Bestrijding van zure regen doet noordelijke ijskap sneller smelten

Ingezonden door LVB op 2009-04-12 17:08

(...) De voorbije drie decennia hebben de VS en Europese landen een reeks wetten goedgekeurd die de uitstoot van sulfaten met de helft hebben verminderd. Hoewel dit de luchtkwaliteit en de volksgezondheid ten goede kwam, resulteerde het ook in minder atmosferische afkoeling door sulfaten. Terzelfdertijd is de uitstoot van roet voortdurend gestegen, voornamelijk wegens de stijgende emissies vanuit Azië. (...)

De streken op aarde die de sterkste respons op aërosolen vertonen in het model, zijn dezelfde streken die de hoogste reële temperatuurstijging te zien gaven sinds 1976. De noordpool-regio zag de luchttemperatuur aan de oppervlakte stijgen met 1,5°C sinds het midden van de jaren '70. Aan de zuidpool, waar aërosolen minder een rol spelen, is de temperatuur slechts 0,35°C gestegen. (...)

Omdat de vermindering van de uitstoot van sulfaten en de verhoogde uitstof van roet allebei de opwarming bevorderen, kan de temperatuurstijging vrij snel gebeuren. De opstapeling van aërosolen brengt ook positieve feedbackcycli op gang die de opwarming verder versnellen als de sneeuw- en ijskappen zich terugtrekken. (...)

Het groeiende besef dat aërosolen een grotere rol in het klimaat zouden kunnen spelen, kan implicaties hebben voor beleidsmakers. "We zullen zeer weinig invloed hebben op het klimaat in de komende decennia, als we alleen maar naar de CO2 kijken", zei [Drew] Shindell [van het NASA Goddard Institute for Space Studies] (...)

Mededeling van de NASA, 8 april 2009

Reacties

#78784

Emmanuel

zondag, 12 april, 2009 - 17:47

 

Allé bon, nog een paar jaar en onze beleidsmakers gaan éindelijk doorhebben dat fijn stof nét iets schadelijker is dan CO2. En in tegenstelling tot CO2 niet enkel voor het klimaat, maar ook rechtstreeks voor de mens.

Een roetfilter had al 10 jaar verplicht moeten zijn op elke nieuwe dieselwagen.

#78793

oxbow

zondag, 12 april, 2009 - 21:52

 

De bestrijding van de CFK's zou ook het gat in de ozonlaag wegwerken, totdat ze ontdekt hebben dat kosmische straling er méér invloed op heeft.

#78805

Cogito

zondag, 12 april, 2009 - 23:12

 

Dus...ecologische maatregelen zijn verantwoordelijk voor de (dit keer dus wél) "Antropogene" opwarming?

#78807

Emmanuel

zondag, 12 april, 2009 - 23:30

 

@oxbow

Ik dacht toch dat het gat in de ozonlaag aan het herstellen was? Of heeft dat volgens jou niets te maken met het verbod op CFK's?

#78831

Lizzie

maandag, 13 april, 2009 - 10:37

 

De mededelingen van de NASA kunnen niet los bekeken worden van de hele problematiek rond de opwarming van de aarde of wat men daarover zegt.
Op basis van wat ze beweren kan men wel het volgende besluiten:

1. Zelfs indien een verminderde emissie van sulfaten de opwarming versterkt, dan is het – omwille van de cycli in de ecosystemen op aarde en de menselijke gezondheid – niet de factor waarop moet ingregrepen worden om die opwarming te willen bestrijden.

2. De emissie van roet moet in elk geval teruggedrongen worden, bij voorkeur wereldwijd. Roet beïnvloedt niet alleen het klimaat, maar is ook een zeer schadelijke stof voor alle levende wezens.

3. Er moet verder onderzoek worden gedaan rond het onstaan van aërosolen. Uit welke stoffen zijn die aërosolen bijvoorbeeld samengesteld? En wat is hun oorsprong? Welke aërosolen ontstaan waar? En hoe komt dat? En ten slotte: Hoe kan men dat best beheren?

4. Er moet meer klaarheid komen rond de problematiek van de CO2-emissie en het reële aandeel van die factor in de opwarming. Op alle emissiebronnen moeten indien mogelijk (betrouwbare) getallen kunnen gezet worden. Ook locaal en voor emissiebronnen die machthebbers liever doodzwijgen omdat het hun geldgewin doet verminderen in plaats van te vermeerderen. Zoals bijvoorbeeld de zeer sterk toenemende CO2-uitstoot op aarde ten gevolge van de massale vernietiging van de tropische regenwouden.

