over islamisering, een begrip als "neoconservatief" niet meteen juist kan duiden, lijkt mij ofwel een bewust pesterijtje ofwel een teken van wereldvreemdheid.
Cogito
vrijdag, 19 september, 2008 - 20:10Een "wijs" man als Sanctorum, zeker hij, mag ook verondersteld worden op het woord "conservatief" niet zomaar linksweg te reageren als ware het een scheldwoord waarvan de samenstellingen enkel de scheldgraad aanduiden.
August Robert van Heeckeren
donderdag, 21 mei, 2009 - 16:24Vlaamse intellectuelen zijn leuk. Je kan ze verstaan en zelfs als ze elkaar proberen af te zeiken lijken ze nog beleefd! De wereld heeft mensen nodig wiens denkbeelden zo een grote rol spelen in hun beleving van identiteit, maar een kleine crisis is af en toe gewenst, dat frist de boel weer op. Je kan ook tegen alles zijn waarvan je hebt besloten dat het niet in je straatje past.
Ruimingswerken
donderdag, 21 mei, 2009 - 18:48August Robert,
1. Het is altijd goed voor de verstaanbaarheid om goed Nederlands te gebruiken. In het Nederlands zeg je: 'De wereld heeft mensen nodig wier denkbeelden ...', dus niet 'wiens'. Wiens slaat op een enkelvoud, niet op een meervoud.
2. Wat wou je nu eigenlijk zeggen?
A. Robert
donderdag, 5 november, 2009 - 19:15Misschien is m'n opleiding daarin gebreke gebleven, ik heb 't zo geleerd en ik denk dat mensen me pretenties verwijten als ik uw vorm zou gebruiken. Het verwijt dat 't bericht hierdoor 'onverstaanbaar' zou zijn lijkt me overdreven.
Ik wilde niets zeggen, ik wilde de sleur even doorbreken. Het is heus belangrijk dat intelligente over sociale en politieke kwesties nadenken en discussiëren. Maar hier is een discussie aan de gang over wat één intellectueel over de mening van een andere intellectueel beweert, met belangrijke gebeurtenissen als behang. Een groot gedeelte van de discussie wordt niet gevoerd met argumenten maar met rare taalkundige verwijten, gewichtige kwalificaties, gesteggel over definities en vooral veel vertoon van de eigen mening.
Het is niet erg om taalvaardigheid te willen etaleren. Het pedant uitdragen van een mening waar je erg trots op bent is één van de genoegens van 't internet. Soms zal er dan iemand langskomen om te zeggen: kijk wat jullie doen! Heeft iemand nog 't idee dat dit iets te maken heeft met de wereld om jullie heen? Zegt iemand iets dat relevant is buiten de wereld van 't eigen ego?
A. Robert
donderdag, 5 november, 2009 - 20:05Oh jee, spatie vergeten in de eerste zin! Jammer.
Hoe dan ook: het eerste bericht was een beetje balorig, het tweede is een serieuze poging om te zeggen waarom ik een beetje verbaasd moest lachen toen ik op deze discussie stuitte.
Dit hele bericht gaat over een mening over een mening. Wat volgt zijn meningen over meningen (over meningen), opsommingen van meningen en discussies over de formulering van meningen. Deze overdaad aan meningen wordt gecompenseerd door een gebrek aan onderbouwing. Er wordt geflaneerd, rare kwalificaties gaan over en weer, er wordt met termen en algemeenheden in de vorm van meningen gestrooid en iedereen neemt dit exhibitionisme erg serieus.