5. Er moet meer geïnvesteerd worden in de verdere ontwikkeling van energie-zuinige voertuigen en auto’s die zelf geen fossiele brandstoffen gebruiken en tot nu toe voor een ongewenste grote CO2-uitstoot zorgen. Deze ontwikkeling wordt nu wereldwijd sterk afgeremd omdat het de olie-industrie niet dient!
Opwarming van de aarde gebeurt door vele factoren, waaronder een hele reeks ten gevolge van menselijke activiteiten. Andere, zoals de zonneactiviteit bijvoorbeeld, vallen volledig buiten de menselijke invloed. Het echte aandeel van elke factor is tot op heden niet ondubbelzinnig aan te tonen omdat er geen enkel (volledig betrouwbaar) wiskundig model bestaat of kan gemaakt worden die alle parameters (en met betrouwbare waarde) kan bevatten.

Verder, zoals de mededeling van de NASA ook aantoont, is er mogelijk nog een bijkomende ingewikkelde onderlinge wisselwerking van factoren op elkaar, die door locale omstandigheden (ijs, land bedekt met ijs, geografische ligging, klimatologische factoren, menselijke activiteiten) nog sterk afhankelijk of wisselend kan zijn.

Het grote probleem blijft ook altijd wie welk onderzoek naar iets sponsort. En of de resultaten (indien ze deskundig werden uitgevoerd en dus betrouwbaar zijn) dan echt bekend mogen worden, wanneer die de belangen van de sponsor niet dienen. Of er zelfs misschien een specifiek onderzoek wordt gesponsord om een concurrent de wind uit de zeilen te nemen, terwijl een veel belangrijkere factor in de onderste schuif opgeborgen blijft.

Dus, hoeveel brengt het op voor wie aan de macht is. Hoeveel geld en hoeveel macht?

Misschien moeten we best tot een politiek stelsel komen waarin onafhankelijke wetenschappers ook systematisch hun stem krijgen in verband met wat hun discipline aangaat. En die ook luidop (wettelijk) mogen laten horen natuurlijk.

#78838

EricJans

maandag, 13 april, 2009 - 11:31

 

Het lijkt me ook een stuk waarschijnlijker dat een 'verzouting' van de regen de ijskappen sneller zou doen smelten. Maar ik zie me voorts niet als deskundig terzake.

#78839

Elhaz

maandag, 13 april, 2009 - 11:39

 

Wat mij opvalt in dit hele klimaatverhaal is de enorme complexiteit. Oneindig veel factoren beïnvloeden het verloop van het klimaat. Wetenschappers moeten in die enorme chaotische processen proberen wetmatigheden te vinden om op de eerste plaats te kunnen verklaren, voorspellen en uiteindelijk 'misschien' te kunnen beïnvloeden.
Ik heb toch sterk de indruk dat klimaatwetenschap nog in zijn kinderschoenen staat en al moeite heeft om te kunnen verklaren. Voorspellen en beïnvloeden lijken mij nog veraf, ondanks de suggestie van al diegenen die nu om doorgedreven maatregelen roepen tegen de nog niet eens vaststaande blijvende opwarming.
Als het dan al zo zeker is dat mensen in staat zijn om het klimaat in één of andere richting te beïnvloeden moet het toch mogelijk zijn om daar een staaltje van te tonen. Als die wetenschappers dat nu eens bewezen door bijvoorbeeld er voor te zorgen dat de Sahara weer verandert in het groene gebied dat het ooit eens was. Dat is maar een relatief klein stukje wereld waar ze even aan het klimaat moeten sleutelen. Zo moeilijk kan dat toch niet zijn?

#78872

Lizzie

maandag, 13 april, 2009 - 20:14

 

Elhaz

Je hebt helemaal gelijk.
Het is juist door het besef van die complexiteit dat het duidelijk wordt hoezeer de hype over de “opwarming van de aarde” en de maatregelen die geëist worden, politiek gericht is.

Er is dus helemaal geen eensgezindheid onder de wetenschappers. Integendeeld. En het is ook moeilijk te achterhalen wie het bij het rechte eind heeft. Resultaten en uitspraken spreken zich immers tegen.

Dat er maatregelen moeten genomen worden is duidelijk. Maar die moeten zich volgens mij wel kaderen in een ruimer beleid rond de totale ecologie op aarde. Het gaat ook over de gezondheid van ons milieu. En op het bewaren of zo goed mogelijk herstellen van de evenwichten en van de cycli in de natuur. Dan volgt volgens mij het “goede” klimaat wel terug vanzelf.

Het meest dringend lijkt mij wel maatregelen te nemen tegen de vergiftiging van ons milieu en van ons voedsel. Vele giftige stoffen die in de rivieren en zeeën worden geloosd zijn op dit moment in ALLE levende wezens op aarde terug te vinden. Zelfs bij mensen die in een heel gezonde omgeving leven vindt men in hun weefsels tientallen lichaamsvreemde chemische stoffen terug die bewezen zijn schadelijk te zijn.

En ook in de weefsels van ijsberen op de noordpool of in die van pinguins op de zuidpool, twee diersoorten die duizenden kilometers ver verwiijderd leven van waar ooit bijvoorbeeld pesticieden of chemische stoffen werden gebruikt, zijn schadelijke stoffen terug te vinden. Bij de ijsberen blijkbaar nog het meest van alle diersoorten.

#78873

Lizzie

maandag, 13 april, 2009 - 20:17

 

@Elhaz

“Als die wetenschappers dat nu eens bewezen door bijvoorbeeld er voor te zorgen dat de Sahara weer verandert in het groene gebied dat het ooit eens was.”

Enkele duizenden jaren geleden zou er volgens onderzoek wel in het oostelijk deel van de Sahara meer vegetatie geweest zijn. Maar de hele Sahara was geen groen gebied zoals men dat soms wil voorstellen. Door klimatolotische veranderingen ontstond er weer meer woestijn.

Een gebied kan maar “groen” zijn (en dus sterk begroeid zijn met planten) wanneer er regelmatig voldoende neerslag valt, dus zoet water aangevoerd wordt. Dat is voor de Sahara niet het geval. Vandaar dat er wel vegetatie is maar die is heel beperkt en specifiek aangepast aan de lange perioden van droogte. De meeste planten zijn daartegen niet bestand en kunnen daar dus niet groeien.

Je kan dus in een bepaald gebied geen planten laten groeien die daar niet voor aangepast zijn. En dus kunnen wetenschappers de Sahara spijtig genoeg niet veranderen in een groot groen gebied.

Er bestaan wel projecten (zoals de Sahara Forest Project) om zeewater te ontzilten (dat vereist normaal veel energie) met behulp van moderne technologiën die gebruik maken van zonneënergie (voor opwarming) en windenergie (voor afkoeling en condensatie). Dit zoete water zou dan gebruikt kunnen worden om delen woestijn te irrigeren en op die manier landbouw mogelijk te maken en/of terug vegetatie te laten groeien. Maar uiteraard is dat beperkt tot kustgebieden en ook beperkt in oppervlakte.

#78876

Karl

maandag, 13 april, 2009 - 20:27

 

Kunnen ze bij de NASA ook meteen eens kijken welke invloed het lanceren van raketten heeft op de atmosfeer in in het bijzonder de zo kwetsbare ionosfeer. Want de invloed op het oppervlak van de aarde van kosmische straling verandert bij een verstoorde ionosfeer.

#78879

Lizzie

maandag, 13 april, 2009 - 20:39

 

@Karl

Ja, dat is een heel interessante vraag. Dat lijkt mij wel heel nuttig om te weten.
Bestaat daar al onderzoek over?

#78881

LVB

maandag, 13 april, 2009 - 21:14

 

@Lizzie: Vandaag las ik net een artikel uit 1969 van professor Rhys Carpenter waarin uitgelegd werd dat tijdens de recentste ijstijd de Sahara en Saoudi-Arabië wel degelijk groen waren. Deze gebieden zijn nu woestijn door de droge passaatwinden, die in de ijstijd zuidelijker liepen. Ik kan je het artikel doorsturen per mail als je wil.

#78884

LVB

maandag, 13 april, 2009 - 21:34

 

@Karl:

1) De rol van de vaste brandstofraketten van de Shuttle kunnen we alvast verwaarlozen, die worden afgeworpen op 45 kilometer hoogte, net op de rand van de stratosfeer en de mesosfeer. U had het over de ionosfeer.

2) De hoofdmotor van de Space Shuttle werkt op vloeibare zuurstof en vloeibare waterstof. Het enige uitlaatgas dat hierdoor geproduceerd wordt, is waterdamp. De invloed daarvan kunnen we me dunkt verwaarlozen.

3) U doelt op het loutere effect van de massa van de Shuttle-Orbiter, als metalen object dat de ionosfeer zou verstoren? De massa van de Orbiter is natuurlijk verwaarloosbaar in vergelijking met de totale massa van de meteorieten die dagelijks de aardse atmosfeer binnendringen en dus ook de ionosfeer doorkruisen, aangezien ze pas in de stratosfeer of in de troposfeer verpulverd worden.

4) De ionosfeer ligt tussen 85 en plusminus 600 kilometer hoog. Waarom wil u precies de invloed van de Shuttle onderzoeken, meer nog, van de "lancering" van de Shuttle, en niet van de duizenden satellieten die in een baan om de aarde circelen in wat nog altijd de ionosfeer is?

5) De ionosfeer wordt *gevormd* onder invloed van UV- en X-straling van de zon en beschermt ons inderdaad tegen kosmische straling van buiten het zonnestelsel. De impact van schommelingen in de zonne-activiteit (we zitten nu in een minimum) is ordes van magnitude groter dan de impact van één of andere object dat de ionosfeer doorkruist.

6) Over welk deel van de ionosfeer maakt u zich bezorgd? De D-laag, de E-laag of de F-laag?

7) Voorspelling: u gaat hier straks over HAARP beginnen.

#78900

Lizzie

maandag, 13 april, 2009 - 23:35

 

@Luc

@Luc

Oh, dank je wel op voorhand, als je mij dat artikel van Professor Rhys Carpenter wilt opsturen via mail. Dat zou ik wel eens heel graag willen lezen.

Als ik nog eens aan iets (wetenschappelijks) twijfel, dan weet ik dus in het vervolg waar ik eerst mijn licht moet gaan opsteken. :-)

#78901

Lizzie

maandag, 13 april, 2009 - 23:39

 

@Luc

Sorry voor die dubbele Luc. Dat komt ervan als ik zeker geen foutje wil maken. :-)

#78915

Bart Vanhauwaert

dinsdag, 14 april, 2009 - 11:59

 

@Luc : enig idee hoe die waterstof van de Space Shuttle gemaakt wordt?

Maar toch blij eindelijk eens een fatsoenlijk citaat te lezen op je blog over het klimaat. Je vorige kritische kanttekeningen waren wel erg snel te ontsporen.

Misschien ben je ook geinteresseerd in het artikel van NRC dit weekend over de mythe van de klimaatoorlogen zoals voorspeld door Harald Welzer. Die blijken namelijk helemaal niet te ontstaan. Er stond trouwens ook een erg interessant kaartje in dat toonde dat de hele Sahel tussen 1982 en 1999 een stuk groener is geworden!

#78916

Cogito

dinsdag, 14 april, 2009 - 12:10

 

Oh nee niet KARL. (Klaatu Auroral Research Leader)

#78920

LVB

dinsdag, 14 april, 2009 - 13:17

 

Ik vermeldde HAARP, een wetenschappelijk programma dat met hoog-energetische radiogolven de ionosfeer onderzoekt en zelfs probeert te beïnvloeden door plaatselijke opwarming, omdat aanhangers van complottheorieën beweren dat dit een programma is dat aan gedachtenbeïnvloeding ("mind control") wil doen via de ionosfeer.

#78960

Lizzie

woensdag, 15 april, 2009 - 11:55

 

@Luc

Dank je wel voor het (eergisten) snel bezorgen van het artikel van Emeritus Professor Rhys Carpenter. Echt héél interessant!.
@Elhaz
Jij had het dus wel bij het rechte eind.
Want inderdaad was de Sahara tijdens de laatste ijstijd (tot dus ongeveer 10.000 jaar of wat minder geleden) dus wel een vruchtbaar, vochtig en groen gebied met blijkbaar een rijke tropische vegetatie en fauna. Maar dit werd door de droge passaatwinden, zoals Luc het reeds schreef, omgevormd tot woestijn.

En het ziet er niet naar uit dat er daarin ooit verandering gaat komen of zelfs door wetenschappers kan gebracht worden zolang dit uitgestrekt gebied zo droog blijft of er maar heel zelden neerslag valt. Planten kunnen nu éénmaal niet groeien op plaatsen waar het zo langdurig droog blijft (met enkele zeldzame uitzonderingen) of zo extreem droog wordt gehouden door een wind die er het hele jaar waait.

Op basis van archeologische vondsten legt Carpenter in zijn artikel ook het verband tussen ingrijpende klimatologische veranderingen die sinds de oudheid zouden hebben plaatsgegerepen en belangrijke geschiedkundige feiten vanaf die tijd. Zo tracht hij o.a. de verdwijning van de grote beschavingen te verklaren, maar ook de achteruitgang van de Griekse beschaving en nog een reeks andere gebeurtenissen uit het verre verleden.

Deze opmerking op zichzelf is out topic, maar niet de vaststelling dat het klimaat op aarde gedurende de laatste duizenden jaren wel grote schommelingen heeft vertoond, met veranderingen van de grootte van de poolijskappen, het zeeniveau en dus de gemiddelede temperatuur op aarde.

Het valt mij zelfs op dat de opwarming van de aarde zoals men die nu vaststelt, ergens wel past in het totaalbeeld dat Carpenter over die klimaatschommelingen geeft.

#78961

LVB

woensdag, 15 april, 2009 - 12:10

 

@Lizzie: Voor het vruchtbaar en/of bewoonbaar maken van de Sahara volstaat het dat men

1) Nieuwe technieken ontwikkelt die de ontzilting van zeewater met behulp van zonne-energie goedkoop en efficiënt maken;

2) Met behulp van nano- of andere technologie (cfr. Terracottem) technieken van bodemverbetering ontwikkelt die ervoor zorgen dat de bodem het vocht langer vasthoudt;

3) Zonne-energie omzet in energietransportvormen (bijvoorbeeld waterstof) die door mobiele landbouwwerktuigen (tractoren enz.) ter plaatse kunnen benut worden.

Zoals de landen rond de Perzische Golf in de huidige olie-economie de energievoorraad van de wereld bevatten, zou de Sahara in een toekomstige 'solar powered economie' de grootste energieproducent van de wereld kunnen worden.

Nog een kwestie van een paar decennia geduld, denk ik (als vooruitgangsoptimist).

#78971

joe

woensdag, 15 april, 2009 - 17:33

 

wat betreft puntje 2: al een paar decennia geleden was men hiermee intensief bezig, niet enkel waterretentie maar ook het tegengaan van erosie en opbouw van een stabiele humuslaag. zie o.m. het experimentele werk van prof De Boodt (RUG) o.a. in Libië met bitumen. Ik zou niet weten wat de huidige status hiervan is, misschien eens vragen aan prof Marc Van Meirvenne die nu het departement leidt?
http://users.ugent.be/~mvme...

#78973

traveller, vergeten inloggen

woensdag, 15 april, 2009 - 19:49

 

@ joe,

Khaddaffi heeft in 30 jaar rond de 70 miljard dollar gespendeerd aan de watervoorziening in de Sahara, waaronder de "man-made river" project.
Resultaat: noppes, de "engineering consultants" hebben er een potje van gemaakt. Ze zijn wel rijker geworden.
Wat betreft de inspanningen van die belgische professor kan ik niets zeggen. Ik heb er lange tijd niets over gehoord.

#78976

joe

woensdag, 15 april, 2009 - 21:04

 

@traveller: wel, ik heb toen nog meegewerkt aan een in-vitro simulatie om een stuk autoweg tussen Tripoli en (als ik me nog goed herinner) Misratah zandvrij te houden. Met berekeningen en empirische waarnemingen hoe ver de zandkorreltjes kunnen vliegen en zo. de uiteindelijke oplossing kwam erop neer dat ze telkens twee parallelle heuvels moesten aanleggen aan elke kant van de weg, de hoogte en afstand tussen beide waren helemaal uitgekiend. ik weet niet wat er later in de praktijk mee gedaan is, ik heb er niets meer over teruggevonden. 't is waar dat onze proffen dikwijls in first class naar ginder uitgenodigd werden en langs beide kanten werden er kwistig met eredoctoraten gegooid....

#78980

traveller

woensdag, 15 april, 2009 - 21:51

 

Vandaag hebben ze een leger immigrant zandruimers.
Het is ook niet zo eenvoudig. De enige oplossing is het aanleggen van groen, wat dan weer enorm veel water vraagt.

#78981

BC

woensdag, 15 april, 2009 - 22:05

 

Het artikel van NRC waar Bart Vanhauwaert het over had op http://lvb.net/item/7291#78915 : nrc.nl - Opinie - Verzonnen bronnen van conflict: http://www.nrc.nl/opinie/ar...

#78984

Cogito

donderdag, 16 april, 2009 - 00:04

 

Voor het vruchtbaar maken van de Sahara zou men ook de Congo-rivier kunnen omleggen die dan in het Chad-meer zou uitmonden en er een binnenzee van maken. Dat kan de meteorologische dynamiek boven de Sahara al zo veranderen dat er meer regenwolken over geraken. Niet uit mijn duim gezogen, ik was een jaar of vijftien toen ik over dat plan las in euh denk ik, Natuur & Techniek. Eigenlijk een Terraformingplan van het kaliber Beringstraatdam, of Death Valley met de zee verbinden of de Kaspische Zee met de Zwarte.

Ik zou daar geen tegenstander van zijn.

#79008

traveller

donderdag, 16 april, 2009 - 15:54

 

@ Cogito

Je zit er dichter bij dan je wel denkt.

#79010

Cogito

donderdag, 16 april, 2009 - 16:19

 

Ook goed tegen "Global Warming". (whatever that's supposed to mean).

#79056

Lizzie

vrijdag, 17 april, 2009 - 17:44

 

@Luc

"Nog een kwestie van een paar decennia geduld, denk ik (als vooruitgangsoptimist)".

Als vooruitgangsoptimist kan dat wel tellen. Geen tekort aan creatieve ideeën, ook hier op dit blog.

Als ik dat allemaal zo lees dan was ik toch liever nog wat later geboren... want de kriebels gaan bij mij wel nooit over, denk ik. :-)

#79068

fcal

zaterdag, 18 april, 2009 - 03:13

 

Uit het hiervoor aangehaalde artikel in de NRC:

"...Waaróm de Sahel groener wordt, is niet helemaal duidelijk. Uit statistische analyse blijkt dat het niet alleen aan de toenemende regenval kan liggen. Misschien speelt de ontvolking van het platteland een rol. Of verminderde vraat door vee..."

De woestijnvorming wordt in de hand gewerkt door het principe van de gemene gronden.
Er is nauwelijks privé-eigendom van grond in de Sahel. Dit is in overeenstemming met de Koran. De profeet is expliciet: "Hij, die land heeft, moet er op boeren en het bewerken. Indien hij dit niet meer wil of niet meer kan, moet hij het land vrijelijk afstaan aan een moslim-broeder en het niet aan deze laatste verpachten."

Dergelijke voorschriften vormen een ernstige belemmering tot de noodzakelijke lange termijn bodembehoud en -verbetering, welke in een droge omgeving onontbeerlijk is. Als men het land niet in eigendom kan verwerven vooraleer het bewaterd, gedraineerd, bewerkt en beplant is en deze dure activiteiten dienen te gebeuren in een onzekere maatschappelijke en juridische, veelal ook nog corrupte omgeving, moet men gek zijn om als privé persoon daarin te investeren. Het gebeurt dus praktisch nooit.

Men geeft dan de voorkeur aan het houden van vee. Onder vee wordt dan hoofdzakelijk de kameel en de geit verstaan. Deze veroorloven de nomadische bevolking om de verknechting door de machthebbers te ontgaan. Het eerste fungeert als lastdier en het tweede als proviand in de vorm van een mobiele allesvreter. De geit kan op gemene gronden gaan foerageren, waar het voedsel zal weten te vinden in de meest rotsige omgevingen. Op zijn teken zal het naar zijn eigenaar terugkeren en zo nodig kan het ‘s nachts binnen gehouden worden, waar het beschermd is tegen dieven of andere nomaden. De geit veroorlooft zijn eigenaar beslag te leggen op het weinige groen, dat op de gemene gronden nog te vinden is, maar wordt dan wel de woestijnvormer bij uitstek.

Wanneer de overheid de eigendom wel effectief beschermt en het omheinen ervan niet te duur uitvalt stelt men vast, dat het schaap en de koe de voorkeur krijgen vanwege de grotere opbrengsten. De beweiding dient dan wel extensief en afwisselend te gebeuren ten einde de begroeiing in stand te houden.
In de 70-er jaren werd met de NASA satellieten midden in de Sahel een groene vijfhoek ontdekt van circa 1.000km2. Na onderzoek bleek deze vijfhoek toe te behoren aan een eigenaar, die zijn land in 5 gelijke omheinde driehoeken verdeeld had. Het vee kon slechts om beurt in 1 van de 5 driehoeken grazen, terwijl het gras zich herstelde in de andere. In de wijdere omgeving buiten deze veeboerderij waren de gemene weiden tot woestijn verworden.

Gezien de eigendomsbescherming niet fundamenteel verbeterd is geworden en zo de Sahel nu toch groener wordt ligt de hoofdoorzaak hiervoor volgens mij eerder in de ontvolking van het platteland (stedentrek), waardoor automatisch vraat door het vee vermindert.